Rode aardbeispinazie (Blitum virgatum)

Rode aardbeispinazie is, wat je tegenwoordig noemt, een vergeten groente. Het blad is smakelijk (het is te eten als spinazie), de rode schijnvruchten echter, die er juist zo aantrekkelijk uitzien, zijn qua smaak niet noemenswaardig. Van oorsprong komt Rode aardbeispinazie, een lid uit de Ganzenvoetfamilie (Chenopodiaceae), voor in het het Atlasgebergte en de Zuideuropese en Middenaziatische gebergten. De plant bloeit in Juni, Juli en Augustus.

Er komen minstens 3 Blitum soorten in het wild voor in Nederland:

• Brave hendrik (Blitum bonus-henricus) - zeer zeldzaam
• Rode aardbeispinazie (Blitum virgatum) - zeldzaam
• Trosaardbeispinazie (Blitum capitatum) - zeer zeldzaam

Tijdens de bloei is het bloemdek geelgroen, daarna zwelt het op en wordt het helderrood, sappig en zoetig. De rood geworden, vruchtdragende kluwens, lijken op aardbeitjes. Zowel bij de aardbei als de rode aardbeispinazie zitten de zaden ingebed in een vlezige rode "verzamelvrucht" (schijnvrucht). Vroeger werd de plant als spinazie gegeten.

Zie ook de wetenschappelijke verklaring.

• Frysk: Framboazemealje
• English: Strawberry Goosefoot
• Français: Épinard fraise rouge
• Deutsch: Echter Erdbeerspinat
• Espanõl: Bledomora
• Italiano: Chenopodio foglioso
• Svenska: Bärmålla
• Norsk: Bærmelde
• Dansk: Aks-Jordbærspinat

De Engelse naam is Strawberry Goosefoot. Dit betekent "aardbeien ganzenvoet". De plant krijgt aardbeivormige schijnvruchtjes (wel eetbaar maar smaken naar bieten) en de plant is onderdeel van de Ganzenvoetfamilie (Chenopodioideae).

Voor de verspreiding van Rode aardbeispinazie in Engeland zie deze kaart.

De Franse naam is Épinard fraise rouge. Épinard betekent "spinazie", Fraise betekent "aardbei" en Rouge betekent "rood". Dus weer "rode aardbeispinazie zoals de Nederlandse naam.

De Duitse naam is Echter Erdbeerspinat. Dit betekent ook weer "echte aardbeispinazie".

De Spaanse naam is Bledomora. Dit betekent "geen braam/moerbei", precies wat het is!

In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Italiaanse naam is Chenopodio foglioso. Dit is de Italiaanse benaming voor de wetenschappelijke naam.

Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Zweedse en Noorse naam is nagenoeg gelijk, Bärmålla/Bærmelde. Dit betekent bessenmelde.

Voor de verspreiding van Rode aardbeispinazie in Zweden zie deze kaart.

De Deense naam is Aks-Jordbærspinat. Dit betekent "aar-aardbeispinazie".

Ecologie

Bodem
Zonnige, warme plaatsen op droge, voedselarme tot matig voedselrijke, kalkrijke, omgewerkte grond (duinzand vermengd met organisch materiaal en rotsachtige bodem).

Groeiplaats
Zeeduinen (langs duinpaden, ruderale plaatsen, verstoorde grond), ruigten (kalkrijke ruigten), industrieterreinen in het kustgebied, mijnterreinen en berggebieden (o.a. onder overhangende rotsen waar veel dieren schuilen).

Verspreiding

Nederland
Zeldzaam, maar plaatselijk algemeen in de Hollandse, kalkrijke duinen.

Vlaanderen
Zeer zeldzaam ingeburgerd.

Wallonië
Niet in Wallonië.

Wereld
In het Atlasgebergte in Noordwest-Afrika en in gebergen in Zuid- en Midden-Europa en Midden-Azië.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten