Algemeen
Deze plant, die eigenlijk een struik is, staat voorlopig als enige struik op deze site omdat de naam mij aansprak. Wereldwijd bestaan er wel acht à negenhonderd verschillende Kardinaalsmuts soorten. Eén soort komt van oorsprong in Nederland voor: de Wilde kardinaalsmuts. Daarnaast zijn er in parken en tuinen veel gekweekte variëteiten te vinden. De kardinaalsmuts moet zijn populariteit niet van zijn bloei hebben. De kleine groen-witte bloemetjes vallen nauwelijks op. Deze zijn te zien in Mei en Juni. De helder gekleurde, steenrode, dieproze of purperrode doosvruchten (waar de soort zijn naam aan dankt) zijn veel indrukwekkender. En in de herfst kleuren de lichtgroene bladeren, die opvallend lichter zijn dan de twijgen, prachtig rozerood. Kardinaalsmuts bloeit in Mei en Juni.
Op de website van Flora van Nederland is een Videodeterminatie van deze plant te zien.
Verklaring Nederlandse naam
Deel van het uniform van Rooms-katholieke kardinalen omvat traditioneel een klein rood hoofddeksel met bovenaan een structuur voorzien van vier uitsteeksels. Wilde kardinaalsmuts heeft een vierhokkige doosvrucht die zeer fel gekleurd is. Dieproze, helder rood tot zelfs purperrood. Deze doosvruchten lijken op dit hoofddeksel.
Meer
Zie ook de wetenschappelijke verklaring.
Namen in andere talen
- Frysk: Papemûtse
- English: Spindle
- Français: Fusain d'Europe
- Deutsch: Europäisches Pfaffenhütchen
- Espanõl:
- Italiano: Cappello da prete
- Svenska: Benved
- Norsk: Spolebusk
- Dansk: Benved
verklaring Buitenlandse namen
De Engelse naam is Spindle.Het houd van Kardinaalsmuts is erg hard en bij gebrek aan hardhout werden van het hout van deze plant spoelen (=spindles), breinaalden, klossen e.d. gemaakt.
Voor de verspreiding van Wilde kardinaalsmuts in Engeland zie deze kaart
De Franse naam is Fusain d'Europe. Fusain verwijst naar het Latijnse Fusus dat "spoel" betekent. d'Europe betekent "uit Europa" dat verwijst naar de herkomst van de plant. O.a uit West-europa, Scandinavië maar ook uit de Kaukasus, West siberië en gematigd Azië.
De Duitse naam is Europäisches Pfaffenhütchen. Letterlijk vertaald betekent dit "priesterhoed/muts". Het is de Duitse benaming voor de Nederlandse naam, (wilde) kardinaalsmuts.
De Spaanse naam is Bonetero. Dit komt van Bonete dat "kap/muts" betekent, verwijzend naar de gelijkenis van de vruchten van de plant en het hoofddeksel dat kardinalen dragen.
In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.
De Italiaanse naam is Cappello da prete comune. Dit betekent "algemene hoed van een priester. Het achtervoegsel Comune (algemeen) is ter onderscheid. Er zij enkele ondersoorten.
Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.
De Zweedse en Deense naam is het nagenoeg het zelfde, Benved/Almindelig benved. Hiermee wordt een aantal struiken en bomen bedoeld met een laag (bot) hard hout, een verhoute struik dus.
Voor de verspreiding van Wilde kardinaalsmuts in Zweden zie deze kaart.
De Noorse naam is Spolebusk. Dit betekent letterlijk "spoelstruik". Zie de verklaring bij de Engelse naam.
Ecologie & Verspreiding
Ecologie
Bodem
Zonnige tot matig beschaduwde plaatsen op droge, soms wat vochtige, matig voedselarme tot matig voedselrijke, basische, kalkhoudende grond (leem, zand en mergel).
Groeiplaats
Bossen (loofbossen, beekoeverwalbossen en hellingbossen), bosranden, struwelen, heggen, houtwallen, zeeduinen (duinbossen en duinstruweeel) en rivierduinen (rivierduinbosjes).
Verspreiding
Nederland
Algemeen in de Hollandse en Zeeuwse duinen, vrij algemeen in Zuid-Limburg en in het rivierengebied, vrij zeldzaam in Drenthe, Twente, de Achterhoek en Noord-Brabant en zeldzaam in Zeeland, in laagveengebieden en in het noordelijk zeekleigebied.
Vlaanderen
Vrij algemeen in de duinen, de Leemstreek en langs de Maas. Elders vrij zeldzaam.
Wallonië
Algemeen in het Maasgebied en Lotharingen en vrij algemeen in Brabant. Elders zeer zeldzamer.
Wereld
In Europa, behalve in het noorden. Oostelijk tot in de Kaukasus.
Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL
Verspreiding Wilde kardinaalsmuts
FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten
