Goudzuring (Rumex maritimus)

Bij het hoofdstuk Ecologie en Verspreiding van verspreidingatlas.nl staat 'Goudzuring staat, vaak als pionier op open en zonnige, natte en drooggevallen, voedselrijke, zoete of brakke, stikstofrijke bodems, bestaande uit zand, zavel, klei en veen'. Dit is de deftige omschrijving van een pioniersplant. Ik zag hem dus pas als eerste toen er in mijn woonomgeving op sommige plekken werd herbestraat. Dus niet in het plaatselijke stadspark, een berm e.d. Goudzuring bloeit Juli tot en met September.

Om toch een goed inzicht te krijgen in deze familie staat op het YouTube-kanaal van Floron een lezing over o.a. de Zuring-soorten (Rumex). Later in deze video staat een uitleg over het Duizendknoopgeslacht (Persicaria, Fallopia en Polychonum)

Er komen minstens 11 Zuring (Rumex) soorten in het wild voor in Nederland en bijna alle zijn algemeen dus een goede flora is zeker nodig:

• Bermzuring (Rumex crispus × obtusifolius) - Algemeen
• Bloedzuring (Rumex sanguineus) - Algemeen
• Geoorde zuring (Rumex thyrsiflorus) - Vrij zeldzaam
• Goudzuring (Rumex maritimus) - Algemeen
• Kluwenzuring (Rumex conglomeratus) - Algemeen
• Krulzuring (Rumex crispus) -Algemeen
• Moeraszuring (Rumex palustris) - Algemeen
• Ridderzuring (Rumex obtusifolius) - Algemeen
• Schapenzuring (Rumex acetosella) - Algemeen
• Veldzuring (Rumex acetosa) - Algemeen
• Waterzuring (Rumex hydrolapathum) - Algemeen

Het goudkleurige zit hem in de goud/bruine kleur van de uitgebloeide bloemetjes.

Zuring slaat op de smaak van de plant (is ook bij andere Zuringsoorten zo). Het blad van zuring werd vroeger wel aangewend als middel tegen scheurbuik.

Zie ook de wetenschappelijke verklaring

• Frysk: Seesurk
• English: Golden dock
• Français: Patience maritime
• Deutsch: Strand-Ampfer
• Espanõl: romaza mínima
• Italiano: Romice marittimo
• Svenska: Strandskräppa
• Norsk: Fjærehøymol
• Dansk: Strand-Skræppe

De Engelse naam is Golden dock. Golden betekent natuurlijk "goud". Dit vanwege de goud/bruine uitgebloeide bloemen.

Dock is een Engelse verzamelnaam voor Zuringplanten maar waarom dit Dock heet is mij onbekend.

Voor de verspreiding van Goudzuring in Engeland zie deze kaart.

De Franse naam is Patience maritime. Patience zou afgeleid zijn van het Latijnse lapathum. Dit bekekent "zuring", een algemene naam voor een Rumex-soort (Zuring-soort). Het komt van het Oudgriekse λάπαθον (Lápathon. maritime betekent "maritiem". Ik ga er vanuit dat Goudzuring van oorsprong een kustplant was. Verwijzingen naar kust/strand e.d. zie je in vele talen terug. Zoals gezegd bij de paragraaf Algemeen is deze plant niet zo nauwkeurig wat bodemsamenstelling betreft als andere kustplanten.

De Duitse naam is Strand-Ampfer . Strand spreekt natuurlijk voor zich. Voor uitleg zie de Franse naam. Ampfer is een oud Duits woord dat "scherp/zuur/bitter" betekent. De bladeren van alle Zuring-soorten (Rumex) smaken zuur/bitter door de aanwezigheid van oxaalzuur en tannine in de bladeren. Sommige soorten zijn te zuur om te eten maar andere soorten worden gekweekt als bladgroente of voor het gebruik als kruid. Het woord Ampfer word in Duitsland gebruikt voor planten uit het Rumex (Zuring)-geslacht.

Voor de verspreiding van Goudzuring in Duitsland zie deze kaart.

De Spaanse naam is Romaza minima. Romaza is afgeleid van Rumex, het eerste gedeelte van de wetenschappelijke naam. Minima is Latijn en betekent "klein". Waarom is mij onbekend

In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Italiaanse naam is Romice maritimo. ` Romice is de Italiaanse benaming voor Rumex. Het is de Italiaanse naam voor elke soort uit het Zuring-geslacht. Dit woord word bij het eerste gedeelte van de wetenschappelijke naam uit gelegd. Maritimo betekent "maritiem". Voor uitleg zie de Franse naam.

De Zweedse en Deense naam is min of meer gelijk, Strandskräppa/Strand-Skræppe. Het woord Strand spreekt voor zich. Voor uitleg zie de Franse naam. Het woord Skråp(pa)/Skræppe komt uit de jaren omstreeks 1800 en is een z.g. Onomatopee. Dit is een woord dat een geluid weergeeft. In dit geval het geluid van "hol brullen/ritselen of regen dat op bladeren valt".

Voor de verspreiding van Goudzuring in Zweden zie deze kaart.

De Noorse naam is Fjærehøymol. Dit betekent "eb hoge molen". Waarom is mij niet bekend.

Ecologie

Bodem
Zonnige, open plaatsen (pionier) op natte, drooggevallen, voedselrijke tot zeer voedselrijke (stikstofrijke), zoete of brakke grond (zand, zavel, klei en veen). Vooral op plekken met een schommelend waterpeil. Langs stilstaand of langzaam stromend water.

Groeiplaats
Vegetatiearme slikkige bodems, waterkanten (o.a. rivieren, meren, vijvers, spaarbekkens, greppels, weilandsloten en kanalen), zeeduinen (langs duinplassen), enigszins ruderale plaatsen, afgravingen (kleiputten), moerassen, drooggevallen bodems van rivierlopen en opgespoten grond.

Verspreiding

Nederland
Plaatselijk vrij algemeen in West-Nederland, in laagveengebieden, het noordelijk zeekleigebied, Flevoland, het rivierengebied en in de Hollandse duinen. Elders zeldzaam.

Vlaanderen
Vrij algemeen langs rivieren en in het vijvergebied van Midden-Limburg. Zeldzaam in de Kempen en de Leemstreek.

Wallonië
Zeldzaam.

Wereld
Alle werelddelen, maar ontbreekt in het grootste deel van Afrika. In Noord-Amerika groeit een andere ondersoort.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten