Gewone veldsla (Valerianella locusta)

Gewone veldsla is een algemene plant. Toch heb ik hem als eerste gezien in de Hortus Leiden, wel als stoepplantje dus niet speciaal gekweekt. Op een paar heel zeldzame soorten na is dit de enige locusta-soort in Nederland. Voor de floristische freaks onder ons, dit zijn de drie andere Valerianella-varianten: Gegroefde veldsla (Valerianella carinata), Geoorde veldsla (Valerianella) en Getande veldsla (Valerianella dentata). Gewone veldsla bloeit al in April en Mei.

Op de website van Flora van Nederland is een Videodeterminatie van deze plant te zien.

Veel plantensoorten beginnen met de naam Gewoon/Gewone. Hiermee word vaak bedoelde 'de meest voorkomende'. Het betekent niet dat deze soort niet zeldzaam is. Dit is afhankelijk van de soort.  Ook vaak word met het woord Gewoon/Gewone onderscheid gemaakt tussen soorten uit het zelfde geslacht. Bijv. harige/glanzende/grote etc.

Het woord Veld is een beetje misleidend. Wat bij de paragraaf Algemeen al staat beschreven, deze plant is overal te vinden. Dus ook in de stad. Wel heeft Veldsla een (beetje) zandige bodemsamenstelling nodig.

Veldsla werd/word als groente geteeld in verschillende jaargetijden. Bijv. in Groot-Brittannië wordt het al eeuwenlang gegeten en komt voor in John Gerard 's Herbal uit 1597!! Het kan zowel gekookt als vers gegeten worden. Ik neem aan dat deze plant, net als vele andere die aan de kust waren te vinden, veel gegeten werd door zeevarenden om scheurbeuk te voorkomen/genezen. Veldsla is o.a. rijk aan vitamine C. Veldsla is de wilde variant van de welbekende kropsla.

Zie ook de wetenschappelijke verklaring

• Frysk: Bledsjeslaad
• English: Common cornsalad
• Français: Valérianelle potagère
• Deutsch: Gewöhnliches Rapünzchen
• Espanõl: Canónigos
• Italiano: Agnellino
• Svenska: Vårklynne
• Norsk: Vårsalat
• Dansk: Tandfri vårsalat

De Engelse naam is Common cornsalad. Dit betekent "gewone (koren) veldsla, dus net als de Nederlandse naam.

Voor de verspreiding van Gewone veldsla in Engeland zie deze kaart.

De Franse naam is Valérianelle potagère. Valérianelle is de Franse benaming van het eerste gedeelte van wetenschappelijke naam. Potagère van de moestuin.

De Duitse naam is Gewöhnliche Feldsalat. Dit betekent "gewone veldsla".

Voor de verspreiding van Gewone veldsla in Duitsland zie deze kaart.

De Spaanse naam is Canónigos. Dit betekent kanunnik. Dit is iemand die deel uit maakt van een kloostergemeenschap. Veldsla was vroeger een typisch kloostergewas.

In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Italiaanse naam is Agnellino. Dit betekent "lammetje". Een andere Engelse naam voor deze plant is ook lamb's lettuce. Lammetjes sla dus, sla die al bloeit als de eerste lammetjes in de wei lopen.

Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Zweedse naam is Vårklynne. Vår betekent "voorjaar". De plant bloeit al in April en Mei.

Voor de verspreiding van Gewone veldsla in Zweden zie deze kaart.

De Noorse naam is Vårsalat. Deze naam is gelijk aan de Deense naam.

De Deense naam is tandfri vårsalat. Dit betekent "tandvrij voorjaarssalade". Deze plant heeft geen gezaagd stengelblad. De versie met "tanden" is niet zo geschikt voor teelt (Getande veldsla (Valerianella dentata)).

Ecologie

Bodem
Zonnige, open plaatsen (pionier) op vochtige tot matig droge, matig voedselrijke tot voedselrijke, verstoorde, enigszins humeuze, vaak enigszins kalkhoudende grond (zand, duinzand, leem, löss, zavel, mergel en stenige plaatsen).

Groeiplaats
Zeeduinen, akkers (akkerranden), tuinen, omgewerkte grond, braakliggende grond, ruderale plaatsen, klippen, bermen, langs spoorwegen (spoordijken en spoorbermen), rivierdijken en puinkegels aan de voet van hellingen.

Verspreiding

Nederland
Plaatselijk vrij algemeen in Zuid-Limburg, in het rivierengebied, in het westen van het land en in de Zeeuwse en Hollandse duinen, noordelijk tot op Texel. Zeldzaam langs het IJsselmeer en in Fryslân en Groningen. Elders zeer zeldzaam.

Vlaanderen
Plaatselijk vrij algemeen. Het meest in de duinen en langs de Maas. Zeer zeldzaam in de Kempen.

Wallonië
Plaatselijk vrij algemeen, maar zeldzaam in de Ardennen. Het meest in het Maasdistrict en in Lotharingen.

Wereld
Gematigde streken in Europa. Niet in het hoge noorden. Ook in Zuidwest-Azië en Noordwest-Afrika (Atlasgebergte). Ingeburgerd in o.a. Noord- en Zuid-Amerika en Nieuw-Zeeland.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten