Algemeen
Hetgeen mij altijd als eerste opvalt bij deze plant is de zeer harige kruisvormige stamper (de stempel om precies te zijn). Voor de rest is het een kwestie van goed determineren. Maar als hij bloeit is hij makkelijk te herkennen. Hij bloeit in Juni tot en met September.
Als je de wetenschappelijke naam Epilobium intypt in Google kom je snel tot de plant Epilobium ciliatum (Beklierde basterdwederik). Er zijn echter meningsverschillen over de juiste afbakening van dit geslacht. Zo wordt de soort Wilgenroosje in de Flora van België, Luxemburg, Noord-Frankrijk en de aangrenzende gebieden wel tot dit geslacht gerekend als Epilobium angustifolium en in de Heukels' Flora van Nederland tot een ander geslacht als Chamerion angustifolium. In de Benelux telt dit geslacht negen tot elf soorten. Voor zover ik weet is dit het enige Wilgenroosje dat in Nederland in het wild voor komt.
Op de website van Flora van Nederland is een Videodeterminatie van deze plant te zien.
Als je puur kijkt naar het aantal Epilobium soorten kijkt in Nederland dan komen er 11 soorten in het wild voor:
- Beklierde basterdwederik (Epilobium ciliatum) - Algemeen
- Bleke basterdwederik (Epilobium roseum) - Algemeen
- Donkergroene basterdwederik (Epilobium obscurum) - Vrij zeldzaam
- Berg basterdwederik (Epilobium montanum) - Algemeen
- Harig wilgenroosje (Epilobium hirsutum) -Algemeen
- Kantige basterdwederik (Epilobium tetragonum) - Algemeen
- Kruipende basterdwederik (Epilobium komarovianum) - Zeer zeldzaam
- Kantige basterdwederik (Epilobium tetragonum) - Algemeen
- Lancetbladige basterdwederik (Epilobium lanceolatum) - Zeer zeldzaam
- Moeras basterdwederik (Epilobium palustre) - Algemeen
- Viltige basterdwederik (Epilobium parviflorum) - Algemeen
Verklaring Wetenschappelijke naam
De officiële wetenschappelijke naam is Epilobium hirsutum L.
Epilobium komt van Epi (Grieks) en betekent "op", en van Lobos (Grieks) wat "hauw/peul"betekent. Dit omdat de bloem/kelk op het vruchtbeginsel geplaatst is.
Hirsutum komt van Hirsûtus (Latijn) en betekent "ruig/ruw/behaard". Zelfs de stamper is behaard!!
Meestal staat er achteraan de wetenschappelijke naam een afkorting. Dit is de afkorting van een wetenschapper/botanicus die deze plant deze plant heeft ontdekt/verzameld en tot details heeft beschreven. Soms staat er een tweede afkorting. Dan heeft een andere wetenschapper/botanist de plant nog beter beschreven en iets gewijzigd. De eerste naam komt dan tussen haakjes te staan. In dit geval is dit L. Dit staat voor Carl Linnaeus. In 1753 beschreef hij Epilobium hirsutum in de publicatie Species Plantarum.
Meer
Zie ook de Nederlandse verklaring.
Namen in andere talen
- Frysk: Stokroastieneblom
- English: Great willowherb, Codlins and cream
- Français: Epilobe hirsute
- Deutsch: Zottiges Weidenröschen
- Espanõl:
- Italiano: Garofanino d'acqua
- Svenska: Rosendunört
- Norsk: Stormjølke
- Dansk: Lådden Dueurt
Verklaring Buitenlandse namen
Er zijn twee Engelse namen:
- Great hairy willow-herb. Dit "betekent "grotere harig wilgen-roosje". Groter ter onderscheid van een andere "willowherb" die in Nederland een andere naam heeft, de Beklierde basterdwederik (Epilobium ciliatum), die inderdaad veel kleiner is. Het Harig wilgenroosje is het zelfde als de Nederlandse naam.
- Codlins and cream. Codlins betekent "val/moes appel" en Cream betekent "room (ig)". Deze namen verwijzen naar de frisse appelgeur die vrijkomt als je een blad van deze plant fijnwrijft.
Voor de verspreiding van de Harig wilgenroosje in Engeland zie deze kaart.
De Franse naam is Epilobe hirsute. Deze naam is gelijk aan de wetenschappelijke naam.
De Duitse naam is Zottiges Weidenröschen. Dit betekent "harig weideroosje".
Voor de verspreiding van Harig wilgenroosje in Duitsland zie deze kaart.
De Spaanse naam is mij onbekend. Er zijn zoveel varianten dat ik de meest gebruikte naam niet ken.
In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.
De Italiaanse naam is Garofanino d'acqua. Garofanino betekent "fireweed". Dit verwijst naar een Noord-Amerikaanse naam vanwege het feit dat deze plant vaak als eerste opduikt na een bosbrand. D'acqua betekent "van het water". Dit omdat deze epilobium soort bijna altijd in de buurt van het water te vinden is.
Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.
De Zweedse naam is Rosendunört. Rosen betekent "roosje". Dunört bestaat uit twee woorden Dun wat "dons" betekent en Ört wat "kruid" betekent, dus Kruid van dons wat natuurlijk weer verwijst naar Harig Wilgenroosje.
Voor de verspreiding van Harig wilgenroosje in Zweden zie deze kaart.
De Noorse naam is Stormjølke. Stor betekent "groot" en Mjølke betekent "melken". Dit vind ik persoonlijk een vreemde naam omdat de Epilobium familie niks te maken heeft met melksap. Wel is de bloem enig sinds bleek (roze).
De Deense naam Lådden Dueurt. Dit betekent "harig wilgenroosje". Dit is de Deense benaming voor de wetenschappelijke naam.
Ecologie & Verspreiding
Ecologie
Bodem
Zonnige tot half beschaduwde plaatsen op vochtige tot meestal natte, voedselrijke tot zeer voedselrijke, zwak zure tot kalkrijke grond. De plant verdraagt enig zout (alle grondsoorten).
Groeiplaats
Omgewerkte grond, waterkanten (greppels, beken, rivieren, kanalen, sloten, oeverwallen en kribben), bronnen, ruigten (natte ruigten), moerasen (verruigd rietmoeras en zeggenmoerasssen), afgravingen, braakliggende grond, langs spoorwegen (spoorbermen), kanaalbermen, plantsoenen, zeeduinen (struwelen in duinvalleien en langs infiltratiekanalen in duinwaterwingebieden), bosranden (langs essen- en elzenbosjes), pas drooggevallen grond in voormalige zeearmen, ruderale plaatsen en moestuinen.
Verspreiding
Nederland
Algemeen.
Vlaanderen
Algemeen.
Wallonië
Algemeen, maar vrij zeldzaam in de Ardennen.
Wereld
Gematigde en warmere streken in Europa, Azië en Afrika. Ingevoerd in Noord-Amerika.
Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL
Verspreiding Epilobium hirsutum
FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten
