Spindotterbloem (Caltha palustris subsp. araneosa/radicans)

Deze soort bloeit o.a in getijde gebieden. Dus tijdens excursie langs de oude maas heb ik deze plant massaal gezien. Hij is zo op het oog niet makkelijk te onderscheiden. Eigenlijk zie je de "spinnen" het best als de plant uitgebloeid is. Kennelijk is deze plant zo typisch Nederlands dat ik tot nu toe geen namen heb gevonden in andere talen. Dus de verklaring van buitenlandse namen is de verklaring voor de Gewone dotterbloem (Caltha palustris subsp. Palustris). Samen met de Gewone dotterbloem (Caltha palustris subsp. Palustris) zijn dit de enige 2 Dotterbloem (Caltha) soorten die in het wild voorkomen in Nederland. Spindotterbloem bloeit in April en Mei.

Het woord Spin is als volgt te verklaren. De spindotterbloem is te onderscheiden van de Gewone dotterbloem  (Caltha palustris subsp. Palustris) doordat de knopen van de bloeistengels massief zijn, verdikt, en een elleboogvormige knik hebben. Later vormen ze korte, dikke bijwortels. Deze bijwortels hebben iets weg van spinnenpoten. Een duidelijke uitleg over de functie van die bijwortels staat in dit filmpje.

Het is nu hoogwater in de Oude Maas bij het bezoekerscentrum Klein Profijt., en nu kun je dus zien waarom de spindotter zo heet 👍😃 pic.twitter.com/EJJoO3vZUf

— Merijn van den Hoogenhoff (@jacorijn) April 13, 2023

De naam Dotter houdt verband met de dooiergele, vanbinnen niet glanzende, bloemdekbladeren. De woorden "dooier" en "dotter" houden van oorsprong verband met elkaar.

Zie ook de wetenschappelijke verklaring

Omdat deze plant eigenlijk alleen maar voorkomt op sommige plekken in Nederland en soms in België zijn de onderstaande namen van de Gewone dotterbloem (Caltha palustris subsp. Palustris)

• Frysk: Spindjerreblom
• English: Marsh Marigold, Kingcup
• Français: Populage des marais, Caltha des marais
• Deutsch: Sumpf-Dotterblume
• Espanõl: Calta palustre
• Italiano: Calta palustre
• Svenska: Kabbleka
• Norsk: Soleihov
• Dansk: Eng-Kabbeleje

Er zijn twee Engelse namen:

1. Marsh Marigold: March betekent "moeras". Marigold wordt vertaald met "goudsbloem".  Het woord Mari komt eigenlijk van de naam "maagd Maria". Dit woord is waarschijnlijk toegevoegd als toewijding of als dankbaarheid. Het woord Gold komt eigenlijk van het oudEngelse woord Golde, "goudkleurig" dus. Deze "goudsbloem" groeit inderdaad in een zeer vochtige omgeving, meestal aan de waterkant.
2. Kingcup: Eigenlijk kan je dit het beste vertalen met "koning der boterbloemen". Het is het grootste lid van de familie.

Er zijn twee Franse namen:

1. Populage des marais De naam Populage komt van het Latijnse Populus wat "populier" betekent. De naam is door botanici van de 16 ^e eeuw gegeven omdat de plant model stond voor o.a. Plantago (weegbree) en Tussilago ( hoefblad) vanwege de gelijkenis van de bladeren met die van populieren. Des marais betekent "van de moerassen". 
2. Caltha des marais: Caltha is de eerste wetenschappelijke naam. Des marais betekent weer "van de moerassen".

 De Duitse naam is Sumpf-Dotterblume. Dit betekent "moeras-dotterbloem".

De Spaanse naam is Calta palustre. Dit is de Spaanse benaming voor de volledige wetenschappelijke naam. 

In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Italiaanse naam is Calta palustre. Dit is de Italiaanse benaming voor ook weer de volledige wetenschappelijke naam.

Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Zweedse naam is Kabbleka. Dit is een heel moeilijke naam waarover al heel veel geschreven is. Het meest in de buurt komt de betekenis van het woord Kabbe (waar Kabbleka van is afgeleid) dat niet in het Nederlands in één woord te vatten is "clumpy". Of dit slaat op de stengel, knoppen of bloemen is onbekend. Het tweede deel van het woord Kabbleka  is Leka. In het Zweeds is dit een tijd lang verkeerd geïnterpreteerd door de verkeerde vertaling "spelen". Later werd dit vertaald als "mooi". Maar ook dit is onzeker.

Er zij twee Noorse namen:

1. Soleihov. Deze naam bestaat uit twee delen. Solei komt van Soleie wat Boterbloemfamilie betekent waar deze plant toe behoort. Maar wat Solei echt betekent is mij nog onbekend. Hov betekent "hoef". Gek genoeg komt dit in geen enkele vertaling voor. Meestal wordt de naam , vreemd genoeg, vertaald met "sleutelbloem". Hov betekent "hoef" vawege de vorm van de bladeren die op een paardenhoef lijken (een niet bijster orginele benaming omdat heel veel bladeren die vorm hebben).
2. Bekkeblom. Dit betekent "beek/sloot bloem".

De Deense naam is Eng-Kabbeleje. Het woord Eng betekent "weide". Alhoewel deze weide wel heel vochtig moet zijn. Voor de uitleg van Kabeleje zie de Zweedse naam.

Ecologie

Bodem
Zonnige tot licht beschaduwde plaatsen op natte, zeer voedselrijke grond.

Groeiplaats
Waterkanten en moeraasen (in het zoetwatergetijdengebied, in bij hoog water overstroomd rietland).

Verspreiding

Nederland
Zeldzaam, maar plaatselijk algemeen in de Biesbosch en langs de Oude Maas, ook aan de Friese IJsselmeerkust, in het Lauwersmeergebied en bij de monding van het Reitdiep.

Vlaanderen
Aan de Scheldemond.

Wallonië
Niet in Wallonië.

Wereld
In het kustgebied van West-Europa.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten