Solanum tuberosum flower, 'Doré' bloem (4)


Algemeen

Doordat de Aardappel een heel vaak geteeld landbouwgewas is kom je deze plant nogal eens in het wild tegen. De aardappel komt oorspronkelijk uit Zuid-Amerika en is eind 16e eeuw geïntroduceerd in Nederland. Carolus Clusius plantte in 1588 in Mechelen voor het eerst aardappelen in de tuin van Pitzemburg. In 1601 schreef hij over de voortplanting van de aardappel door zaad. Samen met hem heeft de aardappel in botanische tuinenen zijn weg gevonden. De plant groeit in Nederland sinds de Tachtigjarige Oorlog in de Leidse Hortus, sinds 1640 in Groningen en sinds 1689 in Amsterdam. De Aardappel is familie van de Nachtschade (net zoals Bitterzoet (Solanum dulcamara)Zwarte nachtschade (Solanum nigrum subs. nigrum) en de Tomaat (Solanum lycopersicum) en net als dan andere leden van dit geslacht giftig. Maar door de jaren heen is de aardappel zo gecultiveerd dat het een waardevol, niet giftig, voedselproduct geworden. De bessen en andere delen van de Aardappelplant zijn wel giftig. De Aardappelplant bloeit in Juli tot en met September.

Op de website van Flora van Nederland is een Videodeterminatie van deze plant te zien.

Er komen minstens 13 soorten Nachtschade soorten (Solanum) in het wild voor in Nederland:

  • Aardappel (Solanum tuberosum) - algemeen/verwilderd
  • Beklierde nachtschade (Solanum nigrum subsp. schultesi) - algemeen/ingeburgerd sinds 1900-1924
  • Bitterzoet Solanum dulcamara) - algemeen
  • Carolina-nachtschade (Solanum carolinense) - zeer zeldzaam/verwilderd
  • Donsnachtschade (Solanum villosum) - zeer zeldzaam/verwilderd
  • Driebloemige nachtschade (Solanum triflorum) - vrij zeldzaam
  • Ganzenvoetnachtschade (Solanum nitidibaccatum - vrij zeldzaam/verwilderd
  • Glansbes nachtschade (Solanum nitidibaccatum) - zeldzaam/verwilderd
  • Kleverige nachtschade (Solanum sarrachoides) - zeldzaam/ingeburgerd sinds 2000
  • Raketnachtschade (Solanum sisymbriifolium) - zeer zeldzaam/verwilderd
  • Stekelnachtschade (Solanum rostratum) - zeldzaam/verwilderd
  • Tomaat (Solanum lycopersicum) - algemeen/verwilderd
  • Zwarte nachtschade (Solanum nigrum subs. nigrum) - algemeen 

Verklaring Nederlandse naam

Natuurlijk is de naam afgeleid van de zin "appel van de aarde" verwijzend naar de zoete aardappel die onder de grond groeit. Aangezien de hele wereld een ongeveer gelijk woord heeft voor de aardappel (zie Namen in andere talen) volgt hier een stuk tekst dat ik vond op Etymologiebank.nl; 

In de BN volkstaal is patate, patat het gewone woord voor ‘aardappel’; de uit het Belgisch-Frans ontleende verbinding patates frites ‘gefrituurde aardappelen’, in Vlaamse dialecten uitgesproken als friet, wordt in het NN boven de grote rivieren verkort tot patat.
De eerste “aardappel” die kort na 1492 uit West-Indië naar Spanje werd gebracht, was de bataat of zoete aardappel (Ipomoea batatas of Batatas eduli), in Suriname bekend als zoete patat. Deze plant met oranjekleurige wortelknollen was afkomstig van de Caraïbische eilanden. Rond 1530 maakten Spaanse ontdekkingsreizigers in de Andes kennis met de “witte” aardappel (Solanum tuberosum en Solanum montanum), in het Quechua papa geheten, een naam die in het Spaans werd ontleend en die de gewone aardappel op de Canarische eilanden en in alle Spaanssprekende landen van Midden- en Zuid-Amerika nog altijd draagt. In het Spaans en ook in andere talen werden batata en papa door elkaar gehaald, met resultaten als Spaans patata, Engels patato, potato en Zweeds potatis, alle ‘(gewone) aardappel’.

Meer

Zie ook de wetenschappelijke verklaring

Namen in andere talen

  • Frysk: Ierappel
  • English: Potato
  • Français: Pomme de terre
  • Deutsch: Kartoffel
  • Espanõl: Papa
  • Italiano: Patata
  • Svenska: Potatis
  • Norsk: Potet
  • Dansk: Kartoffel

Verklaring Buitenlandse namen

Zoals gezegd is in bijna alle talen in de wereld de betekenis ongeveer gelijk.

Voor de verspreiding van De aardappel in Duitsland zie deze kaart.

Ecologie & Verspreiding

Ecologie

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Verspreiding Aardappel

Verspreidingskaart Aardappel

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten