Medicago sativa subsp. falcata (Sikkelklaver)

Sikkelklaver is een mooi klein plantje uit de Vlinderbloemenfamilie (Leguminosae). Sikkelklaver bloeit in Mei tot en met September.

Op de website van Flora van Nederland is een Videodeterminatie van deze plant te zien.

Er komen 10 Honingklavers (Melilotus) soorten in het wild voor in Nederland:

• Citroengele honingklaver (Melilotus officinalis) - algemeen
• Bonte Luzerne (Medicago × varia) - vrij zeldzaam
• Gevlekte rupsklaver (Medicago arabica) - algemeen
• Goudgele honingklaver (Melilotus altissimus) - algemeen
• Kleine honingklaver (Melilotus indicus) - zeldzaam
• Kleine rupsklaver (Medicago minima) - zeldzaam
• Luzerne (Medicago sativa) - algemeen
• Ruige rupsklaver (Medicago polymorpha) - zeer zeldzaam
• Sikkelklaver (Medicago sativa subsp. falcata) - vrij zeldzaam
• Witte honingklaver (Melilotus albus) - algemeen

De officiële wetenschappelijke naam is Medicago falcata (L.) Arcang.

Medicago komt van Medicago van Media (stuk van Persië/Iran). Hier komt de plant oorspronkelijk vandaan.

Sativa (Latijn) betekent "gekweekt/verbouwd". Bedoeld wordt hiermee het gebruik van deze plant als (vee)voedsel (al sinds de tijd van de oude Grieken en Romijnen !!).

Subsp. is een afkorting van subspecies. Dit is Latijn en betekent letterlijk "onder de soort". Hiermee wordt bedoeld dat het geen losstaande soort is maar een iets afwijkende plant dan zijn/haar originele soort.

Falcata is Latijn en betekent "sikkelvormig/gekromd". Dit heeft alles te maken met de sikkelvormige/halfronde peulen (met een sikkelvormig puntje) die de plant vormt na de bloei.

Meestal staat er achteraan de wetenschappelijke naam een afkorting. Dit is de afkorting van een wetenschapper/botanicus die deze plant deze plant heeft ontdekt/verzameld en tot details heeft beschreven. Soms staat er een tweede afkorting. Dan heeft een andere wetenschapper/botanist de plant nog beter  beschreven en iets gewijzigd. De eerste naam komt dan tussen haakjes te staan. In dit geval is dit L. en Arcang.

L. staat voor Carl Linnaeus. In 1753 beschreef hij de soort als Medicago falcata in de publicatie Species Plantarum.

Arcang. staat voor Giovanni Arcangeli (18 juli 1840 - 16 juli 1921). Hij was een Italiaanse botanicus. In 1879 werd hij hoogleraar botanie en directeur van de botanische tuin van de Koninklijke Universiteit van Turijn , waar hij met name werkte aan de modernisering van het onderwijs. Van 1881 tot 1915 was hij hoogleraar botanie en directeur van de botanische tuin aan de Koninklijke Universiteit van Pisa, zijn alma mater.. Hij heeft bijgedragen aan de uitbreiding van de tuin en aan de vergroting van de invloed ervan, met name door de bibliotheek en het herbarium te verrijken. In 1882 herschreef hij de soort als Medicago falcata subsp. falcata in de publicatie Compendio della Flora Italiana.

• Frysk: Krûme klaver
• English: Sickle Medick
• Français: Luzerne sauvage
• Deutsch: Sichel-Luzerne
• Espanõl: ?
• Italiano: Erba medica falcata
• Svenska: Gul-lusern
• Norsk: Gull-lusern
• Dansk: Foder-Lucerne 

De Engelse naam is Sickle Medick. Sickle betekent "sikkel", net zoals als het eerste gedeelte van de Nederlandse naam. Medick is de Engelse benaming voor het eerste gedeelte van de wetenschappelijke naam. 

De Franse naam is Luzerne sauvage. Dit betekent "wilde Luzerne". Het is een kruising tussen Luzerne (Medicago sativa) en diverse andere Medicago-soorten om een goede veevoeder-soort (Sativa) te verkrijgen. Sikkelklaver is o.a. een van deze Klaver-soorten die in het wild te vinden is. Eigenlijk hebben alle buitenlandse namen een variant op deze naam.

De Duitse naam is Sichel-Luzerne. Dit betekent "sikkel-luzerne". Dit is nagenoeg hetzelfde als de Engelse naam.

De Spaanse naam is Alfalfa amarilla. De naam Alfafa komt van de naam voor Luzerne (Medicago sativa) ook wel Alfafa genoemd. Sativa (Latijn) betekent "gekweekt/verbouwd". Bedoeld wordt hiermee het gebruik van deze plant als veevoer. Amarilla betekent "geel" en benadrukt de kleur van de bloemen omdat die van Lucerne lila/paars zijn.

In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Italiaanse naam is Erba medica falcata. Erba medica betekent "alfalfa-kruid". Falcata is de Italiaanse benaming voor derde gedeelte van de wetenschappelijke naam.

Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Zweedse en Noorse naam zijn nagenoeg gelijk, Gul-lusern/Gull-lusern. Dit betekent "gele luzerne".

De Deense naam is Foder-Lucerne. Dit betekent "(vee) voeder-Lucerne".

Ecologie

Bodem
Zonnige plaatsen op vochtige tot droge, matig voedselarme tot matig voedselrijke, kalkhoudende, grazige grond (zand, klei, leem, zavel en mergel).

Groeiplaats
Rivierduinen, rivierdijken, zeeduinen (binnenduinen en bermen), grasland (kalkgrasland), bermen, langs spoorwegen (spoorbermen en spoorwegterreinen), haventerreinen, industrieterreinen, opgespoten grond (kalkrijk zand), braakliggende grond en waterkanten (rivieroeverwallen).

Verspreiding

Nederland
Vrij algemeen in het rivierengebied en vrij zeldzaam in de duinen ten zuiden van Bergen. Elders zeldzaam tot zeer zeldzaam of ontbrekend.

Vlaanderen
Vrij algemeen in het kustgebied en vrij zeldzaam langs de Maas en de Schelde (Antwerpse havengebied). Elders zeer zeldzaam of ontbrekend.

Wallonië
Vrij zeldzaam in Lotharingen. Elders zeer zeldzaam of ontbrekend.

Wereld
In Europa, behalve in enkele randgebieden, en in Azië tot in de koudste delen van Siberië. Ingeburgerd in Noord-Amerika.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Zie ook de Nederlandse verklaring

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten