Akkerdistel (Cirsium arvense)

Zoals de verspreidingskaart laat zien de Akkerdistel bijna overal voorkomt. Deze plant maakt ondergrondse stengels (rizomen).  Deze stukjes rizoom kunnen dan weer een plant vormen, waardoor de plant als een zeer lastig onkruid ervaren wordt. Ze wordt dan ook wel boerenplaag genoemd. Akkerdistel bloeit vanaf Juni tot ver in September.

Op de website van Flora van Nederland is een Videodeterminatie van deze plant te zien.

Er komen minstens 6 soorten Vederdistel (Cirsium) in het wild voor in Nederland:

• Akkerdistel (Cirsium arvense) - Algemeen
• Kale jonker (Cirsium palustre) - Algemeen
• Moesdistel (Cirsium oleraceum) - zeldzaam
• Spaanse ruiter (Cirsium dissectum) - vrij zeldzaam
• Speerdistel (Cirsium vulgare) - algemeen
• wollige distel (Cirsium eriophorum) - zeer zeldzaam

De term Distel is een Ruim begrip. Meestal lezen mensen "een stekelige composiet". Er zijn 5 soorten "Distels":

• Carduus
  • Tengere distel (Carduus tenuiflorus) - zeer zeldzaam
  • Kruldistel (Carduus crispus) - algemeen
  • Knikkende distel (Carduus nutans) - algemeen
  • Langstekelige distel (Carduus acanthoïdes) - zeer zeldzaam
• Carlina
  • Driedistel (Carlina vulgaris) - zeldzaam
• Eryngium
• Blauwe zeedistel (Eryngium maritimum) - zeldzaam
• Kruisdistel (Eryngium campestre) - algemeen
• Vlakke kruisdistel (Eryngium planum) - algemeen
• Melkdistel (Sonchus)
• Akkermelkdistel (Sonchus arvensis) - algemeen
• Gekroesde melkdistel (Sonchus asper) - algemeen
• Gewone melkdistel (Sonchus oleraceus) - algemeen
• Moerasmelkdistel (Sonchus palustris) - algemeen
• Zeemelkdistel (Sonchus arvensis var. maritimus) - vrij zeldzaam
• Vederdistels (Circium)
• Akkerdistel (Cirsium arvense) - algemeen
• Kale jonker (Cirsium palustre) - algemeen
• Moesdistel (Cirsium oleraceum) - zeldzaam
• Spaanse ruiter (Cirsium dissectum) - vrij zeldzaam
• Speerdistel (Cirsium vulgare) - algemeen
• wollige distel (Cirsium eriophorum)  - zeer zeldzaam

Het woord Akker geeft aan dat deze soort Distel niet zo veel eisen stelt aan de bodem waar hij groeit. Maar het is ook ter onderscheid van de andere soorten Distels die in Nederland voorkomen.

Het woord Distel is niet zo makkelijk te verklaren. Op etymologiebank.nl is een mogelijke uitleg te lezen.

Zie ook de wetenschappelijke verklaring.

• Frysk: Finnestikel
• English: Creeping Thistle, Californian/Canada Thistle
• Français: Cirse des champs
• Deutsch: Ackerdistel
• Espanõl: Cardo cundidor
• Italiano: Cardo campestre
• Svenska: Åkertistel
• Norsk: Åkertistel
• Dansk: Ager-Tidsel

Er zijn 2 Engelse namen:

1. Creeping kan je vertalen met "stiekem kruipend"  omdat deze plant onder de grond "stiekem" doorgroeit en ergens anders weer boven komt. Het is een lastig onkruid. Mede door de eigenschap van de wortels van deze plant. Een klein stukje is al genoeg om een nieuw exemplaar te vormen. Dit heet vegetatief vermeerderen.
2. De namen Californian en Canada/Canadanian Thistle duiden op het feit dat de Akkerdistel een invasieve soort is (hij komt in Engeland niet van origine voor). Hij is per ongeluk meegekomen uit die landen

Voor de verspreiding van Akkerdistel in Engeland zie deze kaart

De Franse naam Circe des champ. Dit is de Franse benaming voor de wetenschappelijke naam.

De Duitse naam is dezelfde als de Nederlandse naam.

Voor de verspreiding van Akkerdistel in Duitsland zie deze kaart.

De Spaanse naam is Cardo cundidor. Cardo betekent "distel" en Cundidor betekent letterlijk "incidenteel/adventiefwortel", dit geeft volgens mij aan dat de plant opkomt waar je hem niet verwacht/wil hebben.

In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Italiaanse naam is Cardo campestre.De Italiaanse naam "Cardo" is vrij algemeen en heeft ongeveer dezelfde status als de naam 'Distel' in het Nederlands. De volgende planten heten in het Italiaans Cardo: Carduus, Carduncellus , Carlina , Centaurea , Cnicus , Cynara , Echinops , Galactites , Jurinea , Onopordum , Scolymus , Silybum , Tyrimnus , alle soorten van de Asteraceae- familie, alle soorten van het geslacht Eryngium, Apiaceae, alle soorten van het geslacht Dipsacus en de familie Dipsacaceae .

Campestre betekent "cross-country" wat weergeeft dat deze plant overal in het land voorkomt. Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Zweedse, Noorse en Deense naam zijn het zelfde als de Nederlandse naam.

Voor de verspreiding van Akkerdistel in Zweden zie deze kaart

Ecologie

Bodem
Zonnige of zelden licht beschaduwde, open plaatsen op matig droge tot vochtige, voedselrijke, zwak zure tot kalkrijke, omgewerkte grond (klei, leem, löss, mergel, lemig zand of zand vermengd met schelpgruis of stenig materiaal, zelden op verdroogd veen).

Groeiplaats
Waterkanten (ruige oevers, aanspoelselgordels langs rivieren en langs zeearmen), akkers (graanakkers), grasland (open plekken in weiland en hooiland), bermen, heide (op lemige plekken en langs schelpenpaadjes), ruderale plaatsen, ruigten, bossen (loofbossen en jonge bosaanplantingen), kapvlakten, wanden van afgravingen, opgespoten grond, drooggevallen zandplaten, ingedijkte zandplaten, op vloedmerk in brakke omgeving en zeeduinen (aan de rand van strandvlakten, noordhellingen en duinvalleien).

Verspreiding

Nederland
Zeer algemeen.

Vlaanderen
Zeer algemeen.

Wallonië
Zeer algemeen.

Wereld
Bijna wereldwijd in gematigde streken.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten