Hondskruid (Anacamptis pyramidalis)

Hondskruid is een onmiskenbare orchideënsoort die inderdaad de vorm heeft van een piramide maar later de vorm van een ei. Hij wordt gezien als een zeldzame soort maar word niet bedreigd. Maar de kans dat iemand per ongeluk een Hondskruid ziet is erg klein. Meestal gaat het om bekende populaties. Hij bloeit in Juni en Juli.

Op de website van Flora van Nederland is een Videodeterminatie van deze plant te zien.

Op de onderstaande lijst staan 25 soorten orchideeën. De meeste zijn, zoals hierboven genoemd, zeer zeldzaam tot zeldzaam. Sommige zijn zelfs algemeen. Maar alle zijn waargenomen in Nederland. Soms alleen in het puntje van Zuid-Limburg, soms enkel op de waddeneilanden en soms verspreid over een deel van het land. Zoals ook hierboven beschreven staat gebeurt het vaak dat orchideeën kruisen met andere soorten. Er ontstaan dan zogenaamde hybride soorten. Deze staan niet in de lijst.

• Aapjesorchis (Orchis simia)
• Bijenorchis (Ophrys apifera)
• Bokkenorchis (Himantoglossum hircinum)
• Bosorchis (Dactylorhiza fuchsii)
• Brede orchis (Dactylorhiza majalis)
• Brede wespenorchis (Epipactis helleborine subsp. helleborine)
• Bruinrode wespenorchis (Epipactis atrorubens)
• Dennenorchis (Goodyera repens)
• Duinwespenorchis (Epipactis helleborine subsp. neerlandica)
• Gevlekte orchis (Dactylorhiza maculata)
• Groenknolorchis (Liparis loeseli)
• Grote keverorchis (Neottia/Listera ovata)
• Harlekijn (Anacamptis morio/Orchis morio)
• Herfstschroeforchis (Spiranthes spiralis)
• Hondskruid (Anacamptis pyramidalis)
• Honing orchis (Herminium monorchis)
• Kleine keverorchis (Neottia cordata)
• Mannetjesorchis (Orchis mascula)
• Moeraswespenorchis (Epipactis palustris)
• Poppenorchis (Orchis anthropophora)
• Purperorchis (Orchis purpurea)
• Rietorchis (Dactiloryza majalis subs.praetermissa)
• Soldaatje (Orchis militaris)
• Veenmosorchis (Hammarbya paludosa)
• Vliegenorchis (Ophrys insectifera subsp. insectifera)
• Welriekende nachtorchis (Platanthera bifolia)

Het woord "Honds" werd vroeger gebruikt als een plant totaal nutteloos was (niet eetbaar of medicinaal bijv.).

Zie ook de wetenschappelijke verklaring.

• Frysk:  Reade kaaiblom
• English: Pyramidal orchid
• Français: Orchis pyramidal
• Deutsch: Pyramiden-Orchidee
• Espanõl: Orquídea piramidal
• Italiano: Orchidea piramidale
• Svenska: Salepsrot
• Norsk: Salepsro
• Dansk: Horndrager

De Engelse naam is Pyramidal orchid. Dit betekent "pyramidevormige orchis". Natuurlijk zegt dit alles over de vorm van de bloem.

Voor de verspreiding van Hondskruid in Engeland zie deze kaart.

De Franse naam is Orchis pyramidal. Dit betekent "pyramidevormige orchis".

De Duitse naam is Pyramiden-Orchidee. Ook dit betekent weer "pyramidevormige orchis".

De Spaanse en Italiaanse naam zijn nagenoeg gelijk, Orquídea piramidal/Orchidea piramidale.

In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Zweedse en Noorse naam zijn ook gelijk Salepsrot. Dit betekent Salep wortel. De gedroogde en gemalen knollen van deze plant geeft een fijn wit poeder, genoemd Salep. Dit is een zeer voedzame, zetmeelachtige en zoete stof. Het wordt gebruikt in dranken, granen en in het maken van brood. Het wordt ook medicinaal gebruikt in voeding voor kinderen en herstellenden.

Voor de verspreiding van Hondskruid in Zweden zie deze kaart.

De Deense naam is Horndrager. Dit betekent "hoorndrager". Nu eens niet de pyramide vorm maar de vorm van een hoorn die "gedragen" wordt door de stengel.

Ecologie

Bodem
Zonnige, zelden licht beschaduwde, open plaatsen op droge tot matig vochtige, voedselarme, kalkrijke, humushoudende grond (duinzand en mergel).

Groeiplaats
Grasland (grazige hellingen, kalkgrasland en schraal grasland), bermen, langs lichte laantjes, zeeduinen (duingrasland, vooral op noordhellingen) en opgespoten grond.

Verspreiding

Nederland
Zeer zeldzaam in Zuid-Limburg, in de duinen en in Zeeland.

Vlaanderen
Zeer zeldzaam.

Wallonië
Vrij algemeen in de Famenne en de Gaume. Elders zeer zeldzaam.

Wereld
Zuidwest-Azië, Noord-Afrika en Zuid- en Midden-Europa. Noordelijk tot in Ierland, Schotland en het Oostzeegebied.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten