Algemeen
Dit is nu zo'n plantje dat veel mensen (en floristen) zo voorbij lopen. Liggende vetmuur is onopvallend. Er zijn geen spectaculaire bloemen, geen opvallende geur, lijkt een beetje op mos of een "grasje" en het is, deze althans, niet zeldzaam. Toch zijn er meerder, sommige wel zeldzame, soorten. Deze tabel van het forum van waarnemingen.nl zet al die verschillen/overeenkomsten op een rij. Liggende vetmuur bloeit in Mei tot en met September.
Liggende vetmuur bloeit in Mei tot en met September.
Op de website van Flora van Nederland is een Videodeterminatie van deze plant te zien.
Er komen minstens 5 soorten Vetmuur (Sagina) in het wild in Nederland voor:
- Donker vetmuur (Sagina apetala) - Algemeen
- Zeevetmuur (Sagina maritima) - Zeldzaam
- Uitstaand vetmuur (Sagina micropetala) -algemeen
- Sierlijk vetmuur (Sagina nodosa) - Vrij zeldzaam
- Liggende vetmuur (Sagina procumbens) - Algemeen
Verklaring Nederlandse naam
Hoe komt een Nederlandse naam tot stand?
Nederlandse plantennamen zijn te vinden op een standaardlijst opgesteld door FLORON en Naturalis. Nieuwe Nederlandse namen voor wilde planten worden niet zomaar gekozen. Een comité van Nederlandse en Vlaamse taxonomen beoordeelt de voorstellen. Zelf een voorstel voor een nieuwe naam doen, mag natuurlijk. Zeker als de nieuwe soort zelf is gevonden. Iedereen vanaf Nederlands sprekend België tot aan Friesland moet tenslotte weten dat het om dezelfde plant gaat.
Vaak hebben planten al een Nederlandse naam. Dat is bijvoorbeeld het geval bij soorten die al geruime tijd in België voorkwamen, en bij cultuurgewassen. Voor namen van cultuurgewassen wordt ook gebruik gemaakt van de Standaardlijst van Nederlandse namen van cultuurplanten van NAK tuinbouw.
De commissie voor Nederlandse Plantennamen bestaat uit de volgende disciplines:
- Naturalis biodeversity center, sectie Botanie, Leiden
- Nationale Plantentuin, Meise (België), 3 personen
- FLORON Nijmegen
Liggend vetmuur blijft laag bij de grond (tussen voegen e.d.) maar heeft geen echt kruipgedrag. Dit kleine verschil is een beetje het onderscheid met andere Vetmuur-soorten.
De plant werd mogelijk gebruikt voor het voeren van vee (bijv. ganzen). Die werden "vetgemest". Dit is het meest waarschijnlijk want de stengels van deze soort Vetmuur zijn niet dik of vlezig (vet). Ook de Zeevetmuur niet.
Het woord muur is als volgt te verklaren. Vogelmuur heet in het Duits Vogelmiere en is uit het Frans over genomen met de naam Mouron des oiseaux. Bij Dodoens (1644) werd Vogelmuur benoemd “van de fransoysen du Mouron; van de welcke de Nederlanders den naem Muer ghenomen hebben“. Het is dus hoogstwaarschijnlijk dat de naam Muur afgeleid is uit het Franse Mouron.
Meer
Zie ook de wetenschappelijke verklaring
Namen in andere talen
- Frysk: Utsteande fetmier
- English: Procumbent pearlwort
- Français: Sagine couchée
- Deutsch: Liegendes Mastkraut
- Espanõl: ?
- Italiano: Sagina sdraiata
- Svenska: Krypnarv
- Norsk: Tunsmåarve
- Dansk: Almindelig firling
Verklaring Buitenlandse namen
De Engelse naam is Procumbent pearlwort. Procumbent is de Engelse benaming van het tweede gedeelte van de wetenschappelijke naam. Dit betekent "liggende". Pearlwort betekent "parelkruid". Pearl betekent natuurlijk "parel". Het heeft te maken met de vorm van de bolvormige vruchthoofdjes aan het eind van de stengel. Wort wordt over het algemeen in het Engels gebruikt voor een plant die geneeskrachtige werkingen heeft of waardevol is als voedsel. In dit geval was het een voederplant, zie de Nederlandse naam.
De Franse naam is Sagine couchée. Sagine is de Franse benaming voor het eerste gedeelte van de wetenschappelijke naam. couchée betekent "liggende".
De Duitse naam is Liegendes Mastkraut. Dit betekent "liggende mestkruid", verwijzend naar het gebruik van de plant om vee vet te mesten.
De Spaanse naam is mij onbekend. Er zijn wel waarnemingen in Spanje.
De Italiaanse naam is Sagina sdraiata. Sdraiatakomt van sdraiare. Dit betekent "liggen". Dus "liggende Sagina, net als de Franse naam.
Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.
De Zweedse naam is Krypnarv. Kryp betekent "insect". Maar Krypn komt ook van het werkwoord Krypa dat "kruipen" betekent. Arv/Arve betekent letterlijk erfgoed maar het is een algemene Scandinavische term voor Kruid. Dus totaal "kruipend-kruid".
De Noorse naam is Tunsmåarve. Tunsmåarve bestaat uit twee delen Tun en Småarve. Tun betekent "tuin en letterlijk een omheind gebied waar huizen/boerderijen op staan". Småarve besaat ook weer uit twee delen. Små betekent "klein". Arv/Arve betekent letterlijk erfgoed maar het is een algemene Scandinavische term voor Kruid. Dus alles bij elkaar "klein tuinkruid".
De Deense naam is Almindelig firling. Dit betekent "algemene vierling. Het woord Algemeen wordt meestal gebruikt ter onderscheid van andere soorten. De verklaring voor het woord Firling is dat de bloemen meestal allemaal viertallig zijn. Zelden tref je eens een vijftallige aan. Fierling is de algemene naam in Denemarken voor een Sagina (Vetmuur) soort
Ecologie & Verspreiding
Ecologie
Bodem
Zonnige, open plaatsen (pionier en tredplant) op matig droge tot vochtige, zwak zure, meestal steenachtige plaatsen. Ook op vochtig, open zand.
Groeiplaats
Tussen straatstenen, kasseien en trottoirtegels, op paden, wegkanten, waterkanten (o.a langs grachten en langs pas afgestoken greppelkanten), grasland (open plekken in grasland en weiland), akkers, muren en zeeduinen (duinvalleien en zandplaten).
Verspreiding
Nederland
Zeer algemeen.
Vlaanderen
Zeer algemeen.
Wallonië
Algemeen.
Wereld
Oorspronkelijk uit Europa en misschien ook inheems in het oosten van Noord-Amerika. Ingeburgerd in andere werelddelen.
Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL
Planten in het nieuws
Stoepplantje van de week.
Verspreiding
FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten
