Algemeen
Witte dovenetel is een echte bijenplant. De plant bevat zoveel honing dat kinderen de bloemen uitknijpen zodat ze iets wat honing proeven. Bij het aanvliegen van de bloem worden insecten door een hefboommechanisme aan de meeldraden met stuifmeel overdekt, zodat ze bij de volgende bloem die ze bezoeken de bestuiving kunnen verzorgen. Dit principe werkt bij bijna elk lid van de de lipbloemenfamilie (Labiatae of Lamiaceae; beide namen zijn toegestaan) waar deze plant onderdeel van is. Witte dovenetel bloeit al in April tot en met de herfst.
Op de website van Flora van Nederland is een Videodeterminatie van deze plant te zien.
Er komen in Nederland minstens 7 Dovenetel (Lamium) soorten in het wild voor:
- Brede dovenetel (Lamium confertum) - zeldzaam
- Hoenderbeet (Lamium amplexicaule) - algemeen
- Ingesneden dovenetel (Lamium hybridum) - algemeen
- Gestreepte dovenetel (Lamium maculatum 'Variegatum' ) - algemeen/verwilderde tuinplant
- Gevlekte dovenetel (Lamium maculatum) - algemeen/ingezaaid
- Paarse dovenetel (Lamium purpureum) - algemeen
- Witte dovenetel (Lamium album) - algemeen
Verklaring Wetenschappelijke naam
De officiële wetenschappelijke naam is Lamium album L.
Lamium is afgeleid van Lamos (Grieks) en betekent "muil, keelgat". Dit slaat op de muilvormige bloemkroon. In een oude beschrijving van de Dovenetel staat dat de bloem lijkt op de smoel van een kat, wanneer die bijten wil.
Album komt van Albus (Latijn) en betekent "wit", natuurlijk de kleur van de bloem.
Meestal staat er achteraan de wetenschappelijke naam een afkorting. Dit is de afkorting van een wetenschapper/botanicus die deze plant deze plant heeft ontdekt/verzameld en tot details heeft beschreven. Soms staat er een tweede afkorting. Dan heeft een andere wetenschapper/botanist de plant nog beter beschreven en iets gewijzigd. De eerste naam komt dan tussen haakjes te staan. In dit geval is dit L. Dit staat voor Carl Linnaeus. In 1753 beschreef hij Lamium album in de publicatie Species Plantarum.
Meer
Zie ook de Nederlandse verklaring.
Namen in andere talen
- Frysk: Sûchnettel
- English: White Dead-nettle
- Français: Ortie blanche
- Deutsch: Weiße Taubnessel
- Espanõl: Ortiga blanca
- Italiano: Falsa ortica bianca
- Svenska: Vitplister
- Norsk: Dauvnesle
- Dansk: Døvnælde
verklaring Buitenlandse namen
De Engelse naam is White Dead-nettle. Dit betekent "witte dovenetel". Een brandnetel is meestal een plant met groene "bloemen" (er zijn bij echte Brandnetels geen bloemen) . Ter onderscheid heeft deze (nep)brandnetel, de Witte dovenetel is absoluut geen familie, dus witte bloemen.
Voor de verspreiding van Lamium album in Engeland zie deze kaart
De Franse naam is Ortie blanche. Dit is een combinatie van het eerste gedeelte van de wetenschappelijke naam van De Grote/Kleine brandnetel en het Franse woord Blanc dat "wit" betekent.
De Duitse naam is Weiße Taubnessel. Dit betekent ook "witte dovenetel", net zoals de Nederlandse naam.
De Spaanse naam is Ortiga blanca. Ortiga is het eerste gedeelte van de wetenschappelijke naam van een Brandnetelsoort (bijv. Urtica dioica (Grote brandnetel)). De witte dovenetel lijkt erg veel op deze plant, hij groeit er ook vaak tussen, alleen heeft deze plant ook witte (=blanca) bloemen.
In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.
De Italiaanse naam is Falsa-Ortica bianca. Dit betekent "valse witte ortica". Van alle buitenlandse namen is deze het meest treffende. Het is geen Urtica (Brandnetel) maar lijkt er wel op en de plant heeft witte bloemen.
Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.
De Zweedse naam is Vitplister. Dit betekent "witte plister". Plister is de algemene Zweedse naam voor "netel".
Voor de verspreiding van Lamium album in Zweden zie deze kaart.
De Noorse en Deense naam is nagenoeg gelijk, Dauvnesle/Døvnælde. Dit betekent "dovenetel".
Ecologie & Verspreiding
Ecologie
Bodem
Zonnige tot vaak licht beschaduwde, vaak iets open plaatsen op vochtige, voedselrijke tot zeer voedselrijke, vaak omgewerkte grond (allerlei grondsoorten).
Groeiplaats
Bermen (ruige plaatsen en langs paden), dijken, grasland (sterk bemest weiland), bossen, bosranden, heggen, struwelen (voedselrijke zomen), boomgaarden, langs muren, braakliggende grond, ruige plantsoenen en ruderale plaatsen (o.a. bij mesthopen).
Verspreiding
Nederland
Zeer algemeen.
Vlaanderen
Zeer algemeen, maar iets minder algemeen in de Kempen.
Wallonië
Zeer algemeen, maar iets minder algemeen in de Hoge Ardennen.
Wereld
Gematigde streken in Europa en Azië. Ingevoerd in Noord-Amerika.
Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL
Verspreiding Lamium album
FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten
