Algemeen
Duizendblad is een zeer algemene plant die je echt overal tegen komt. Meestal in bermen maar in elke graskant of braakliggend terreintje kan je hem tegen komen. Meestal is hij wit van kleur maar Duizendblad kan behoorlijk roze aanlopen. Meestal is dit een cultuur/tuin variant. Ook lijkt deze plant sprekend op een ander familielid, de Wilde bertram (Achillea ptarmica). Deze plant komt ook nog eens voor op dezelfde plaatsen. Gelukkig heeft Duizendblad een heel typerend blad (zie verklaring) en is heel anders dan dat van de Wilde Bertram. Bij de bloemen van het Duizendblad zie je dat de paar buisbloemen die er zijn iets wat geel rood/oranje zijn. Dit in tegenstelling dan die van de Wilde Bertram, die zijn wit/bruin. In de Flora Batave (1800-1834) staat geschreven dat de plant o.a. geschikt was als veevoeder. "Dezelve wordt door Paarden, Schapen en Varkens gegeten, en door Runderen en Geiten somwijlen geweigerd. (Pan Suec.=botanicus) Schreber en St. Van Geuns (zijn ook botanici) geven dit gewas op als een aangenaam voeder voor het Vee, maar vooral voor Schapen, en prijzen het zeer aan, om er kunstweiden van aanteleggen op schrale zandgronden en andere onvruchtbare plaatsen. Duizendblad bloeit vanaf Juni het gehele jaar door.
Op de website van Flora van Nederland is een Videodeterminatie van deze plant te zien.
Verklaring Nederlandse naam
Er zijn twee verklaringen:
- Door de veerdelige bladeren lijkt het of het blad uit "duizenden" delen bestaat.
- De naam is omdat deze plant duizenden mogelijkheden had. Behalve als thee/soep of rookplant stond deze plant ook bekend als bloedstelpend middel (zie ook de Latijns/Griekse verklaring). Er werd ook textiel mee geverfd en hij werd als sierplant gebruikt.
Als je verschillende sites en boeken bekijkt lijkt de eerste verklaring de meest betrouwbare.
Meer
Zie ook de Wetenschappelijke verklaring.
Namen in andere talen
- Frysk: Skieppegerf
- English: Yarrow
- Français: Achillée millefeuille
- Deutsch: Gemeine Schafgarbe
- Espanõl: Milenrama
- Italiano: Achillea millefoglio
- Svenska: Röllika
- Norsk: Ryllik
- Dansk: Almindelig Røllike
Verklaring Buitenlandse namen
De Engelse namen is Yarrow. Dit komt van het Saksische ( Oud-Engelse ) naam gearwe , die weer verwant is aan zowel het Nederlandse woord gerwen (gerven) als het Oudhoogduitse woord garawa. Het betekent zoiets als "voorbereiden/gereed maken, vastzetten, versieren e.d". Dit is dus afhankelijk wat je ging doen met deze plant (een van de 'duizenden' mogelijkheden).
Voor de verspreiding van Duizendblad in Engeland zie deze kaart.
De Franse naam is Achillée millefeuille. Dit is de Franse benaming voor de volledige wetenschappelijke naam.
De Duitse naam is Gemeine Schafgarbe: Gemeine betekent "algemene". Schafgarbe betekent "schaap bundel/bosje". Duizendblad is vaak in bosjes te vinden in weilanden e.d. Schapen eten het graag.
Voor de verspreiding van Duizendblad in Duitsland zie deze kaart.
De Spaanse naam is Milenrama. Dit woord bestaat uit drie delen. Mil betekent "duizend". En betekent "in" en Rama betent "tak". Ik heb het nergens gelezen maar volgens mij is dit een verwijzing naar het blad verdeeld in duizenden delen.
In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt,
De Italiaanse naam is Millefoglio: Dit is de Italiaanse benaming voor de volledige Nederlandse naam.
Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.
De Zweedse, Noorse en Deense naam is Röllika/Ryllik/Almindelig Røllike. Dit is een typisch Scandinavisch woord voor Duizendblad. Dit woord komt uit het Middelnederduits Roleke , Rolik en betekent in het algemeen " iets dat is opgerold"/" verkleinwoord van rol". Het slaat waarschijnlijk op de net ontspruitende "duizenden" stengelblaadjes.
Voor de verspreiding van Duizendblad in Zweden zie deze kaart.
Ecologie & Verspreiding
Ecologie
Bodem
Zonnige of soms half beschaduwde plaatsen op droge tot vochtige, matig voedselrijke tot voedselrijke, grazige, vrij humusarme, zwak zure tot kalkhoudende grond. De plant verdraagt matige betreding (het meest op zand, maar ook op leem, klei en op stenige plaatsen, weinig op veen).
Groeiplaats
Grasland (hooiland, weiland, vochtig, bemest grasland en gazons), bermen, dijken, waterkanten (slootkanten en steenglooiingen van b.v. kanalen), enigszins ruderale plaatsen, tussen straatstenen, heggen, struwelen (beweid jeneverbesstruweel) en zeeduinen.
Verspreiding
Nederland
Zeer algemeen.
Vlaanderen
Zeer algemeen.
Wallonië
Algemeen.
Wereld
Gematigde en koudere streken op het noordelijk halfrond. Ingeburgerd in Australië en in het zuiden van Zuid-Amerika.
Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL
Planten in het nieuws
Stoepplantje van de week.
Verspreiding Duizendblad
FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten
