Akkervergeet-mij-nietje (Myosotis arvensis)

Er minstens 7 Vergeet-mij-nietjes (Myosotis) in het wild voor in Nederland:

• Akkervergeet-mij-nietje (Myosotis arvensis) - algemeen
• Bosvergeet-mij-nietje Myosotis sylvatica) - algemeen
• Ruw vergeet-mij-nietje (Myosotis ramosissima) - algemeen
• Stijf vergeet-mij-nietje (Myosotis stricta) - zeldzaam
• Veelkleurig vergeet-mij-nietje (Myosotis discolor) - algemeen
• Weidevergeet-mij-nietje (Myosotis scorpioides subsp. nemorosa) - zeer zeldzaam
• Zompvergeet-mij-nietje/Moerasvergeet-mij-nietje (Myosotis laxa subsp. cespitosa/Myosotis scorpioides subsp. scorpioides) - algemeen

De Determinatie hiervan is niet simpel. Een goede flora is in dit geval echt nodig.  Bekijk je deze plantjes van dichtbij (meestal met een loepje) dan valt meteen op dat ze zo vlakbij wel heel dicht behaard overkomen. Dit klopt want alle Vergeet-mij-nietjes behoren tot de Ruwbladigenfamilie (Boraginaceae)

Dit bloemetje kent vele verhalen, en vele varianten hierop. Hier één religieus verhaal van de site Natuurverhalen.nl en één middeleeuws verhaal:

Toen de planten werden geschapen kregen ze van God niet alleen een vorm, een geur en een kleur, maar ook een naam. Onder de nieuwe planten was ook een lief, klein bloemetje met een hemelsblauwe kleur en een prachtig geel hartje.

Onder de indruk van alle gebeurtenissen bij de Schepping keek ze met grote ogen rond hoe alle planten een naam kregen en vergat op te letten. Toen alle planten een naam hadden gekregen, was ze haar eigen naam vergeten.
“Weet jíj hoe ik heet?” vroeg ze aan alle grote en kleine planten, ”ik ben mijn naam vergeten”.
Maar geen enkele plant kon het haar vertellen.
Na lang aarzelen ging ze tenslotte naar de Schepper en zei: “Ik ben een beetje dom, ik ben mijn naam vergeten. Weet U hoe ik heet?” Deze keek haar hoofdschuddend aan en antwoordde slechts met drie woorden: “Vergeet mij niet!”
Beschaamd kroop het plantje weg, tussen het hoge gras. En daar staat ze vandaag de dag nog steeds. Altijd steekt haar blauwe kopje tussen de begroeiing uit. En als iemand vraagt hoe ze heet, antwoordt ze nog altijd beschroomd: “vergeet me niet”. En dat is een naam die iedereen kan onthouden, want het vergeet-me-nietje is een plantje dat bijna iedereen van naam kent. 

In de middeleeuwen waren eens een ridder en zijn geliefde langs een rivier aan het wandelen. Bij het plukken van een bosje bloemen viel hij door de zwaarte van zijn harnas in het water. Terwijl hij verdronk gooide hij het bosje bloemen naar zijn geliefde en riep "Vergeet mij niet". Deze bloem is verbonden met romantiek en tragiek en werd vaak door vrouwen gedragen als teken van trouw en oneindige liefde.

Zie ook de wetenschappelijke verklaring.

• English: Field Forget-me-not, Rough Forget-Me-Not
• Français: Myosotis des champs
• Deutsch: Ackervergißmeinnicht
• Espanõl: Miosotis de los campos
• Italiano: Nontiscordardimè dei campi
• Svenska: Åkerförgätmigej
• Norsk: Åkerminneblom
• Dansk: Mark-forglemmigej

Er zijn twee Engelse namen: 

1. Field Forget-me-not is eigenlijk het zelfde als bij ons.
2. Rough Forget-Me-Not. Dit vertaal je met ruw vergeet-mij-nietje. Het kan een verwijzing zijn dat alle vergeet-mij-nietjes Ruwbladigenfamilie (Boraginaceae) zijn of het is een (foute) verwijzing naar het Ruw vergeet-mij-nietje (Myosotis ramosissima), een heel ander plantje dus!

Voor de verspreiding van Akkervergeet-mij-nietje in Engeland zie deze kaart.

De Franse naam Myosotis des champs Dit is de Franse benaming voor de wetenschappelijke naam.

De Duitse naam is Ackervergißmeinnicht. Dit is de Duitse vertaling van de Nederlandse naam.

Voor de verspreiding van Akkervergeet-mij-nietje in Duitsland zie deze kaart.

Er zijn twee Spaanse namen:

1. Miosotis: Dit is gewoon de algemene wetenschappelijke naam voor Vergeet-mij-nietje.
2. No me olvides betekent "vergeet mij niet".

In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Italiaanse naam is Nontiscordardimè dei campi. Dit is de Italiaanse benaming voor de Nederlandse naam. Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. De hier genoemde naam kan ook nog varianten hebben.

Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Zweedse naam Åkerförgätmigej is de Zweedse benaming voor de Nederlandser naam, Akker vergeet-mij-nietje.

Voor de verspreiding van Akkervergeet-mij-nietje in Zweden zie deze kaart.

De Noorse naam is Åkerminneblom: Åker betekent"akker" en Minne "geheugen" en Blom natuurlijk "bloem".

De Deense naam is  Mark-forglemmigej: Mark betekent "akker" en Forglemmigej "vergeet mij niet". 

Ecologie

Bodem
Zonnige tot half beschaduwde, open plaatsen (pioniervegetatie) op droge tot matig vochtige, matig voedselrijke, kalkarme tot kalkhoudende, verstoorde grond (zand, leem, zavel, klei en mergel, zelden op veen).

Groeiplaats
Bermen, zandige dijken, steile hellingen, omgewerkte grond, waterkanten (langs weidesloten), afgravingen, braakliggende grond, drooggevallen zandplaten, zeeduinen, langs spoorwegen (spoorbermen en spoorwegterreinen), plantsoenen, akkers, tuinen, perken, kapvlakten, open struwelen, bosranden en bossen (lichte loofbossen op kalkhoudende grond). Als akkerplant staat dit Vergeet-mij-nietje vooral tussen graan, zowel op zandige als op kleiige grond. Bemesting en wisseling van gewas verdraagt het veel beter dan andere eenjarige vergeet-mij-nietjes.

Verspreiding

Nederland
Algemeen, maar minder algemeen in het Waddengebied.

Vlaanderen
Algemeen, maar iets minder algemeen in de Kempen.

Wallonië
Algemeen.

Wereld
Gematigde delen op het noordelijk halfrond. Ingeburgerd in Nieuw-Zeeland.

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten