Grote watereppe (Sium latifolium)

Iets wat meteen opvalt is dat deze Watereppe niet een beetje groter is maar echt twee keer zo groot. Volgroeid wel 1.20 meter!. Het blijft een schermbloemige (Apiaceae of Umbelliferae: beide wetenschappelijke namen zijn toegestaan), dus oppassen met determineren. Deze plant en de Kleine watereppe (Berula erecta) en het Groot moerasscherm (Apium nodiflorum) zijn erg lastig uit elkaar te houden. Gelukkig heeft Floron een determinatiesleutel op de site gezet. Grote watereppe bloeit in Juli en Augustus.

Er komen minstens 20 soorten Schermbloemige voor in Nederland. Er vallen natuurlijk veel meer planten onder deze familie. Sommige soorten zijn Schermbloemige maar zien er heel anders uit. Sommige zijn echt zeldzaam. Op deze lijst staan alleen de vergelijkbare "witte" schermbloemige: 

• Akkerdoornzaad (Torilis arvensis) - zeer zeldzaam
• Dodemansvingers (Oenanthe crocata) - zeer zeldzaam
• Fluitenkruid (Anthriscus sylvestris) - algemeen
• Gevlekte scheerling (Conium maculatum) - vrij zeldzaam
• Gewone berenklauw (Heracleum sphondylium) - algemeen
• Gewone engelwortel (Angelica sylvestris) - algemeen
• Heelkruid (Sanicula europaea) - zeldzaam
• Heggendoornzaad (Torilis japonica) - algemeen
• Hondspeterselie (Aethusa cynapium) - algemeen
• Karwij - zeldzaam
• Kleine bevernel (Pimpinella saxifraga) - vrij zeldzaam
• Kleine watereppe (Berula erecta) - algemeen
• Melkeppe (Peucedanum palustre) - algemeen
• Pastinaak (Pastinaca sativa) - algemeen
• Pijptorkruid (Oenanthe fistulosa) - algemeen
• Reuzenberenklauw (Heracleum mantegazzianum) - algemeen
• Waterscheerling (Cicuta virosa) - vrij zeldzaam
• Watertorkruid (Oenanthe aquatica) - algemeen
• Peen (Daucus carota) - algemeen
• Zevenblad (Aegopodium podagraria) - algemeen

Grote want er bestaat ook een Kleine watereppe (berula erecta).

Veel planten hebben bij een deel van de Nederlandse naam de woorden Water/Moeras/Rivier gekregen. Al deze soorten kunnen dan juist daar voorkomen. Eigenlijk word hiermee gezegd dat de betreffende plant een (zeer) natte bodemsamenstelling nodig heeft. De naam dient ook vaak ter onderscheid van andere soorten.

Het woord Eppe laat zich niet makkelijk verklaren. Volgens het etymologisch woordenboek is het een middelnederduits woord. In het Oudhoogduits was het Epfich. Wat in het Latijn weer herleid werd tot Apium. Dit woord betekent "bij". Wat dus eigenlijk betekent dat deze plant veel door bijen (en andere insecten) wordt bezocht.

Zie ook de wetenschappelijke verklaring.

• Frysk:  Grut tongerskerm
• English: Greater water parsnip
• Français: Grande Berle
• Deutsch: Breitblättriger Merk
• Espanõl: Apio acuático
• Italiano: Sedanina selvatica
• Svenska: Vattenmärke
• Norsk: Stor vasskjeks
• Dansk: Bredbladet Mærke

De Engelse naam is Greater water parsnip. Dit betekent "grotere Parsnip". Grotere wordt uitgelegd bij de Nederlandse naam uitgelegd. Parsnip is een samenvoeging/strekking van Parsley wat "peterselie" betekent en Turnip wat "raap/knol" betekent. Beide vanwege het uiterlijk.

Voor de verspreiding van de Grote watereppe in Engeland zie deze kaart.

De Franse naam is Grande Berle. Er zij meerdere mogelijke verklaringen:

• De plant zou vernoemd zijn naar het departement Marne of de rivier de Marne. Een rivier is ook het soort gebied waar Watereppe voor komt.
• Berle zou via verschillende (oude) talen leiden naar het woord "kers". Wat een beetje vreemd is want een kers is altijd lid van de Kruisbloemenfamilie (Cruciferae of Brassicaceae: beide namen zijn toegestaan) terwijl een Eppe altijd lid is van de schermbloemenfamilie (Apiaceae of Umbelliferae: beide wetenschappelijke namen zijn toegestaan).
• Volgens sommige Franse dialecten betekent Berle "gracht", de natuurlijke habitat van de plant.

De Duitse naam is Breitblättriger Merk: Dit betekent "breedbladige merk". De bladeren van deze plant zijn echt groot {breed). Het woord Merk wordt bij de Zweedse naam uitgelegd.

Voor de verspreiding van Grote watereppe in Duitsland zie deze kaart.

De Spaanse naam is Apio acuático. Dit betekent "waterselderij". Apio betekent "selderij" . Het is weer een verwijzing die in meerdere talen terug komt dat Grote watereppe tot dezelfde familie behoort als de Selderij, de Schermbloemigen (Apiaceae). De stengelbladeren van deze plant lijken op die van de Selderij. Grote watereppe goeit in een vochtige, acuático betekent "waterig", omgeving.

In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Italiaanse naam is Sedanina selvatica. Sedanina komt van Sedano en betekent "selderij" en Selvatica betekent "wild". Dus "wilde selderij" vanwege de gelijkenis. Dit zie je ook bij de Engelse naam terug. Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio.

Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Zweedse naam is Vattenmärke, Vatten betekent "water". Het woord Märke komt in verschillende talen terug (het Duitse Merk en het Deense Mærke) Het lijkt er op dat het woord in verband wordt gebracht met de bruikbare wortel . In het Zweeds wordt wortel vertaald met Morrot en in het Duits heet wortel Möhre. Het is hoogst waarschijnlijk maar niet 100 procent zeker dat dit woord is verbasterd tot Märke, Merk of Mærke.

Voor de verspreiding van Grote watereppe in Zweden zie deze kaart.

De Noorse naam is Stor vasskjeks. Dit betekent letterlijk "groot waden koekjes". Dit heeft natuurlijk uitleg nodig. Grote wordt uitgelegd bij de Nederlandse naam. Het Waden slaat op het feit dat de plant graag met zijn voeten in het water staat (waadt). Het woord Koekjes wordt vaak in Scandinavië gebruikt (zie bijv. Fluitenkruid (Anthriscus sylvestris) bij schermbloemigen.

De Deense naam is Bredbladet Mærke. Bredbladet betekent "breedbladig" en het woord Mærke wordt bij de Zweedse naam uitgelegd.

Ecologie

Bodem
Zonnige tot licht beschaduwde plaatsen op natte, matig tot zeer voedselrijke grond of in matig voedselrijk tot zeer voedselrijk, neutraal, hard, zoet tot zeer zwak brak, stilstaand tot zwak stromend, ondiep water (zand, leem, zavel, veen en klei).

Groeiplaats
Grienden, bossen (moerasbossen), moerassen (drijftillen en verlandingsvegetaties), waterkanten en water (oude rivierlopen, laagveenplassen, rietkragen, onbevaren kanalen, kreken, greppels, sloten, rivieren en op beekstrandjes) en het zoetwatergetijdengebied.

Verspreiding

Nederland
Algemeen in laagveengebieden en het rivierengebied en vrij algemeen in het oosten en midden van het land en in het noordelijk zeekleigebied. Elders zeldzaam en zeer zeldzaam in Zuid-Limburg.

Vlaanderen
Zeldzaam. Sterk achteruitgegaan.

Wallonië
Zeldzaam tot zeer zeldzaam.

Wereld
Europa, behalve in de meest noordelijke en de zuidelijke delen. Ook in West-Siberië.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten