Driedistel (Carlina vulgaris)

Driedistel is een prachtige plant! Alhoewel sommige mensen hem voorbij lopen met de wetenschap dat het wel een uitgebloeide plant is. Maar als je hem van dichtbij bekijkt zie je de mooie details. Doordat Driedistel echt een kalkminnende soort is komt de plant alleen in Zuid-Limburg en de kust voor. Deze soort en een andere Carlina-soort (Carlina acaulis) worden soms als artisjok gegeten. Driedistel is de enige Carlina-soort die in het wild voor komt in Nederland. Driedistel bloeit in Juli tot en met September.

De term Distel is een Ruim begrip. Meestal lezen mensen "een stekelige composiet". Er zijn 5 soorten "Distels":

• Carduus
  • Tengere distel (Carduus tenuiflorus) - zeer zeldzaam
  • Kruldistel (Carduus crispus) - algemeen
  • Knikkende distel (Carduus nutans) - algemeen
  • Langstekelige distel (Carduus acanthoïdes) - zeer zeldzaam
• Carlina
  • Driedistel (Carlina vulgaris) - zeldzaam
• Eryngium
• Blauwe zeedistel (Eryngium maritimum) - zeldzaam
• Kruisdistel (Eryngium campestre) - algemeen
• Vlakke kruisdistel (Eryngium planum) - vrij zeldzaam
• Melkdistel (Sonchus)
• Akkermelkdistel (Sonchus arvensis) - algemeen
• Gekroesde melkdistel (Sonchus asper) - algemeen
• Gewone melkdistel (Sonchus oleraceus) - algemeen
• Moerasmelkdistel (Sonchus palustris) - algemeen
• Zeemelkdistel (Sonchus arvensis var. maritimus) - vrij zeldzaam
• Vederdistels (Circium)
• Akkerdistel (Cirsium arvense) - algemeen
• Kale jonker (Cirsium palustre) - algemeen
• Moesdistel (Cirsium oleraceum) - zeldzaam
• Spaanse ruiter (Cirsium dissectum) - vrij zeldzaam
• Speerdistel (Cirsium vulgare) - algemeen
• wollige distel (Cirsium eriophorum)  - zeer zelzaam

De verklaring ligt voor de hand. Vaak is de plant te vinden met 3 bloemhoofdjes. Vaak dus lang niet altijd, zie bijv. bovenstaande foto. Veelvuldig zijn ook er 4 bloemhoofdjes of maar 1 te zien.

Zie ook de wetenschappelijke verklaring

• Frysk: Trijestikel
• English: Carline thistle
• Français: Carline commune
• Deutsch: Kleine Eberwurz, Golddistel 
• Espanõl: Carlina vulgaris
• Italiano: carlina comune
• Svenska: Spåtistel
• Norsk: Småstjernetistel
• Dansk: Almindelig Bakketidsel

De Engelse naam is Carline thistle. Dit is een variant op de wetenschappelijke naam.

Voor de verspreiding van Driedistel in Engeland zie deze kaart.

De Franse, Spaanse en Italiaanse naam is min of meer gelijk, Carline commune, Carlina vulgaris en carlina comune. Dit betekent "gewone Carline". Dit is dus daar de meest voorkomende of enige Carlina-soort.

De Duitse naam is Kleine Eberwurz of Golddistel. Wat Kleine Eberwurz betekent is mij onbekend. Golddistel  betekent natuurlijk "gouddistel". Tijdens de bloei heeft de plant een mooie goudachtige gloed.

Voor de verspreiding van Driedistel in Duitsland zie deze kaart.

De Zweedse naam is Spåtistel. Dit kan je vertalen met Voorspellende distel. De binnenste schutbladen reageren op vocht. Bij nat weer buigen ze naar boven en beschermen de buisvormige bloemen tegen regen. Bij droog weer en zonneschijn verspreiden ze zich weer. De naam Weerdistel (of varianten hierop) komt vaak in volksnamen terug.

Voor de verspreiding van Driedistel in Zweden zie deze kaart.

De Noorse naam is Småstjernetistel. Dit betekent "smalle sterdistel". Het smalle heeft betrekking tot de stengelbladeren. En het dient ter onderscheid want in Noorwegen kent men ook de ondersoort Stor stjernetistel (Carlina sups. longifolia)

De Deense naam is Almindelig Bakketidsel. Dit betekent "algemene heuveldistel". Driedistel gedijt op droge, voedselarme graslanden , heuvels en bergweiden maar vooral op kalksteengrond .

Ecologie

Bodem
Zonnige, vrij open plaatsen op drog tot matig vochtige, voedselarme tot matig voedselrijke, humushoudende en vaak kalkrijke grond (lemige grond, maar ook op op mergel en soms op stenige plaatsen).

Groeiplaats
Zeeduinen, (open duingrasland, randen van duinbosjes en vastgelegde helmduinen), kalkhellingen, grasland (kalkgrasland, laagblijvend grasland), bermen, dijken, rivierduinen, lemige heide, afgravingen (leemkuilen), mijnsteenbergen en langs spoorwegen (spoorwegterreinen).

Verspreiding

Nederland
Plaatselijk algemeen in de Zeeuwse en Hollandse duinen tot op Texel, zeldzaam in Zuid-Limburg en zeer zeldzaam in de rest van Zeeland, in Midden-Limburg en in het midden van het land.

Vlaanderen
Plaatselijk vrij algemeen in de duinen en zeldzaam in het Maasgebied. Elders zeer zeldzaam.

Wallonië
Vrij zeldzaam in het Maasgebied en Lotharingen (in de zuidelijke Ardennen). Elders zeldzaam tot zeer zeldzaam.

Wereld
Europa, zuidelijk tot de Pyreneeën en Zuid-Italië, noordelijk tot in Schotland en Zuid-Scandinavië. Ook in West- en Midden-Azië.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten