Kleverige ogentroost (Parentucellia viscosa)

De Kleverige ogentroost heeft wel de Nederlandse naam "ogentroost" maar behoort tot een andere soort, Parentucellia) die in het wild voor komt in Nederland. Het is wel een halfparasiet en behoort tot de Bremraapfamilie.  De term 'halfparasiet" wordt uitgelegd bij één van de planten op deze pagina. Kleverige ogentroost bloeit in Mei tot en met September.

Er komen minstens 6 Ogentroost (Odontitus) soorten in het wild voor in Nederland:

• Beklierde ogentroost (Euphrasia officinalis) - zeer zeldzaam (1 waarneming)
• Bosogentroost (Euphrasia nemorosa) - zeldzaam
• Rode ogentroost/Late ogentroost (Odontites vernus subsp. serotinus) - algemeen
• Slanke ogentroost (Euphrasia micrantha) - zeer zeldzaam
• Stijve ogentroost (Euphrasia stricta) - algemeen
• Vierrijige ogentroost (Euphrasia tetraquetra) - vrij zeldzaam

De Kleverige ogentroost - (Parentucellia viscosa) en de Akker ogentroost (Odontites vernus subsp. vernus) hebben wel de Nederlandse naam "ogentroost" maar behoren tot een andere soort.

Zoals op de foto goed te zien is is de gehele plant bedekt met kleverige klierharen

De plant dankt zijn naam aan de geneeskracht (troost) bij oogziektes. Lang (vanaf de veertiende eeuw) heeft men gedacht dat de gekleurde aders in de bloem leken op de aders in het menselijk oog dus de plant zou voor oogkwalen geschikt zijn. Zie ook Signatuurleer.

Zie ook de wetenschappelijke verklaring

• Frysk: Kleverich eachkrûd
• English:  Yellow glandweed, Yellow Bartsia
• Français: Bartsie visqueuse
• Deutsch:  Gelbe Teerkraut, Gelbe Bartsie
• Espanõl: ?
• Italiano:  Parentucellia vischiosa, Perlina maggiore
• Svenska: Gulhö
• Norsk: Gultopp
• Dansk: Gul Bartsie

Er zijn twee Engelse namen:

1. Yellow Bartsia. Ook hier weer vanwege de kleur en De botanische naam Bartsia is door Linnaeus vernoemd naar Johann Bartsch (1709-1738), een botanicus en arts uit Königsberg. Deze naam komt ook in diverse andere talen terug.
2. Yellow glandweed. Dit betekent "geel klierkruid". Dit vanwege de kleur natuurlijk en de overdadige hoeveelheid klierharen.

Voor de verspreiding van Kleverige ogentroost in Engeland zie deze kaart.

De Franse naam is Bartsie visqueuse. Dit betekent "kleverige Bartsia". De klierharen op de stengel en bladeren van deze Bartsia (zie Engelse naam) zijn kleverig.

Er zijn twee Duitse namen:

1. Gelbe Teerkraut. Dit betekent "geel teerkruid". Dus naar het kleverige spul teer.
2. Gelbe Bartsie. Dit betekent ook weer "gele Bartsie".

De Spaanse naam is mij onbekend.

Er zijn twee Italiaanse namen:

1. Parentucellia vischiosa. Deze naam is gelijk aan de wetenschappelijke naam.
2. Perlina maggiore. Dit betekent "grote kraal". Waarom is mij nog niet bekend.

Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Zweedse naam is Gulhö. Dit betekent "gele hooi". Waarom is mij nog niet bekend.

Voor de verspreiding van Kleverige ogentroost in Zweden zie deze kaart.

De Noorse naam is Gultopp. Dit betekent "gele top". Dit omdat de bovenkant van de plant als eerste bloeit.

De Deense naam is Gul Bartsie. Deze naam komt ook terug in de Engels, Franse en Duitse naam terug. De verklaring staat bij de tweede Engelse naam. 

Ecologie

Bodem
Zonnige, vrij open plaatsen (in een ijle grasmat, pionier) op natte tot vochtige, voedselarme tot matig voedselrijke, zwak zure tot kalkhoudende, humusarme zandgrond.

Groeiplaats
Drooggevallen zandplaten, opgespoten grond en grasland (vaak gemaaid gemaaid, vrij schraal grasland en grasland dicht bij zee).

Verspreiding

Nederland
Zeldzaam, maar plaatselijk vrij algemeen in Zeeland, in de Wieringermeerpolder en bij Amsterdam. Elders zeer zeldzaam.

Vlaanderen
Zeer zeldzaam.

Wallonië
Niet in Wallonië.

Wereld
Zuidwest-Azië, Noord-Afrika en Zuid- en West-Europa. Noordelijk tot in Nederland en Engeland.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten