Algemeen
Het grappige is dat ik mij kan bedenken dat ik deze plant gewoon langs een wandelpad vond in het plaatselijke stadsparkje. Sofiekruid groeit goed langs de kust, waar ik niet eens woon. Ik denk dat het met het schelpenpad te maken heeft. Door de lange rechtop staande vruchthauwen is deze plant makkelijk op naam te brengen. Hij bloeit vanaf Mei tot in de herfst.
Verklaring Nederlandse naam
Sofie is afkomstig uit het Grieks en betekent "wijsheid". Het zou erop slaan dat het kruid vroeger veel door heelmeesters gebruikt werd als wondhelend middel en zo de titel kreeg van Sophia Chirurgom (de oude naam en zie de wetenschappelijke verklaring) dat "wijsheid der heelmeesters" betekent.
Meer
Zie ook de wetenschappelijke verklaring.
Namen in andere talen
- Frysk: Fine raket
- English: Flixweed
- Français: Descurainia sophia, Herbe de Sainte-Sophie
- Deutsch: Besenrauke
- Espanõl: Hierba de los cirujanos
- Italiano: Erba Sofia
- Svenska: Stillfrö
- Norsk: Hundesennep
- Dansk: Finbladet Vejsennep
verklaring Buitenlandse namen
De Engelse naam is Flixweed. Dit is waarschijnlijk een verbastering van Fluxweed. Sofiekruid stond in het verleden bekend als geneesmiddel tegen dysenetry. Deze ziekte heette in de volksmond Flux.
Voor de verspreiding van Sofiekruid in Engeland zie deze kaart.
Er zijn twee Franse namen:
- Descurainia sophia. Dit is de wetenschappelijke naam.
- Herbe de Sainte-Sophie. Dit betekent "kruid van sint Sophie".
De Duitse naam is Besenrauke. Dit betekent "bezem raket/rucola". Door de de vele malen gedeelde stengelbladeren (bijna zoals Kervel e.d.) heeft de plant wel iets weg van een bezem. Ook de gelijkenis met een Raketsoort (bijv. Gewone raket (Sisymbrium officinale)) is logisch. Maar Sofiekruid is een andere soort maar heeft een wetenschappelijke synoniem Sisymbrium sophia waaruit is te op te maken dat het een Raketsoort is.
De Spaanse naam is Ajenjo loco. Dit betekent (vrij vertaald) "gekmakende absint". Waarom deze betekenis is mij onbekend.
In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.
De Italiaanse naam is Erba Sofia. Deze naam is gelijk aan de volledige wetenschappelijke naam.
Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.
De Zweedse naam is Stillfrö. Dit betekent "(nog)steeds zaad". Dit slaat op het feit dat Sofiekruid een winterstaander is. Dit betekent dat deze plant gedurende een deel van de winter overeind blijft staan. Dus met zaadvruchten en al. Aangezien Sofiekruid tot in de herfst kan bloeien is de plant tot ver in het jaar vruchtbaar.
Voor de verspreiding van Sofiekruid in Zweden zie deze kaart.
De Noorse naam is Hundesennep. Dit betekent "hondsmosterd". Sofiekruid is wel dezelfde familie als mosterd (de Kruisbloemenfamilie (Brassicaceae)) maar van deze plant kan geen mosterd gemaakt worden. Vandaar de toevoeging Honds (alleen goed voor de hond en andere huisdieren).
De Deense naam is Finbladet Vejsennep. Dit betekent "fijnbladige mosterd", nagenoeg gelijk als de Noorse naam.
Ecologie & Verspreiding
Ecologie
Bodem
Zonnige, open plaatsen op droge, vrij voedselarme, kalkrijke, verstoorde zandgrond en op stenige plaatsen. Ze verdraagt enige betreding.
Groeiplaats
Wegranden, bermen (omgewerkte plaatsen), akkers, puin, zeeduinen (open plekken in bermen, begraasde duinen en bij bewoning), muren, ruderale plaatsen, ruigten (kalkrijke ruigten), langs spoorwegen (spoorbermen en spoorwegterreinen), industrieterreinen en haventerreinen.
Verspreiding
Nederland
Plaatselijk vrij algemeen in de duinen. Elders zeldzaam tot zeer zeldzaam.
Vlaanderen
Vrij algemeen in het kustgebied. Elders zeldzaam tot zeer zeldzaam. Sterk afgenomen.
Wallonië
Zeer zeldzaam. Recent niet meer gevonden.
Wereld
Oorspronkelijk uit Europa en Azië. Nu in alle werelddelen, in gematigde en koude streken.
Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL
Verspreiding Sofiekruid
FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten
