Rode waterereprijs (Veronica catenata)

Rode waterereprijs is een grotere Ereprijs. Hij kan wel 60 cm hoog worden. Het is de enige Ereprijs met een rode kleur. En dat is ook het probleem. Op dezelfde locatie komt ook de Blauwe waterereprijs (Veronica anagallis aquatica). Ook kruizen ze met elkaar, dus hou de flora maar gereed! Rode waterereprijs bloeit vanaf Mei tot en de herfst.

Dit geslacht komt vaak voor, er komen minstens 21 soorten Ereprijs (Veronica) in het wild voor in Nederland:

• Aarereprijs (Veronica spicata) - Zeldzaam
• Akkerereprijs (Veronica agrestis) - Algemeen
• Beekpunge (Veronica beccabunga) - Algemeen
• Blauwe waterereprijs (Veronica anagallis-aquatica) - Algemeen
• Bosereprijs (Veronica montana) - Vrij zeldzaam
• Bosklimopereprijs (Veronica hederifolia subsp. lucorum) - Vrij zeldzaam
• Brede ereprijs (Veronica austriaca) - Vrij zeldzaam
• Doffe ereprijs (Veronica opaca) - Zeldzaam
• Draadereprijs (Veronica filiformis) - Algemeen
• Gewone ereprijs (Veronica chamaedrys) - Algemeen
• Gladde ereprijs (Veronica polita) - Vrij zeldzaam
• Grote ereprijs (Veronica persica) - Algemeen
• Handjesereprijs (Veronica triphyllos) - Zeer zeldzaam 
• Klimopereprijs (Veronica hederifolia) - Algemeen
• Lange ereprijs (Veronica longifolia) - Vrij zeldzaam
• Mannetjesereprijs (Veronica officinalis) - Algemeen
• Rode waterereprijs (Veronica catenata) - Algemeen
• Vreemde ereprijs (Veronica peregrina) - Algemeen
• Schildereprijs (Veronica scutellata) - Algemeen
• Tijmereprijs (Veronica serpyllifolia) - Algemeen
• Veldereprijs (Veronica arvensis) - Algemeen

Rode want het is de enige Ereprijs met de kleur rood in de bloem.

Veel planten hebben bij een deel van de Nederlandse naam de woorden Water/Moeras/Rivier gekregen. Al deze soorten kunnen dan juist daar voorkomen. Eigenlijk word hiermee gezegd dat de betreffende plant een (zeer) natte bodemsamenstelling nodig heeft. De naam dient ook vaak ter onderscheid van andere soorten.

Er zijn drie verklaringen voor de naam Ereprijs:

1. Volgens de Belgischer botanist Dodoens verdienen deze planten eer ende prijs oft loff vanwege hun geneeskrachtige eigenschappen. Zij zijn dus met alle eer te prijzen.
2. Een niet zo plausibele verklaring van de naam Ereprijs zou het plantje te danken hebben aan het feit dat in de Middeleeuwen, winnaars van grote toernooien een krans kregen van de bloemen.
3. Men beweert dat een Frankische koning, die vele jaren aan een huiduitslag leed, daarvoor op goede raad van een jager dit plantje gebruikte en genas. Toen gaf hij de plant de naam Ereprijs.

Zie ook de wetenschappelijke verklaring.

• Frysk: Wettererf
• English: Pink Water-speedwell
• Français: Véronique mouron d'eau
• Deutsch: Rötlicher Wasser–Ehrenpreis
• Espanõl: ?
• Italiano:Veronica catenata
• Svenska: Dikesveronika
• Norsk: Dikeveronika
• Dansk: Vand-Ærenpris

De Engelse naam is Pink Water-speedwell. Dit betekent "roze waterogentroost". Deze plant heeft eigenlijk geen echt rode bloemen zoals bijv. Rood guichelheil (Anagallis arvensis subsi. arvensis) maar roze bloemen. Speedwell is een algemene term die in Engeland wordt gebruikt voor elke plant uit het geslacht Veronica. Speed betekent "snel" en Well "goed". Het zegt iets over het groeigedrag van dit plantje.

Voor de verspreiding van Rode waterereprijs in Engeland zie deze kaart.

De Franse naam is Véronique aquatique. Dit is een combinatie van het eerste deel van de wetenschappelijke naam en de woord Aquatique wat "waterig" betekent. De Blauwe variant, Blauwe waterereprijs (Veronica anagallis-aquatica) heet Mouron aquatique. De naam Mouron i.p.v. Veronique is omdat Mouron (wat "Guichelheil" betekent)mzowel blauw als rood kan zijn. 

De Duitse naam is Rötlicher Wasser–Ehrenpreis. Dit is de Duitse benaming voor de Nederlandse naam.

De Spaanse naam is mij onbekend. Er zijn wel waarnemingen in Spanje.

De Italiaanse naam is Veronica catenata. Deze naam is gelijk aan de wetenschappelijke naam.

Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Zweedse en Noorse naam zijn nagenoeg gelijk, Dikesveronika/Dikeveronika. Dit betekent betekent "dijk/sloot/greppel veronika.

Voor de verspreiding van Rode waterereprijs in Zweden zie deze kaart.

De Deense naam is. Dit betekent "water ereprijs".

Ecologie

Bodem
Zonnige of soms half beschaduwde plaatsen (pionier) in ondiep, stromend, zoet tot zwak brak water en op open, natte, matig voedselrijke tot voedselrijke, met name stikstofrijke, kalkhoudende grond (klei, leem en zand, zelden op veen).

Groeiplaats
Water en waterkanten (verse greppels, rivierstrandjes, kwelsloten, duinplassen, weidesloten, doorbraakkolken, kreken, vijvers en drinkpoelen), modderige plaatsen in uiterwaarden, afgravingen (kleigroeven), grasland (nat weiland en opengetrapte of stuk gereden weiland), kwelplekken en opgespoten grond.

Verspreiding

Nederland
Plaatselijk vrij algemeen in het westen van het land, in laagveengebieden, in het noordelijk zeekleigebied, in het rivierengebied en in de duinen, vrij zeldzaam in het oosten en midden van het land en zeer zeldzaam in Zuid-Limburg.

Vlaanderen
Plaatselijk vrij algemeen in het kustgebied en vrij zeldzaam in Vlaanderen en de Kempen. Eders zeldzaam tot zeer zeldzaam.

Wallonië
Zeldzaam tot zeer zeldzaam.

Wereld
Gematigde streken op het noordelijk halfrond en in oostelijk Afrika.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Een hééél uitgebreid verhaal over de verklaring voor het woord Veronica

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten