Algemeen
Beemdkroon is best wel zeldzaam. in het wild. De kans is dan ook groot dat je hem eerder tegen komt in de heemtuin of tussen een mengsel van uitgezaaide bloemen. En als je hem dan tegen komt lijkt hij ook nog eens een keer heel erg op Duifkruid (Scabiosa columbaria). Het grootste determinatie kenmerk is waar je bent. Duifkruid is namelijk nog zeldzamer en komt veel minder voor, zie de Floron verspreingsatlas voor Duifkruid. Hij staat dan ook op de Rode lijst als bedreigd. Een verschilletje kan zijn dat de bladeren van Beemdkroon gaafrandig zijn en bovenaan niet zo smal. Maar voor de echte details raad ik een goede flora aan. De bloemen bevatten veel nectar waar zowel dagvlinders als honingbijen en hommels op af komen. Er is zelfs een solitaire bij, de Knautiabij (Andrena hattorfiana) die speciaal afhankelijk is van deze plant. Andere soorten van de Knautia familie, waar Beemdkroon toe behoort, komen nagenoeg niet in Nederland voor. Hij bloeit in Juni tot de herfst.
Op de website van Flora van Nederland is een Videodeterminatie van deze plant te zien.
Verklaring Nederlandse naam
Beemd is volgens het woordenboek een waterrijk weiland of een bebloemd grasland. Dit zegt iets over de plek waar deze plant groeit.
Kroon wil waarschijnlijk iets zeggen over de vorm en het verschijnen (als een kroon boven het maaiveld) van de bloem.
Meer
Zie ook de wetenschappelijke verklaring.
Namen in andere talen
- Frysk: Miedeknautia
- English: Field Scabious, Gypsy´s-Rose
- Français: Knautie des champs
- Deutsch: Acker-Witwenblume
- Espanõl: Escabiosa
- Italiano: Ambretta comune, Knauzia arvense
- Svenska: Åkervädd
- Norsk: Rødknapp
- Dansk: Blåhat
Verklaring buitenlandse namen
De Engelse naam is Field Scabious. Field betekent "veld" en Scabious verwijst naar de oude wetenschappelijke naam Scabiosa arvensis die Beemdkroon vroeger had vanwege het gebruik als middel tegen schurft (Scabioses).
Voor de verspreiding van Knautia arvensis in Engeland zie deze kaart.
De Franse naam is Knautie des champs: Dit is de Franse benaming voor de wetenschappelijke naam.
De Duitse naam is Acker/Wiesen-Witwenblume. Acker betekent "akker" en Witwenblume betekent "weduwe bloemen". De naam weduwenblume was oorspronkelijk voorbehouden voor de verwante plant Scabiosa atropurpurea, dit. betekent Zwartpurperen scabiosa, natuurlijk vanwege de zwartpurperen tot blauwe bloemen. Deze donkere kleuren zijn een associatie geworden met de dood, een weduwe dus. Ook de oude Engelse naam, Poor widow en de oude Franse naam Fleur de veuve (weduwebloem) verwijzen hier naar. Later is de gelijkende wilde variant, Knautia arvensis, ook zo gaan heten.
Voor de verspreiding van Beemdkroon in Duitsland zie deze kaart.
Er zijn twee Spaanse namen:
- Escabiosa: verwijst weer naar de oude wetenschappelijke naam Scabiosa arvensis die Beemdkroon vroeger had vanwege het gebruik als middel tegen schurft (Scabioses).
- Viuda silvestre: Viuda betekent "weduwe" en Silvestre verwijst naar het Latijnse woord voor "bos".
In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.
Er zijn twee Italiaanse namen.
Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.
- Ambretta comune. Dit betekent algemene "ambergeur". Waarom deze naam is mij geheel onebekend.
- Knauzia arvense. Dit is de Italiaanse benaming voor de gehele wetenschappelijke naam.
De Zweedse naam is Åkervädd. De herkomst van het woord "vädd" is onbekend
Voor de verspreiding van Beemdkroon in Zweden zie deze kaart.
De Noorse naam is Rødknapp. Dit betekent "rode knoop". Waarom deze kleur weet ik niet want de kleur van de plant is meestal blauw/paars. Misschien is het wel de tegenhanger van de Blauwe knoop (Succisa pratensis). Deze plant lijkt er een beetje op en is van dezelfde familie (Kaardebolfamilie (Dipsacaceae)).
De Deense naam is Blåhat: Dit betekent "blauwhoed". Deze naam is beter gekozen dan de Zweedse naam.
Ecologie & Verspreiding
Ecologie
Bodem
Zonnige plaatsen op matig droge tot meestal vochtige, matig voedselarme tot matig voedselrijke, kalkhoudende tot vaak kalkrijke grond (zand, leem, mergel, löss en zavel).
Groeiplaats
Bermen, langs holle wegen, grasland (hooiland, weiland en uiterwaarden), rivierdijken, langs spoorwegen (spoorbermen, spoordijken en spoorwegterreinen), struwelen (struweelranden), heggen, bosranden en in de zeeduinen (binnenduinen).
Verspreiding
Nederland
Vrij algemeen in Zuid-Limburg en vrij zeldzaam in de Hollandse duinen, Zeeuws Vlaanderen, het rivierengebied en sommige aangrenzende gebieden. Elders zeer zeldzaam of niet aanwezig.
Vlaanderen
Vrij algemeen in het Maasgebied, de Dijlevallei en Haspengouw. Elders zeldzaam tot zeer zeldzaam. Achteruitgegaan, met name in het duingebied.
Wallonië
Vrij algemeen in het Maasgebied en de Ardennen. Elders vrij zeldzaam tot zeer zeldzaam.
Wereld
Europa en West-Azië. Ook in Noord-Afrika (Atlasgebergte). Ingeburgerd in Noord-Amerika en op enkele andere plaatsen.
Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL
Verspreiding Beemdkroon
FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten
