Erigeron/Conyza sumatrensis (Hoge fijnstraal)

Naast andere Fijnstralen is ook de Hoge fijnstraal is een relatief jonge plant. De plant is ingeburgerd tussen 1975 en 1999. Sindsdien wordt deze (relatief zeldzame) plant steeds vaker in de stad waargenomen want het is een echte urbane plant die waarschijnlijk door de klimaatverandering steeds vaker wordt gezien.  Hoge fijnstraal bloeit pas in Augustus tot en met December.

De Fijnstraal is een lastige soort. Gelukkig heeft Floron op de verspreidingsatlas een handige determinatietabel gemaakt voor een aantal soorten. Ook heeft Floron een determinatiesleutel voor 4 soorten Fijnstraal gemaakt.Er komen in Nederland minstens 7 soorten Fijnstraal (Erigeron) in het wild voor:

• Muurfijnstraal (Muurfijnstraal) - Algemeen
• Zomerfijnstraal (Zomerfijnstraal) - Algemeen
• Canadese fijnstraal (Canadese fijnstraal) - Algemeen
• Ruige fijnstraal (Erigeron floribundus/Conyza bilbaoana) - Vrij zeldzaam
• Gevlamde fijnstraal (Erigeron/Conyza bonariensis) - Algemene soort
• Hoge fijnstraal (Erigeron/Conyza sumatrensis) (incl. daveauana) - Algemene soort
• Scherpe fijnstraal (Erigeron acer/Erigeron acris) - Vrij zeldzaam

De officiële wetenschappelijke naam is Erigeron sumatrensis Retz.

De naam Erigeron is afgeleid van het oude Griekse woord ἦρι (êri) dat "vroeg in de morgen" betekent en Geron γέρων (gérōn) dat "oude man" betekent. Deze twee woorden refereren naar de snel verschijnende harige vruchten na de bloei.

De naam van het geslacht ( Conyza ) komt van het Griekse konops (= vlooien) of konis (= stof), verwijzend naar het poeder dat wordt verkregen uit de gedroogde plant en wordt gebruikt om ongewenste insecten af ​​te weren.Persoonlijk heb ik het idee dat Sumatrensis een Verlatijnisering is en "afkomstig ui Sumatra" betekent. Het gekke is dat ik op meerdere plekken heb gelezen dat deze plant van origine afkomstig is uit Midden- en Zuid-Amerika. Nog vreemder is dat de Engelse en Franse naam weer andere landen benoemen.

Meestal staat er achteraan de wetenschappelijke naam een afkorting. Dit is de afkorting van een wetenschapper/botanicus die deze plant deze plant heeft ontdekt/verzameld en tot details heeft beschreven. Soms staat er een tweede afkorting. Dan heeft een andere wetenschapper/botanist de plant nog beter  beschreven en iets gewijzigd. De eerste naam komt dan tussen haakjes te staan. In dit geval is dit Retz.

Dit staat voor Anders Jahan Retzius (3 oktober 1742 - 6 oktober 1821). Hij was een Zweedse chemicus, botanicus en entomoloog. Retzius werd in 1782 tot lid van de Koninklijke Zweedse Academie van Wetenschappen verkozen. In 1788 beschreef hij Erigeron sumatrensis in de publicatie Observationes Botanicae. In 1971 beschreef E. Walker (Egbert Hamilton Walker ( 1899-1991 ) was een Amerikaanse botanicus en bioloog aan het Smithsonian Institution) dezelfde soort als Conyza sumatrensis in de publicatie Journal of Japanese Botany. Beide namen worden vaak door elkaar gebruikt.  Ik heb deze publicatie niet kunnen vinden en heb dus geen voorbeeldfoto.

Zie ook de Nederlandse verklaring

• Frysk: Heech tongersied
• English: Guernsey fleabane
• Français: Vergerette de Barcelone
• Deutsch: Weißliches Berufkraut
• Espanõl: Zarramaga
• Italiano: Saeppola di Sumatra
• Svenska: Sumatrabinka
• Norsk: Pyramidehamp
• Dansk: Erigeron sumatrensis

De Engelse naam is Guernsey fleabane. Met Guernsey wordt het kanaal-eiland tussen Engeland en Frankrijk bedoeld. Deze plant komt veel voor in Londen en in het zuidoosten van Engeland en ook op het Kanaaleiland Guernsey, vandaar de Engelse naam. Fleabane betekent zoiets als "vlooien verdoemer/verdrijver". Vroeger werd deze plant in de brand gestoken. De rook hiervan zou vlooien verdrijven.

Voor de verspreiding van Hoge fijnstraal zie deze kaart.

De Franse naam is Vergerette de Barcelone. Vergerette betekent letterlijk "boomgaard" maar kan ook afgeleid zijn van het woord Verge dat "roede" betekent. Verwijzend naar de gelijkenis. De Barcelone betekent "van/uit Barcelona". Een vreemde naam want de plant komt van origine uit Sumatra

De Duitse naam is Weißliches Berufkraut. Dit betekent " witachtig beroepskruid". Het witachtige verwijst weer naar de behaarde onderkant van de stengelbladeren die de plant een "witachtig" uiterlijk geven. Met Berufkraut wordt bedoeld dat een beroep gedaan werd gedaan op dit kruid om een bepaalde ziekten/ongemakken te genezen/onderdrukken. 

De Spaanse naam is mij onbekend

De Italiaanse naam is Saeppola di Sumatra. Het betekenis van het woord Saeppola is mij onbekend. Di Sumatra betekent natuurlijk "van/uit Sumatra". De uitleg staat bij de wetenschappelijke naam.

Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Zweedse naam is Sumatrabinka. Sumatra staat bij de wetenschappelijke naam uitgelegd.Het woord Binka is het algemene Zweedse woord dat gebruikt word voor het geslacht Erigeron. Het betekent zoiets als "onkruid in het veld". Voor het woord Binka staat er om welke soort het gaat.

De Noorse naam is Pyramidehamp

De Deense naam is Erigeron sumatrensis. Deze is hetzelfde als de wetenschappelijke naam. Er zijn maar enkele waarnemingen in Denemarken.

Ecologie

Bodem
Zonnige, warme, open plaatsen (pioniervegetaties) op droge, matig voedselrijke tot zeer voedselrijke, vaak omgewerkte grond.

Groeiplaats
Braakliggende grond, tussen straatstenen, industrieterreinen, oude muren, langs spoorwegen (spoorwegterreinen), voetpaden, stenige plaatsen, zeeduinen en bij voederkuilen.

Verspreiding

Nederland
Zeldzaam in stedelijke gebieden en in het rivierengebied. Ingeburgerd tussen 1975 en 1999.

Vlaanderen
Zeldzaam ingeburgerd. Voor het eerst gevonden in 1990.

Wallonië
Zeer zeldzaam ingeburgerd, o.a. nabij Charleroi.

Wereld
Oorspronkelijk uit Midden- en Zuid-Amerika. Ingeburgerd in enkele landen in Europa en Azië en in Australië en Nieuw-Zeeland.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten