Matricaria chamomilla (Echte kamille)

Iedereen kent natuurlijk de geur van Kamille, vooral als je de bloemen tussen de vingers wrijft. Deze geur wordt veroorzaakt door een etherische olie die zij bevat. Deze  geur is onder andere een goed kenmerk om de plant te onderscheiden van Reukeloze kamille (Matricaria maritima) en Stinkende kamille (Anthemis cotula). Deze laatste behoort trouwens tot de Schutkamille (Anthemis). Het verschil tussen kamille en reukeloze kamille is meer dan alleen de geur en word duidelijk uitgelegd in deze tabel van het forum van waarnemingen.nl. Een duidelijk verschil tussen Matricaria- en Anthemis-soort is ook in elke goede flora te vinden.Ook op verspreidingsatlas.nl staat nog een tabel en een determinatiesleutel met 4 Kamille-soorten, die niet echt handig is op een mobiel maar wel op een laptop of tablet. Vroeger werd zij veel als medicijn gebruikt. De plant werd vroeger (o.a in de Flora batava) Kamille moederkruid genoemd. Niet te verwarren met Moederkruid (Tanacetum parthenium). Hij lijkt er wel op maar is echt een heel andere plant. Echte Kamille komt overal voor in Nederland en bloeit vanaf Mei tot in de herfst.

Op de website van Flora van Nederland is een Videodeterminatie van deze plant te zien.

Er komen in Nederland minstens 6 soorten "kamille" voor:

• Echte kamille (Matricaria chamomilla) - algemeen
• Gele kamille (Anthemis tinctoria) - vrij zeldzaam maar vaak ingezaaid
• Reukloze kamille (Tripleurospermum maritimum ) - algemeen
• Schijfkamille (Matricaria discoidea) - algemeen
• Stinkende kamille (Anthemis cotula) - zeldzaam
• Valse kamille (Anthemis arvensis) - vrij zeldzaam

De naam "kamille" is zo geschreven omdat niet elke Kamille tot het zelfde geslacht behoort. Wel maken ze allemaal onderdeel uit van de Composietenfamilie (Asteraceae)

De officiële wetenschappelijke naam is Matricaria chamomilla L.

De naam Matricaria heeft twee verklaringen:

1. Matricaria komt van Matrix (Latijn) en zou betekenen "baarmoeder". Dit vanwege de vroegere toepassing bij een onregelmatige menstruatie.
2. Matricaria is afgeleid van de woorden Mater (Latijn) wat "moeder" betekent en Caria (Latijn) wat "zorg", wat ook weer verwijst naar "vrouwenziektes".

De naam Chamonilla is Grieks en betekent "grondappel" wat verwijst naar de appelgeur. In Spanje wordt Echte Kamille gebruikt bij de bereiding van een sherry die "appeltje" genoemd wordt. Dit is tevens de Spaanse naam voor de Kamille.

Welke plant tot het geslacht Matricaria behoort is sinds Linnaeus deze soort beschreef erg ingewikkeld. Op deze Wikipagina staat bij de paragraaf 'wetenschappelijke naam' een uitleg. 

Meestal staat er achteraan de wetenschappelijke naam een afkorting. Dit is de afkorting van een wetenschapper/botanicus die deze plant deze plant heeft ontdekt/verzameld en tot details heeft beschreven. Soms staat er een tweede afkorting. Dan heeft een andere wetenschapper/botanist de plant nog beter  beschreven en iets gewijzigd. De eerste naam komt dan tussen haakjes te staan. In dit geval is dit L. Dit staat voor Carl Linnaeus. In 1753 beschreef hij Matricaria chamomilla in zijn publicatie Species Plantarum. Op deze Wiki-pagina staat bij de paragraaf Wetenschappelijke naam een zeer ingewikkeld verhaal hoe het nu zit met al die andere namen (synoniemen) voor deze soort en die andere soorten die zitten en zaten in het geslacht Matricaria.

Zie ook de Nederlandse verklaring.

• Frysk: Kamelle
• English: German chamomile
• Français: Camomille allemande
• Deutsch: Echte Kamille
• Espanõl: Manzanilla de Castilla, Camomila
• Italiano: Camomilla comune 
• Svenska: Kamomill
• Norsk: Kamomilleblom
• Dansk: Vellugtende Kamille

De Engelse naam is German chamomile. German betekent "Duitse". Chamomile word uitgelegd bij de tweede wetenschappelijke naam. Waarom deze naam is mij niet bekend.

Voor de verspreiding van Echte kamille in Engeland zie deze kaart.

De Franse naam is Camomille allemande. Camomille de Franse benaming voor de tweede wetenschappelijke naam. Allemande betekent "Duitse".

De Duitse naam is Echte kamille. Net zoals de Nederlandse naam.

Voor de verspreiding van Echte kamille in Duitsland zie deze kaart.

De Spaanse naam is Manzanilla de Castilla: Manzanilla betekent "kamille". Castilla was een landstreek in Spanje in de 15e eeuw. Uit deze streek is Echte kamille afkomstig. 

In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Italiaanse naam is Camomilla comune. Camomilla is de Italiaanse benaming voor het tweede gedeelte van de wetenschappelijke naam. Comune betekent "gewoon". Dit is ter onderscheid van de andere soorten Kamille.

Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Zweedse naam is Kamomill: Deze is gelijk aan de Nederlandse naam.

Voor de verspreiding van Echte kamille in Zweden zie deze kaart.

De Noorse naam is Kamomilleblom: Dit betekent "kamillebloem". Een oude Noorse naam voor Echte kamille is (Tun Baldrs-brâ. Dit betekent "(tuin) Balders wenkbrauwen" . De plant werd heel vroeger gewijd aan de Noorse lichtgod Balder.

De Deense naam is Vellugtende Kamille: Vellugtende betekent "geurende" en Kamille weer "kamille".

Ecologie

Bodem
Zonnige, open plaatsen (pioniervegetatie) op droge tot vochtige, voedselrijke tot zeer voedselrijke, min of meer humeuze, omgewerkte, zwak zure tot kalkrijke grond (rivierklei, zeeklei, leem, löss, mergel, en zand).

Groeiplaats
Akkers, braakliggende grond, dijken, wegranden, bermen (nieuw aangelegd), tuinen, plantsoenen, ruderale plaatsen, stortterreinen, afgravingen (zandgroeven), plantsoenen, zeeduinen en zoutsteppen.

Verspreiding

Nederland
Algemeen.

Vlaanderen
Algemeen.

Wallonië
Algemeen, maar zeldzaam in de Ardennen.

Wereld
Oorspronkelijk uit Zuid-Europa. Nu in alle gebieden met een gematigd klimaat op het noordelijk halfrond, maar ook in Australië, Nieuw-Zeeland en Zuid-Amerika.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten