Gewone vleugeltjesbloem (Polygala vulgaris)

Zelfs de meest algemene Vleugeltjesbloem is een zeldzaam plantje wat op de Rode lijst staat als kwetsbaar. Hij komt alleen voor aan de kust en andere kalkrijke gebieden in Nederland (zoals bijv. zuid-Limburg). De oorzaak hiervan is bij Ecologie & Verspreiding te lezen. Volgens de Spaanse Wiki-pagina heette dit plantje In Scandinavië Freya 's haar , maar na de introductie van het christendom werd de naam veranderd in de Maagd Maria. Gewoon vleugeltjesbloem bloeit in Mei, Juni en Juli.

Op de website van Flora van Nederland is een Videodeterminatie van deze plant te zien.

Er komen dus 3 Vleugeltjesbloem (Poygala) soorten in het wild voor in Nederland:

• Gewone vleugeltjesbloem (Polygala vulgaris) - vrij zeldzaam
• Kuifvleugeltjesbloem (Polygala comosa) - zeer zeldzaam
• Liggende vleugeltjesbloem (Polygala serpyllifolia) - vrij zeldzaam

Veel plantensoorten beginnen met de naam Gewoon/Gewone. Hiermee word vaak bedoelde 'de meest voorkomende'. Het betekent niet dat deze soort niet zeldzaam is. Dit is afhankelijk van de soort.  Ook vaak word met het woord Gewoon/Gewone onderscheid gemaakt tussen soorten uit het zelfde geslacht. Bijv. harige/glanzende/grote etc.

De plant heeft de naam te danken aan het feit dat twee van de vijf kelkblaadjes groter zijn. Hierdoor lijkt de plant vleugeltjes te hebben.

Zie ook de wetenschappelijke verklaring.

• Frysk: Wjukjeblom
• English: Common milkwort
• Français: Polygala commun
• Deutsch: Gewöhnliche Kreuzblume
• Espanõl: Hierba lechera
• Italiano: Poligala comune
• Svenska: Jungfrulin
• Norsk: Storblåfjør
• Dansk: Almindelig Mælkeurt

De Engelse naam is Common milkwort. Eigenlijk is het de vertaling van de volledige wetenschappelijke naam. Wort wordt over het algemeen in het Engels gebruikt voor een plant die geneeskrachtige werkingen heeft of waardevol is als voedsel.

Voor de verspreiding van Gewone vleugeltjesbloem in Engeland zie deze kaart.

De Franse naam is Polygala commun. Dit is de Franse benaming voor de wetenschappelijke naam.

De Duitse naam is Gewöhnliche Kreuzblume. Er zijn twee verklaringen:

1. Voordat Carl Linnaeus het plantenrijk opnieuw indeelde werden de soorten Bauhin Polygala ssp. flore albo + Polygala ch. en Chamaebuxus flore Coluteae (oude namen voor de Vleugeltjesbloem) ingedeeld tot de Kruisbloemenfamilie (Cruciferae of Brassicaceae: beide namen zijn toegestaan).
2. Als je de bloemetjes op zijn kop bekijkt zie je een kruisje i.p.v. vleugeltjes.

Voor de verspreiding van Gewone vleugeltjesbloem in Duitsland zie deze kaart.

De Spaanse naam is Hierba lechera. Dit betekend "melkmeisje kruid". Het is een Spaanse verwijzing naar het eerste gedeelte van de wetenschappelijke naam van dit plantje (Hierba) en het uiterlijk.

In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Italiaanse naam is Poligala comune. Het is de Italiaanse benaming voor de volledige wetenschappelijke naam.

Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Zweedse naam is Jungfrulin. Dit betekent "maagd Maria vlas". Oorspronkelijk heette de plant Freya's haar, maar na de kerstening in Scandinavië werd de naam vervangen vervangen door Maagd Maria. De toevoeging vlas kreeg de plant vanwege de blauwe kleur die overeen komt met die van Vlas (Linum usitatissimum).

Voor de verspreiding van Gewone vleugeltjesbloem in Zweden zie deze kaart.

De Noorse naam is Storblåfjør. Dit betekent "grote blauwe veer", dus lijkt deze naam op de Nederlandse naam. Het woord Grote is toegevoegd omdat in Noorwegen o.a de Bittere vleugeltjesbloem (Polygala amara subsp. amarella) voor komt.

De Deense naam is Almindelig Mælkeurt. Dit betekent "algemene melk eurt".Ört/eurt/urt is de Scandinavische term voor "kruid".

Ecologie

Bodem
Zonnige plaatsen op droge tot vochtige, matig voedselarme, zwak zure tot basische (kalkrijke) grond (zand, leem, mergel, zavel, klei, veen, schelpkalk en kalksteen). Ook op zinkhoudende bodem.

Groeiplaats
Grasland (laagblijvend grasland, schraal grasland en kalkgrasland), schrale bermen (o.a. langs bosranden en struwelen), kanaaldijken, heide (bermen), bossen (langs open boswegen) en zeeduinen (duinvalleien, duingrasland en noordhellingen).

Verspreiding

Nederland
Plaatselijk vrij algemeen in de duinen, zeldzaam in het oosten en midden van het land en in Zuid-Limburg. Elders zeer zeldzaam. Niet in het noordelijk zeekleigebied en in Flevoland.

Vlaanderen
Vrij algemeen in de duinen. Elders zeldzaam. Sterk afgenomen.

Wallonië
Vrij algemeen ten zuiden van de lijn Samber en Maas. Elders vrij zeldzaam tot zeldzaam.

Wereld
Bijna heel Europa. Ook  in Azië.

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten