Gele waterkers (Rorippa amphibia)

De Nederlandse naam doet vermoeden dat de Gele waterkers familie is van de Rozenfamilie (Rosaceae). Een Kers (bijv. een Prunus) behoort ook tot deze familie. Maar Gele waterkers is dat absoluut niet. Gele waterkers is een typische Kruisbloemige (Cruciferae of Brassicaceae: beide namen zijn toegestaan). Gele waterkers is naast Moeraskers (Rorippa palustris), Slanke waterkers (Rorippa microphylla/Nasturtium microphyllum) en  Moeraskers (Rorippa palustris) een erg algemene gele Kers die overal voor komt. Ze lijken alle 3 op elkaar en een goede flora, waar al deze soorten in voorkomen, is dan ook nodig. Gele waterkers bloeit vanaf Mei tot en met Juni.

Op de website van Flora van Nederland is een Videodeterminatie van deze plant te zien.

Er zijn minstens 5 soorten Waterkers (Rorippa) dus een goede flora biedt uitkomst. De volgende soorten komen voor in Nederland: 

• Akkerkers (Rorippa sylvestris) - Algemeen
• Gele waterkers  (Rorippa amphibia) - Algemeen
• Moeraskers (Rorippa palustris) - Algemeen
• Oostenrijkse kers  (Rorippa austriaca) - Vrij zeldzaam
• Slanke waterkers (Rorippa microphylla/Nasturtium microphyllum) - Algemeen
• Witte waterkers (Rorippa nasturtium-aquaticum/Nasturtium officinale) - Vrij zeldzaam

Veel planten hebben bij een deel van de Nederlandse naam de woorden Water/Moeras/Rivier gekregen. Al deze soorten kunnen dan juist daar voorkomen. Eigenlijk word hiermee gezegd dat de betreffende plant een (zeer) natte bodemsamenstelling nodig heeft. De naam dient ook vaak ter onderscheid van andere soorten.

De kleur is geel natuurlijk.

Ten tweede de naam Kers die komt uit het oud Germaans. Het woord komt van Kresse/Kras wat een "lekkernij" betekent. De plant werd veel gegeten.

Zie ook de wetenschappelijke verklaring.

• Frysk:  Giel wetterleppeltsje
• English: Great yellow-cress
• Français: Rorippe amphibie
• Deutsch: Wasser-Sumpfkresse
• Espanõl: ?
• Italiano: Crescione di Chiana
• Svenska: Vattenfräne
• Norsk: Vasskarse
• Dansk: Vandpeberrod

De Engelse naam is Great yellow-cress. Dit betekent "grote gele-kers". Van de verschillende soorten kersen is dit de iets grotere en hij is geel, er zijn bijv. ook witte Kersen.

Voor de verspreiding van Gele waterkers in Engeland zie deze kaart.

De Franse naam is  Rorippe amphibie. Dit is de Franse benaming voor de volledige wetenschappelijke naam.

De Duitse naam is Wasser-Sumpfkresse. Dit betekent 'water moeras-kers". Dit wil zeggen dat deze plant op een zeer vochtige bodem groeit of in het water.

Voor de verspreiding van Gele waterkers in Duitsland zie deze kaart.

De Spaanse naam is mij onbekend. Er zijn veel varianten waardoor ik de meest gebruikte naam niet ken. 

In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Italiaanse naam is Crescione di Chiana. Crescione betekent "kers". De betekenis van Chiana is mij nog onbekend. 

Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Zweedse naam is Vattenfräne: Dit bete kent "water-scherp". Waarschijnlijk is deze naam ontstaan vanwege de scherpe smaak van het sap van de plant.

Voor de verspreiding van Gele waterkers in Zweden zie deze kaart.

De Noorse naam is Vasskarse. Vass betekent letterlijk "waterlopen". Het is een samenstelling en komt uiteindelijk van het woord Vatn dat "water" betekent. Karse betekent "kers".

De Deense naam is Vandpeberrod. Dit betekent "waterpeperwortel". Net als bij de Zweedse naam is dit een verwijzing naar de scherpe smaak van het sap van de plant. Eigenlijk is deze naam weggelegd voor de Witte waterkers (Rorippa nasturtium-aquaticum / Nasturtium officinale). Het betekent namelijk ook "water radijs".

Ecologie

Bodem
Zonnige tot half beschaduwde plaatsen op natte, voedselrijke grond, het meest op rivierklei en laagveen (in en langs stromend en stilstaand, zoet water).

Groeiplaats
Moerassen (drijftillen), grasland (uiterwaarden), waterkanten (in en langs rivieren, sloten, vijvers, kanalen, poelen, plassen, vervuilde heidevennen en greppels) en bossen (grienden, moerasbossen en wilgenbossen).

Verspreiding

Nederland
Algemeen, maar zeldzaam in Zeeland en Zuid-Limburg.

Vlaanderen
Algemeen in de Zand- en Zandleemstreek en de Maasvallei en vrij algemeen in de Kempen en de Polders. Elders vrij zeldzaam.

Wallonië
Zeldzaam. Het meest in de rivierdalen.

Wereld
Van West-Europa tot in Siberië.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten