Zeeraket (Cakile maritima)

Zeeraket is helemaal aangepast aan het groeien aan de kust (zie verspreidingskaartje). De bladeren zijn dik en vlezig en de zaden zijn kurkachtig zodat ze blijven drijven bij hoog water (zo zorgen ze voor betere verspreiding).  Zeeraket groeit op een plaats waar organisch materiaal onder het zand bedolven ligt, want ook deze plant heeft natuurlijk zijn voedsel nodig en duinzand is van nature stifstof-arm. Dat organisch materiaal kan van alles zijn, aangespoelde stukken wrakhout en losgeslagen wier. Onder het zand gaan die zaken ontbinden en daarbij komen die stikstofverbindingen vrij.  Deze plant is dus geen andere Sysimbrium (Raket) soort maar Zeeraket is een Cakile-soort, en de enige die in het wild voor komt in Nederland. De plant bloeit vanaf Juni tot en met Oktober.

Er zijn minstens 15 Raketsoorten die in Nederland in het wild voor komen. Maar lang niet alle soorten behoren tot hetzelfde geslacht.

• Bolletjesraket (Rapistrum rugosum) - Algemeen
• Brede raket (Sisymbrium irio) - Zeldzaam
• Gewone raket (Sisymbrium officinale) - Algemeen
• Gewone steenraket (Erysimum cheiranthoides) - Algemeen
• Hongaarse raket (Sisymbrium altissimum) - Algemeen
• Kalkraket (Calepina irregularis) - Zeer zeldzaam
• Maasraket (Sisymbrium austriacum subsp. chrysanthum) - Zeldzaam
• Oosterse raket (Sisymbrium orientale) - Vrij zeldzaam
• Raketnachtschade (Solanum sisymbriifolium) - Zeer zeldzaam
• Spiesraket (Sisymbrium loeselii) - Zeer zeldzaam
• Stijve steenraket (Erysimum virgatum) - Zeer zeldzaam
• Uitgespreide steenraket (Erysimum repandum) - Zeer zeldzaam
• Witte steenraket (Conringia orientalis) - Zeer zeldzaam
• Zandraket (Arabidopsis thaliana) - Algemeen
• Zeeraket (Cakile maritima) - Vrij zeldzaam

Op de website van Flora van Nederland is een Videodeterminatie van deze plant te zien.

Zee want dat is de voorkeursplaats om te groeien is op of nabij het strand.

De naam zou afgeleid zijn van het Franse Roquette, een wilde Kool soort waar de plant dan ook familie van is.

Zie ook de wetenschappelijke verklaring.

• Frysk: Strânkers
• English: Sea Rocket
• Français: Cakilier maritime
• Deutsch: Meersenf
• Espanõl: ?
• Italiano: Ravastrello
• Svenska: Marviol
• Norsk: Strandreddik
• Dansk: Strandsennep

De Engelse naam is  Sea Rocket. Dit betekent "zeeraket". Deze plant groeit echt vlak in de buurt van de zee. Maar over het algemeen wordt met Zee aangegeven dat de plant aan een zilte omgeving de voorkeur geeft. De naam Raket is afgeleid van het Franse Roquette. Dit is weer een verbastering van het Latijnse Eruca waarmee "een sla plant uit de Brassicaceae familie" bedoeld word.

Voor de verspreiding van Zeeraket in Engeland zie deze kaart

De Franse naam is. Dit is de Franse benaming voor de wetenschappelijke naam.

De Duitse naam is Meersenf. Dit betekent "zeemosterd". Zeeraket is dezelfde familie als van Mosterd (Brassica nigra). De naam Mosterd is omdat de plant uit dezelfde familie komt als Mosterd (Brassicaceae) maar er wordt absoluut geen mosterd van gemaakt. Het is puur ter onderscheid.

De Spaanse naam is mij onbekend. Het aantal varianten is zo groot dat ik de meest gebruikte naam niet ken.

In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Italiaanse naam is Ravastrello. Dit wordt steeds vertaald met "zeeradijs". Dit klopt wel want de plant komt uit dezelfde familie (Brassicaceae) en het Italiaanse woord voor Radijs is Ravanello, dus redelijk vergelijkbaar. Maar het woord voor zee is Mare dus de volledige herkomst van het woord Ravastrello is mij nog onbekend.

Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Zweedse naam is Marviol. Dit betekent "zee/moeras viool". Kennelijk werd dit kleurige plantje gezien als een Viooltje waar het overigens absoluut geen familie van is.

Voor de verspreiding van Zeeraket in Zweden zie deze kaart.

De Noorse naam is Strandreddik. Dit betekent "strandradijs". Het woord strand verwijst weer naar de voorkeur van de plant voor een zilte bodem. De bladeren van Zeeraket zitten vol met vitamine C en werden dus gebruikt als salade. Waarschijnlijk als vervanger voor Radijs. Net als Echt/Engels lepelblad (Cochlearia officinalis) werd het waarschijnlijk gegeten om scheurbuik te voorkomen. Delen van de plant schijnen zelfs te smeken naar Radijs. Aangezien ik dit nauwelijks heb kunnen terug lezen is de verklaring nog onbekend. 

De Deense naam is Strandsennep. Dit betekent "strandmosterd" net zoals de Duitse naam.

Ecologie

Bodem
Zonnige, open plaatsen op matig voedselrijke, stikstofrijke, brakke, vochtige tot droge, stuivende zandgrond.

Groeiplaats
Zeeduinen (hogere stranden, jonge zeeduintjes, op vloedmerken aan het strand, rijshoutaanplantingen, ruderale plaatsen bij zeedorpen, omgewerkte grond). Soms in het binnenland op aangevoerd met duinzand: wegranden, langs spoorwegen (spoorwegterreinen) en haventerreinen.

Verspreiding

Nederland
Vrij algemeen langs de kust.

Vlaanderen
Algemeen in de duinen.

Wallonië
Niet in Wallonië.

Wereld
Langs de kusten van het Middellandse-Zeegebied, de Zwarte Zee en bijna heel Europa. Ook in Noord-Amerika en Australië.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten