Algemeen
Deze plant staat om twee dingen bekend. Ten eerste is het een beetje een fopplant. Iets wat je al snel doet om een plant te determineren is een blad kneuzen en ruiken. Je ruikt dan een uienlucht en word meteen op het op het verkeerde been gezet. Als je gaat zoeken bij het Look-geslacht (die van de uien) zie je dat deze er niet bij hoort. De Alliaria petiolata hoort bij de Brassicaceae (Kruisbloemen) familie en het is de enige Allaria-soort die in het wild voor komt in Nederland. Ten tweede is dit de waardplant (een plant waar één bepaalde vlinder-soort zijn eitjes op afzet) van het Oranjetipje. Dit witte vlindertje met oranje vleugelpunten valt enorm op in het voorjaar. Look-`onder-look bloeit in April, Mei en Juni.
Op de website van Flora van Nederland is een Videodeterminatie van deze plant te zien.
Verklaring Nederlandse naam
Dit omdat de plant, bij kneuzing, wel ruikt naar ui maar geen familie is. De Lookfamilie (Alliaceae) is een familie op zich. Ondanks dat de plant geen officiële familie is is de plant zeer geschikt om te gebruiken in salades. René Redzepi, eigenaar en chef-kok van restaurant Noma (het beste restaurant ter wereld naar zegge) in Kopenhagen gebruikte o.a. graag Look-zonder-look.
Meer
Zie ook de wetenschappelijke verklaring.
Namen in andere talen
- Frysk: Sipelkrûd
- English: Garlic Mustard
- Français: Alliaire, Herbe aux aulx
- Deutsch: Knoblauchsrauke
- Espanõl: ?
- Italiano: Alliaria
- Svenska: Löktrav
- Norsk: Løkurt
- Dansk: Almindelig løgkarse
verklaring Buitenlandse namen
De Engelse naam is Garlic Mustard. Dit betekent "knoflook mosterd". Deze plant is familie van de Mosterd=Kruisbloemenfamilie (Cruciferae of Brassicaceae: beide namen zijn toegestaan) en als je het blad tussen je vingers fijnwrijft ruik je ui/knoflook. De wetenschappelijke naam voor Knoflook is Allium sativum en die van Ui is Allium cepa.
Voor de verspreiding van Look-zonder-look in Engeland zie deze kaart.
Er zijn twee Franse namen:
- Alliaire: Dit is de Franse benaming voor het eerste deel van de wetenschappelijke naam.
- Herbe aux aulx. Dit betekent "kruid van de knofloken".
De Duitse naam is Knoblauchsrauke. Dit betekent "knoflookraket". Het woord knoflook wordt o.a. bij de Engelse naam uitgelegd. Het woord Raket is omdat dit ook een koolsoort is (zie Gewone raket (Sisymbrium officinale). De naam Raket (Rauke) zou afgeleid zijn van het Franse Roquette, een wilde Kool soort.
De Spaanse naam is mij onbekend. Het aantal varianten is zo groot dat ik de meest gebruikte naam niet ken.
In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.
De Italiaanse naam is Alliaria. Dit is de Italiaanse benaming van het eerste deel van de wetenschappelijke naam.
Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.
De Zweedse naam is Löktrav Lök betekent "ui/bol" en Trav betekent "draf". Waarom is mij onbekend.
Voor de verspreiding van Look-zonder-look in Zweden zie deze kaart.
De Noorse naam is Løkurt. Løk betekent "ui". Ört/eurt/urt is de Scandinavische term voor "kruid", dus uikruid.
De Deense naam is Almindelig løgkarse. Dit betekent "algemene ui raket", dus hetzelfde als de Duitse naam.
Ecologie & Verspreiding
Ecologie
Bodem
Licht beschaduwde plaatsen op vochtige, voedselrijke, met name stikstofrijke, vaak kalkhoudende, losse, meestal zandige grond (zand, leem, zavel).
Groeiplaats
Heggen, bosranden, struwelen, hakhoutbosjes, houtwallen (voedselrijke zomen), bossen (loofbossen, parkbossen en langs boswegen), halfbeschaduwde bermen, ruderale plaatsen en waterkanten (bosbeekoevers).
Verspreiding
Nederland
Algemeen, maar vrij zeldzaam in het noordoosten en in Flevoland.
Vlaanderen
Algemeen, maar wat minder algemeen in de Kempen.
Wallonië
Plaatselijk algemeen, maar grotendeels ontbrekend op de zure bodems van de Ardennen.
Wereld
In het grootste deel van Europa, in Noordwest-Afrika en Zuidwest-Azië. Ingeburgerd in Noord-Amerika.
Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL
Planten in het nieuws
Look-zonder-look en stikstof.
Verspreiding Look-zonder-look
FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten
