Linum catharticum (Geelhartje)

Je zou het niet zeggen maar Geelhartje en Vlas (Linum usitatissimum) behoren tot de zelfde familie, de Linaceae. Maar in tegenstelling tot Vlas heeft dit ongelofelijk kleine plantje prachtige  witte bloemetjes (met een geel hartje) van 3 tot 5mm!! Helaas staat Geelhartje op de rode lijst als Kwetsbaar en is het de laatste tijd met 50-75% achteruitgegaan. Het geelhartje bloeit van juni tot augustus.

Linum komt van Linaeus (Latijn) en betekent "vlas/linnen".

catharticum is Latijn en betekend "purgerend/laxerend. Deze naam in diverse talen terug en verwijst naar de purgerende eigenschappen van het plantje.

• English: Fairy flax, Purging flax
• Français: Lin purgatif
• Deutsch: Purgier-Lein
• Espanõl: Linum catharticum
• Italiano: Lino purgativo
• Svenska:  Vild-lin
• Norsk: Vill-lin
• Dansk: Vild Hør

Er twee Engelse namen: 

1. Fairy flax. Dit betekent "sprookjes vlas". Waar de naam Sprookjes vandaan komt is mij onbekend. De plant is familie van Vlas (Linaceae).
2. Purging flax Dit betekent "purgerende vlas". Het verwijst naar het feit dat deze plant familie is van Vlas (Linaceae) en vroeger was het een purgerend (laxeer) middel.

Voor de verspreiding van Linum catharticum in Engeland zie deze kaart.

De Franse/Duitse naam is Lin purgatif/Purgier-Lein. Dit betekent beide "purgerend linnen" en heeft dezelfde strekking als de Engelse uitleg.

De Spaanse naam is

De Italiaanse naam is Lino purgativo. Ook deze naam betekent "purgerend linnen".

De Zweedse/Noorse/Deense naam is min of meer gelijk. Vild-lin/ Vill-lin/Vild Hør. Deze nemen verwijzen naar het feit dat Vlas een cultuurvariant is en deze plant een wilde variant is.

Voor de verspreiding van Linum catharticum in Zweden zie deze kaart.

Ecologie

Bodem
Zonnige, open plaatsen op matig voedselarme, niet bemeste, vochtige tot vrij natte, neutrale (zwak zure tot kalkhoudende), maar meestal basische grond (zand, leem, zavel, veen en mergel).

Groeiplaats
Heide (grazige heide op leem en langs heidepaadjes), grasland (open plekjes in neutraal, kalkhoudend schraal grasland en beekdalhooiland), bermen, moerassen (open plekken in kalkmoeras of soms in trilveen), waterkanten (langs vennen o.i.v. kalkrijke kwel), drooggevallen zandplaten, klippen, zeeduinen (noordhellingen, duinvalleien en binnenduinweiland) en afgravingen. In Wallonië ook op droge, rotsachtige kalkhellingen.

Verspreiding

Nederland
Plaatselijk vrij algemeen in Zuid-Limburg, Zeeland, het Lauwersmeergebied, de Noordoostpolder en in de duinen. Elders zeer zeldzaam.

Vlaanderen
Vrij zeldzaam in de duinen. Elders zeer zeldzaam. Sterk afgenomen.

Wallonië
Vrij algemeen ten zuiden van de lijn Samber en Maas. Elders zeer zeldzaam.

Wereld
Het grootste deel van Europa. Oostelijk tot in de gebergten van Zuidwest-Azië (Kaukasus en Oeral). Ook op IJsland, in oostelijk Noord-Amerika en Nieuw-Zeeland.

Zie ook de Nederlandse verklaring

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten