Algemeen
Moederkruid is al voor 1500 ingevoerd in Nederland uit zuid-oost Europa. De plant stond en staat nog steeds bekend om zijn helende werking. Vandaar de gele stippen op het Floron verspreidingskaartje De plant wordt speciaal voor die doeleinden ingezaaid. Ook is het een populaire tuinplant. Samen met Boerenwormkruid (Tanacetum vulgare) zij dit de enige Tanacetum-soorten die in het wild voorkomen in Nederland. Hij bloeit vanaf Juni tot en met September.
Op de website van Flora van Nederland is een Videodeterminatie van deze plant te zien.
Verklaring Wetenschappelijke naam
De officiële wetenschappelijke naam is Tanacetum parthenium (L.) Sch. Bip.
Er zijn twee verklaringen voor Tanacetum:
- De naam Tanacetum is afgeleidt van taanaos (Grieks) en betekent "lang durend". Dit duidt op het feit dat als de bloemen gaan bloeien, ze niet snel verwelken en hun geur niet snel verliezen.
- Een tweede verklaring van Tanacetum komt van Taenia (Latijn) wat "lintworm" betekent omdat de plant werd gebruikt om ingewandswormen te verwijderen.
Er zijn twee verklaringen voor Parthenium:
- Een welbekend verhaal, voor het eerst terug te vinden bij Plutarchos, dat is één van de werklui aan het Parthenon, die bij een werkongeval van het dak viel. Hij dankte vervolgens zijn leven aan het gebruik van 'Partheneum', het kruid van de Godin Athena van Parthenos.
- Of de naamgeving inderdaad daar haar oorsprong vindt is niet helemaal zeker: Parthenos is een oud-Grieks woord en betekent "maagd". Parthenium' was dan 'een kruid voor maagden, voor meisjes', wat natuurlijk verwijst naar het gebruik bij allerlei hormonale problemen.
Meestal staat er achteraan de wetenschappelijke naam een afkorting. Dit is de afkorting van een wetenschapper/botanicus die deze plant deze plant heeft ontdekt/verzameld en tot details heeft beschreven. Soms staat er een tweede afkorting. Dan heeft een andere wetenschapper/botanist de plant nog beter beschreven en iets gewijzigd. De eerste naam komt dan tussen haakjes te staan. In dit geval is dit (L.) Sch. Bip.
L. staat voor Carl Linnaeus. In 1753 beschreef hij de soort als Matricaria parthenium in de publicatie Species Plantarum.
Sch. Bip. staat voor Carl Heinrich Schultz (30 juni 1805 - 17 december 1867). Hij was een Duitse arts en botanicus , en een broer van botanicus Friedrich Wilhelm Schultz (1804-1876). Hij wordt aangeduid als Carl Heinrich 'Bipontinus' Schultz , Carl Heinrich Schultz Bipontinus of gewoon Bipontinus , dit is een gelatiniseerde verwijzing naar zijn geboorteplaats Zweibrücken (twee bruggen). Dit was nodig omdat er tijdens zijn leven nog een Duitse botanicus met dezelfde naam woonde, bekend als Carl Heinrich 'Schultzenstein' Schultz . Hij specialiseerde zich in studies van Compositae en was de taxonomische auteur van vele soorten binnen de familie en was één van de naamgevers van Hieracium pilosella/Pilosella officinarum (Muizenoor). In 1844 herschreef hij de soort als Tanacetum parthenium in de publicatie Ueber die Tanaceteen.
Meer
Zie ook de Nederlandse verklaring.
Namen in andere talen
- Frysk: Sulverknoopke
- English: Feverfew
- Français: Grande Camomille
- Deutsch: Mutterkraut
- Espanõl: Altamisa
- Italiano: Tanaceto partenio
- Svenska: Mattram
- Norsk: Matrem
- Dansk: Matrem
verklaring buitenlandse namen
De Engelse naam is Feverfew. Deze naam is een verbastering van het Latijnse Febri Fugia, wat "uitdrijver van koorts"which means " betekent. Moederkruid stond/staat bekend als een helend kruid voor diverse ziekten.
Voor de verspreiding van de Moederkruid in Engeland zie deze kaart.
De Franse naam Grande Camomille. Dit betekent "grote kamille". Inderdaad is Moederkruid een uitvergrote versie van Echte kamille (Matricaria chamomilla). Beide planten behoren ook tot de composietenfamilie (Compositae of Asteraceae: beide botanische namen zijn toegestaan).
De Duitse naam is Mutterkraut. Dit is de Duitse benaming voor de Nederlandse naam.
De Spaanse naam is mij onbekend. Het aantal varianten is zo groot dat ik de meest gebruikte naam niet ken.
In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.
De Italiaanse naam is Tanaceto partenio. Dit is de Italiaanse benaming voor de wetenschappelijke naam. Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. De hier genoemde naam kan ook nog varianten hebben.
Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.
De Zweedse naam is Mattram. Dit betekent komt van het Latijnse Matrum en betekent "moeder".
Voor de verspreiding van Moederkruid in Zweden zie deze kaart.
De Noorse en Deense naam is gelijk, Matrem. Dit betekent "moeder".
Verspreiding Tanacetum parthenium
FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten
