Achillea millefolium (Duizendblad)

Duizendblad is een zeer algemene plant die je echt overal tegen komt. Meestal in bermen maar in elke graskant of braakliggend terreintje kan je hem tegen komen. Meestal is hij wit van kleur maar Duizendblad kan behoorlijk roze aanlopen. Meestal is dit een cultuur/tuin variant. Ook lijkt deze plant sprekend op een ander familielid, de Wilde bertram (Achillea ptarmica). Deze plant komt ook nog eens voor op dezelfde plaatsen. Gelukkig heeft Duizendblad een heel typerend blad (zie verklaring) en is heel anders dan dat van de Wilde Bertram. Bij de bloemen van het Duizendblad zie je dat de paar buisbloemen die er zijn iets wat geel rood/oranje zijn. Dit in tegenstelling dan die van de Wilde Bertram, die zijn wit/bruin.In de Flora Batava (1800-1834) staat geschreven dat de plant o.a. geschikt was als veevoeder. "Dezelve wordt door Paarden, Schapen en Varkens gegeten, en door Runderen en Geiten somwijlen geweigerd. (Pan Suec.=botanicus) Schreber en St. Van Geuns (zijn ook botanici) geven dit gewas op als een aangenaam voeder voor het Vee, maar vooral voor Schapen, en prijzen het zeer aan, om er kunstweiden van aanteleggen op schrale zandgronden en andere onvruchtbare plaatsen. Duizendblad bloeit vanaf Juni het gehele jaar door.

Op de website van Flora van Nederland is een Videodeterminatie van deze plant te zien.

De officiële wetenschappelijke naam is Achillea millefolium L.

De geslachtsnaam Achillae komt van Achilles, de krijgsheld van de sage van Troje. Deze mytische oorlog moet in de 13e of 12e eeuw voor Christus zijn gevoerd. Volgens het verhaal  redde hij de levens van zijn soldaten (en volgens de sage ook zijn tegenstanders) door ze te behandelen met deze plant. Achillea millefolium komt dan ook in heel europa voor. Dus ook in Griekenland. De plant had dan ook bloedstelpende eigenschappen die natuurlijk goed van pas kwamen bij oorlogsslachtoffers. Je ziet dit goed terug in bijv. de Engelse namen voor deze plant.

De Latijnse soortnaam Millefolium is tweedelig en komt van Mille (Latijn) wat "duizend" betekent en Folium (Latijn) wat "blad" betekent. Dit alles omdat het blad van deze plant veerdelig is en wel uit "duizend" kleine blaadjes lijkt te bestaan.

Meestal staat er achteraan de wetenschappelijke naam een afkorting. Dit is de afkorting van een wetenschapper/botanicus die deze plant deze plant heeft ontdekt/verzameld en tot details heeft beschreven. Soms staat er een tweede afkorting. Dan heeft een andere wetenschapper/botanist de plant nog beter  beschreven en iets gewijzigd. De eerste naam komt dan tussen haakjes te staan. In dit geval is dit L. Dit staat voor Carl Linnaeus. In 1753 beschreef hij Achillea millefolium voor het eerst in de publicatie Species Plantarum.

Zie ook de Nederlandse verklaring.

• Frysk: Skieppegerf
• English: Yarrow
• Français: Achillée millefeuille
• Deutsch: Gemeine Schafgarbe
• Espanõl: Milenrama
• Italiano: Millefoglio
• Svenska: Röllika
• Norsk: Ryllik
• Dansk: Almindelig Røllike

De Engelse namen is Yarrow. Dit komt van het Saksische ( Oud-Engelse ) naam gearwe , die weer verwant is aan zowel het Nederlandse woord gerwen (gerven) als het Oudhoogduitse woord garawa. Het betekent zoiets als "voorbereiden/gereed maken, vastzetten, versieren e.d". Dit is dus afhankelijk wat je ging doen met deze plant (een van de 'duizenden' mogelijkheden).

Voor de verspreiding van Duizendblad in Engeland zie deze kaart.

De Franse naam is Achillée millefeuille. Dit is de Franse benaming voor de volledige wetenschappelijke naam.

De Duitse naam is Gemeine Schafgarbe: Gemeine betekent "algemene". Schafgarbe betekent "schaap bundel/bosje". Duizendblad is vaak in bosjes te vinden in weilanden e.d. Schapen eten het graag.

Voor de verspreiding van Duizendblad in Duitsland zie deze kaart.

De Spaanse naam is Milenrama. Dit woord bestaat uit drie delen. Mil betekent "duizend". En betekent "in" en Rama betent "tak". Ik heb het nergens gelezen maar volgens mij is dit een verwijzing naar het blad verdeeld in duizenden delen. 

In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt,

De Italiaanse naam is Millefoglio: Dit is de Italiaanse benaming voor de volledige Nederlandse naam.

Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Zweedse, Noorse en Deense naam is Röllika/Ryllik/Almindelig Røllike. Dit is een typisch Scandinavisch woord voor Duizendblad. Dit woord komt uit het Middelnederduits Roleke , Rolik  en betekent in het algemeen " iets dat is opgerold"/" verkleinwoord van rol". Het slaat waarschijnlijk op de net ontspruitende "duizenden" stengelblaadjes.

Voor de verspreiding van Duizendblad in Zweden zie deze kaart.

Ecologie

Bodem
Zonnige of soms half beschaduwde plaatsen op droge tot vochtige, matig voedselrijke tot voedselrijke, grazige, vrij humusarme, zwak zure tot kalkhoudende grond. De plant verdraagt matige betreding (het meest op zand, maar ook op leem, klei en op stenige plaatsen, weinig op veen).

Groeiplaats
Grasland (hooiland, weiland, vochtig, bemest grasland en gazons), bermen, dijken, waterkanten (slootkanten en steenglooiingen van b.v. kanalen), enigszins ruderale plaatsen, tussen straatstenen, heggen, struwelen (beweid jeneverbesstruweel) en zeeduinen.

Verspreiding

Nederland
Zeer algemeen.

Vlaanderen
Zeer algemeen.

Wallonië
Algemeen.

Wereld
Gematigde en koudere streken op het noordelijk halfrond. Ingeburgerd in Australië en in het zuiden van Zuid-Amerika.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Stoepplantje van de week.

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten