Lotus pedunculatus (Moerasrolklaver)

Iedereen zegt natuurlijk bij de eerste waarneming Rolklaver. Maar welke? Een van de mij persoonlijk grootste verschillen zijn de haren aan de zijkant van de stengelbladeren (Gewimperd heet dit). Moerasrolklaver bloeit in Juni tot en met Augustus.

Op de website van Flora van Nederland is een Videodeterminatie van deze plant te zien.

De officiële wetenschappelijke naam is Lotus pedunculatus Cav.

Het woord Lotus is een Latijnisering van het Griekse woord Lotos. Met dit Griekse woord werden verschillende planten bedoeld die zij konden waarderen vanwege de eetbare eigenschappen (voor mens en dier).

Het woord Pedunculatus laat zich minder makkelijk verklaren. Er zijn drie mogelijke verklaringen:

1. Het betekent "met een gesteelde bloem". Verwijzend naar het verschil dat deze plant wel lange stengels heeft en de Gewone rolklaver (Lotus corniculatus subsp. corniculatus) niet.
2. Pedunculatus betekent "hangend". Mogelijk slaat dit op het leunen van de plant op omringende vegetatie.
3. Het komt van Pediculus dat "kleine voet" betekent. De verklaring staat bij de Engelse naam.

Meestal staat er achteraan de wetenschappelijke naam een afkorting. Dit is de afkorting van een wetenschapper/botanicus die deze plant deze plant heeft ontdekt/verzameld en tot details heeft beschreven. Soms staat er een tweede afkorting. Dan heeft een andere wetenschapper/botanist de plant nog beter  beschreven en iets gewijzigd. De eerste naam komt dan tussen haakjes te staan. In dit geval is dit Cav.

Dit staat voor Antonio José Cavanilles (Valencia, 16 januari 1745 – Madrid, 5 mei 1804) was een Spaans rooms-katholiek priester en botanicus. Hij behoorde tot de eerste Spaanse wetenschappers die de binominale nomenclatuur van Linnaeus toepasten. Vanaf 1785 verschenen van zijn hand talrijke botanische boeken en artikelen, die zijn naam als vooraanstaand plantkundige vestigden. Zijn belangrijkste werk is het zesdelige Icones et descriptiones plantarum quae aut sponte in Hispania crescunt aut in hortis hospitantur, verschenen in Madrid tussen 1791 en 1801. In dit werk beschreef hij in 1793 ?Lotus pedunculatus.

Deze plant is ook wel bekent onder de naam Lotus uliginosus, Lotus major. Uliginosus betekent "moerasachtig/modderig" verwijzend naar de voorkeur van bodemsamenstelling. Major betekent "groot".

Zie ook de Nederlandse verklaring.

• Frysk: Sompetôchklaver
• English: Greater bird's-foot-trefoil
• Français: Lotier pédonculé
• Deutsch: Sumpf-Hornklee
• Espanõl: ?
• Italiano: Ginestrino peduncolato 
• Svenska: Stor käringtand
• Norsk: Fortiriltunge
• Dansk: Sump-kællingetand

De Engelse naam is Greater bird's-foot-trefoil. Dit betekent "grotere driebladige vogelpoot". De plant op zich is niet groter maar doordat de Moerasrolklaver lange uitlopers maakt lijkt dit wel. Vroeger heette de plant, ook in Nederland, Grote rolklaver (Lotus major). Het Driebladige verwijst uiteraard naar een Klaversoort die algemeen voor komt. De naam 'bird's foot' verwijst naar het uiterlijk van de zaaddozen op hun stengel.

De Franse naam is Lotier pédonculé. Dit is de Franse benaming van de volledige wetenschappelijke naam.

De Duitse naam is Sumpf-Hornklee. Dit is de Duitse benaming van de volledige Nederlandse naam.

De Spaanse naam is mij onbekend. Het aantal varianten is zo groot dat ik de meest gebruikte naam niet ken.

In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Italiaanse naam is Ginestrino peduncolato. Ginestrino betekent vreemd genoeg "bezem". Echter niet helemaal vreemd want het woord Ginestrino is te herleiden tot de bezemvormige struik Brem. En de oude Latijnse naam voor deze plant is Planta genista. Beide behoren tot dezelfde familie, de Vlinderbloemigen (Fabaceae). Pendunculato is de Italiaanse  benaming voor de volledige wetenschappelijke naam.

De Zweedse naam is Stor käringtand betekent "grote oude vrouwen tanden". Het woord Grote word bij de Engelse naam uitgelegd. De Oude vrouwen tanden verwijzen naar de gelijkenis van gevlekte tanden met de gele tandvormige bloemen.

De Noorse naam is Fortiriltunge. Volgens Det Norske Akademis ordbok (een goed online Noors woordenboek) betekent For een voorzetsel/bijwoord of voegwoord voor, in relatie tot, in een mate die het normale, passende of redelijke overschrijdt betekent. Dus kort gezegd anders dan Gewone rolklaver (Lotus corniculatus subsp. corniculatus). Het woord Tiril (of Turul) komt waarschijnlijk met de gelijkenis van de lange bloemsteel met de lange stok die werd gebruikt om boter mee te karnen. Het woord Tunge betekent "tong". Dit verwijst naar de dicht gevouwen lip bij iedere bloem.

De Deense naam is  Sump-kællingetand. Sum betekent moeras. De uitleg staat bij de verklaring van de Nederlandse naam. Kællingetand betekent net zoals de Zweedse naam "oude vrouwen/wijven tand".

Ecologie

Bodem
Zonnige plaatsen op vochtige tot natte, matig voedselrijke, zwak zure tot basische (niet zilte) grond (zand, leem en veen).

Groeiplaats
Grasland (weiland, hooiland en nat, bemest grasland), bermen, dijken, ruigten, zeeduinen (duinvalleien), kapvlakten, afgravingen (zand- en leemgroeven), waterkanten en moerassen (rietland en laagveenmoeras).

Verspreiding

Nederland
Algemeen, maar vrij zeldzaam in Zeeland en in het noordelijk zeekleigebied en zeer zeldzaam in Flevoland.

Vlaanderen
Algemeen, maar vrij zeldzaam in het kustgebied.

Wallonië
Algemeen, maar vrij zeldzaam in Brabant en in het Maasgebied.

Wereld
In bijna heel Europa, Noord-Afrika en West-Azië. Ingeburgerd in o.a. Nieuw-Zeeland en Australië.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten