Geoorde zuring (Rumex thyrsiflorus)

Als je deze plant tegenkomt is determinatie helemaal niet zo gemakkelijk. Geoorde zuring lijkt namelijk veel op Veldzuring (Rumex acetosa) en komt ook nog voor in dezelfde omgeving. De plant is pas in de negentiende eeuw voor het eerst waargenomen en gedocumenteerd maar pas in de twintigste eeuw erkend als een aparte soort. Alleen het tijdstip in het seizoen en sommige kenmerken geven uitsluitsel. En dan nog blijken er soms hybride vormen (kruisingen) voor te komen.

Om toch een goed inzicht te krijgen in deze familie staat op het YouTube-kanaal van Floron een lezing over o.a. de Zuring-soorten (Rumex). Later in deze video staat een uitleg over het Duizendknoopgeslacht (Persicaria, Fallopia en Polychonum)

Om deze zeer verhelderende video compleet te maken is hier nog een tabel van het forum van waarnemingen.nl met de verschillen tussen Veld-, Geoorde- en Tuinzuring.

Geoorde zuring bloeit in Juni, juli en augustus.

Op de website van Flora van Nederland is een Videodeterminatie van deze plant te zien.

Er komen minstens 11 Zuring (Rumex) soorten in het wild voor in Nederland en bijna alle zijn algemeen dus een goede flora is zeker nodig:

• Bermzuring (Rumex crispus × obtusifolius) - Algemeen
• Bloedzuring (Rumex sanguineus) - Algemeen
• Geoorde zuring (Rumex thyrsiflorus) - Vrij zeldzaam
• Goudzuring (Rumex maritimus) - Algemeen
• Kluwenzuring (Rumex conglomeratus) - Algemeen
• Krulzuring (Rumex crispus) -Algemeen
• Moeraszuring (Rumex palustris) - Algemeen
• Ridderzuring (Rumex obtusifolius) - Algemeen
• Schapenzuring (Rumex acetosella) - Algemeen
• Veldzuring (Rumex acetosa) - Algemeen
• Waterzuring (Rumex hydrolapathum) - Algemeen

Hoe komt een Nederlandse naam tot stand?

De stengelbladeren hebben bij de steel, dit heet de bladvoet, aan beide kanten een pijlvormig puntje, een oortje. Vandaar de naam.

De plant is familie van de Zuring (Rumex). Dit duidt op de zure smaak van de plant als je de stengelbladeren van de plant zou eten. De zure smaak komt door de aanwezigheid van oxaalzuur en tannine in. Het vee laat de plant dus ook staan. Bij inname van grote hoeveelheden kan vergiftiging veroorzaken bij herkauwers en paarden . Vergiftiging wordt veroorzaakt door een daling van het calciumgehalte in het bloed. 

Vroeger werd de plant vanwege deze smaak in het eten verwerkt. Sommige soorten zijn te zuur om te eten maar andere soorten worden gekweekt als bladgroente of voor het gebruik als kruid. Veel soorten zuring worden gebruikt als ingrediënt voor aromatische salades, kruidenkwark en kruidensoepen. Ze bevatten doorgaans een aanzienlijke hoeveelheid vitamine A en C. Zuring was ook zeer geschikt als voeding bij scheurbuik door die grote hoeveelheid vitamine C. De plant kan ook in boter worden gebakken. Als de zuring net als spinazie of snijbiet wordt gekookt, moet een geëmailleerde pan worden gebruikt. Potten van blank staal en aluminium kunnen namelijk reageren met het oxaalzuur en een metaalachtige nasmaak veroorzaken. Zuring had vroeger ook een grote medicinale waarde. Tegenwoordig is wetenschappelijk bewezen deze plant niet meer in het eten te verwerken.

Zie ook de wetenschappelijke verklaring

• Frysk: Krolblêdsurk
• English: ?
• Français: Patience à fleurs en thyrse
• Deutsch: Rispen-Sauer-Ampfer
• Espanõl: Acedera de lagarto
• Italiano: Romice tirsifloro
• Svenska: Stor ängssyra
• Norsk: Storsyre
• Dansk: Dusk-syre

De Engelse naam is mij onbekend. Er zijn ook geen waarnemingen.

De Franse naam is Patience à fleurs en thyrse. Patience zou afgeleid zijn van het Latijnse lapathum. Dit bekekent "zuring", een algemene naam voor een Rumex-soort (Zuring-soort). Het komt van het Oudgriekse λάπαθον (Lápathon). À fleurs en thyrse betekent "met Thyrsus-vormige bloemen, ook weer een verwijzing naar het tweede gedeelte van de wetenschappelijke naam.

De Duitse naam is Rispen betekent "pluim". Dit is de Duitse benaming voor het tweede gedeelte van de wetenschappelijke naam. Sauer en Ampfer beteken "zuur/zuring". Ampfer is een oud Duits woord dat "scherp/zuur/bitter" betekent. De bladeren van alle Zuring-soorten (Rumex) smaken zuur/bitter door de aanwezigheid van oxaalzuur en tannine in de bladeren. Sommige soorten zijn te zuur om te eten maar andere soorten worden gekweekt als bladgroente of voor het gebruik als kruid. Het woord Ampfer word in Duitsland gebruikt voor planten uit het Rumex (Zuring)-geslacht. 

Voor de verspreiding van Geoorde zuring in Duitsland zie deze kaart.

De Spaanse naam is Acedera de lagarto. Dit betekent "zuring van de hagedis". Waarom hagedis is mij onbekend.

De Italiaanse naam is Romice tirsifloro. Romice is de Italiaanse benaming voor Rumex. Het is de Italiaanse naam voor elke soort uit het Zuring-geslacht. Dit woord word bij het eerste gedeelte van de wetenschappelijke naam uit gelegd. Tirsofloro is de Italiaanse benaming voor het tweede gedeelte van de wetenschappelijke naam.

De Zweedse, Noorse en Deense naam is min of meer gelijk, Stor ängssyra/Storsyre/Dusk-syre. Dit betekent "Grote zuring/Grote zuring/Kwast (pluim) zuring".

Er zijn geen waarnemingen van Geoorde zuring in Zweden.

Ecologie

Bodem
Zonnige plaatsen op matig vochtige tot matig droge, matig voedselrijke tot voedselrijke, kalkhoudende, grazige grond (zand, rivierklei en zavel).

Groeiplaats
Grasland (weiland, vochtig, bemest grasland en ruig grasland langs rivieren), bermen, ruigten, waterkanten (rivieroevers), rivierdijken en langs spoorwegen (spoordijken).

Verspreiding

Nederland
Plaatselijk vrij algemeen in het rivierengebied. Elders zeer zeldzaam, o.a. in Zeeland.

Vlaanderen
Zeldzaam ingeburgerd. Het meest in de Maasvallei en de oostelijke Kempen.

Wallonië
Zeer zeldzaam ingeburgerd.

Wereld
Siberië, Oost- en Midden-Europa en een deel van West-Europa. Westelijk tot in Nederland.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten