Algemeen
Persoonlijk heb ik altijd gedacht dat er maar één Voorjaarszonnebloem was. Blijkt er ook nog een Weegbreezonnebloem (Doronicum plantagineum) te zijn. Het vervelende is dat verschillende sites er verschillende namen en meningen op na te houden. Maar er zijn wel degelijk verschillen. Samen met de Weegbreezonnebloem zijn dit de enige twee soorten Doronicum die in het wild voorkomen in Nederland. Hoe dan ook, deze plant is een echte Stinsenplant en bloeit dus al in mei tot en met Juni.
Verklaring Wetenschappelijke naam
De verklaring voor de wetenschappelijke naam Doronicum is voor mij nog onbekend. Het woord komt uit het Persisch (darunak) en via het modern Grieks (Doronikon) naar het Latijn
De verklaring voor Pardalianches is als volgt. Het oudste bewijsstuk is een middeleeuwse gedicht vertaalt Olivier Haag ( Gedicht op de Grote Plaag ) 1425. Het zou een vertaling van een bron Arabisch of Perzisch . Hierin worden deze bloemen genoemd met Perzische naam "daraniya" en betekent "goud."
Namen in andere talen
- English: Leopard's-bane
- Français: Doronic à feuilles cordées, Doronic panthère
- Deutsch: Kriechende Gemswurz
- Espanõl:
- Italiano: Doronico medicinale
- Svenska: Klostergemsrot
- Norsk: Hjartegullkorg
- Dansk: Hjertebladet Gemserod
verklaring Buitenlandse namen
De Engelse naam is Leopard's-bane. De verklaring voor dit woord is mij nog onbekend (net als de tweede Franse naam).
Voor de verspreiding van Doronicum pardalianches in Engeland zie deze kaart.
Er zijn twee Franse namen:
- Doronic à feuilles cordées. Dit is de Franse vertaling van de eerste Nederlandse naam en de woorden À feuilles cordées dat "met hartvormige bladeren" betekent.
- Doronic panthère
De Duitse naam is Kriechende Gemswurz. Dit betekent "kruipende gemzenwortel". Het woord Kruipende is voor mij onbekend. Deze plant groeit juist recht omhoog. Het woord Gemzen komt in meerdere talen terug. De wortel van Hartbladzonnebloem werd door gemzen vaak gegeten.
De Italiaanse naam is Doronico medicinale. Doronico is de Italiaanse benaming voor de wetenschappelijke naam. Medicinale betekent natuurlijk "medicinale". Dit omdat de wortel vroeger werd gebruikt vanwege vermeende geneeskrachtige werking. Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. De hier genoemde naam kan ook nog varianten hebben.
De Zweedse naam is Klostergemsrot. Dit betekent "klooster gemzenwortel".
De Zweedse naam is Klostergemsrot. Dit betekent "klooster gemzenwortel". Het woord klooster zegt dat het ook in Zweden een echt cultuurgewas was.
Voor de verspreiding van Doronicum pardalianches in Zweden zie deze kaart.
De Noorse naam is Hjartegullkorg. Dit betekent "hartblad goud mand". Dit heeft uitleg nodig. Het Hart (blad) wordt op verschillende plekken uitgelegd. De bloem is Goudgeel. Elke Composiet heet in Noorwegen heet Korgblom
De Deense naam is Hjertebladet Gemserod. Dit betekent "hartblad (net zoals de Nederlandse naam) gemzenwortel".
Ecologie & Verspreiding
Ecologie
Bodem
Licht beschaduwde plaatsen op vochtige, matig voedselrijke, kalkrijke, humeuze grond (vrijwel alle grondsoorten, behalve veen).
Groeiplaats
Bossen (loofbossen, ravijnbossen, langs bergbeken, parkbossen en landgoedbossen) en struwelen.
Verspreiding
Nederland
Zeldzaam in de Hollandse duinen en langs de Utrechtse Vecht en zeer zeldzaam in enkele Zuid-Limburgse hellingbossen.
Vlaanderen
Zeer zeldzaam in het zuiden van Limburg.
Wallonië
Zeer zeldzaam in het zuiden van Limburg.
Wereld
Oorspronkelijk alleen in de gebergten van Zuidwest-Europa en het meest westelijke deel van Midden-Europa, van Noord-Italië tot Noord-Frankrijk en de Eifel. In West-Europa op een aantal plaatsen ingeburgerd.
Meer
Zie ook de Nederlandse verklaring.
Verspreiding Doronicum pardalianches
FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten