Draba verna/Erophila verna (Vroegeling)

Vroegeling is een echt piepklein plantje. Het kan 1 tot 15 cm hoog worden maar meestal zie je een plantje van maar een paar cm hoog. De bloemetjes zijn 2 tot 5 mm groot. Natuurlijk zijn er meer kleine plantjes maar omdat Vroegeling al in Februari bloeit verwacht je geen bloeiende plantjes als de sneeuw net weg is of als het nog zo koud is. Pas als je door de knieën gaat zie je de schoonheid van Vroegeling. Alleen in de Alblasserwaard en omgeving zou je Vroegeling kunnen verwarren met het Hongerbloempje (Draba muralis). Dit zijn de enige twee Draba-soorten die in het wild voorkomen in Nederland. Maar voor de fanatici is er het volgende. Volgens de Franse botanicus Jordan (1814 - 1897) is er een reden om de soort op te splitsen in ondersoorten.  In de nieuwe Heukels' Flora (editie 24) van Nederland wordt Vroegeling ondergebracht in het geslacht Draba en opgesplitst in vier soorten: Draba verna, Draba boerhaavii, Draba praecox en Draba glabrecens. Dus voor die fanatici onder ons is er een tabel, een toelichting en een foto voor al die verschillen van het forum van waarnemingen.nl.

Op de website van Flora van Nederland is een Videodeterminatie van deze plant te zien.

De officiële wetenschappelijke naam is Draba verna L.

De geslachtsnaam Draba is afgeleid van het Griekse woord drabe , wat "scherp, bitter" of "brandend" betekent. Dit is n.a.v. de scherpsmakende bladeren van een Draba-soort. Om welke soort dit gaat is mij nog onbekend.

Er zijn twee verklaringen voor Erophila:

1. Erophila komt van Er (Grieks) en betekent "voorjaar" en van Phile (Grieks) wat "houden van" betekent.
2. Erophila komt van de Franse botanicus Jordan Erophila die deze soort goed heeft beschreven en hem heeft onderverdeeld in tientallen ondersoorten.

Er zijn twee verklaringen voor Verna:

1. Verna komt van Ver (Latijn) en betekent "lente" wat duidt op de vroege bloei. 
2. Verna (Latijn) en betekend "inheems". De plant komt hier oorspronkelijk vandaan.

Meestal staat er achteraan de wetenschappelijke naam een afkorting. Dit is de afkorting van een wetenschapper/botanicus die deze plant deze plant heeft ontdekt/verzameld en tot details heeft beschreven. Soms staat er een tweede afkorting. Dan heeft een andere wetenschapper/botanist de plant nog beter  beschreven en iets gewijzigd. De eerste naam komt dan tussen haakjes te staan. In dit geval is dit L. Dit staat voor Carl Linnaeus. In 1753 beschreef hij Draba verna in de publicatie Species Plantarum.

Zie ook de Nederlandse verklaring.

• Frysk: Skroedsje
• English: Common Whitlowgrass
• Français: Drave printanière
• Deutsch: Frühlings-Hungerblümchen
• Espanõl: Pan y quesillo
• Italiano: Draba primaverile
• Svenska: Nagelört
• Norsk: Vårrublom
• Dansk: Vårgæslingeblomst

De Engelse naam is Common Whitlowgrass. Dit betekent "gewoon/algemeen withlowgras". Deze plant werd, samen met vele anderen, gezien als een mogelijk geneesmiddel tegen Whitlow, een vervelende nagelontsteking. De plant is trouwens absoluut geen familie van de grassen maar lid van De Kruisbloemenfamilie (Cruciferae of Brassicaceae: beide namen zijn toegestaan).

Voor de verspreiding van Erophila verna/Draba verna in Engeland zie deze kaart.

De Franse naam is Drave printanière. Dit is de Franse benaming voor het eerste deel van de wetenschappelijke naam.

De Duitse naam is Frühlings-Hungerblümchen. Dit betekent "voorjaars-hongerbloempje. Dit zegt weer iets over de vroege bloei en over het feit dat Vroegeling heel erg lijkt op een Hongerbloemje (welke weet ik niet want er zijn er vele). Vroegeling is ook lid van dezelfde familie als het Hongerbloempje, Draba.

De Spaanse naam is Pan y quesillo. Dit betekent "brood en kaas". Wat hier mee word bedoeld is mij totaal onbekend. Misschien een hint naar het Hongerbloempje (zie de Duitse naam)?

In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Italiaanse naam is Draba primaverile. Dit betekent "voorjaars Draba". Deze Drabasoort (er zijn er wel 400) bloeit in het "voorjaar". Het voorjaar staat tussen "" want deze plant bloeit al in februari.

Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Zweedse naam is Nagelört. Dit betekent Nagelört. Net als bij de Engelse naam een verwijzing dat het plantje zou helpen tegen een Nagelontsteking. Ört/eurt/urt is de Scandinavische term voor "kruid", dus "nagelkruid".

Voor de verspreiding van Erophila verna/Draba verna in Zweden zie deze kaart.

De Noorse naam is Vårrublom. Dit betekent "in de lente/het voorjaar bloeiende bloem".

De Deense naam is Vårgæslingeblomst. Dit betekent "voorjaars ganzenbloem". Eigenlijke "jongen van de ganzen". Dit heeft absoluut niks te maken met de Nederlandse Gele ganzenbloem (Glebionis/Chrysanthemum segetum).

Bodem Zonnige, open plaatsen (pionier) op droge tot matig vochtige, voedselarme tot matig voedselrijke, meestal kalkhoudende grond (zand, leem, zavel, mergel, laagveen en stenige plaatsen). Groeiplaats Akkers, moestuinen, zeeduinen, grasland (ijl begroeide plekken in droog, neutraal grasland), bermen, rotsen, muren (bovenop muurtjes), hellingen, langs spoorwegen, waterkanten (langs greppels), industrieterreinenen, tussen straatstenen, begraafplaatsen, g Verspreiding Nederland Algemeen in de duinstreek. Elders vrij algemeen. Vlaanderen Algemeen. Het meest in de duinen, in stedelijke gebieden en in de Zand- en Zandleemstreek. Het minst in de Kempen. Wallonië Algemeen, maar zeldzaam in de Ardennen. Wereld Oorspronkelijk uit Europa en Azië. Nu in alle werelddelen, in gebieden met een gematigd klimaat.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Stoepplantje van de week

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten