Algemeen
De Gele maskerbloem is geen inheemse plant (hij komt hier niet van nature voor). Hij komt hij uit de Rocky mountains en is in 1814 in Schotland geïntroduceerd als sierplant. Vandaar uit heeft hij zich verder verspreid. De eerste melding van verwildering binnen Nederland dateert al uit 1836 uit Haarlem. De plant komt nu ook in het wild niet vaak voor maar als hij groeit is dat het liefst in een vochtig milieu. De Gele maskerbloem is de enige Maskerbloem (Mimulus) die in het wild voor komt in Nederland. Hij bloeit in Juni tot en met September.
Verklaring Wetenschappelijke naam
De officiële wetenschappelijke naam is Mimulus guttatus Fisch. ex DC.
Mimulus komt van Mimus (Latijn) en betekent "acteur". De bloem heeft het uiterlijk van een masker die Romeinse acteurs gebruikten tijdens hun spel/klucht.
Guttatus komt van Gutta (Latijn) betekent "druppel/traan", i.v.m. vorm van de enkele vlekken op de bloem.
Meestal staat er achteraan de wetenschappelijke naam een afkorting. Dit is de afkorting van een wetenschapper/botanicus die deze plant deze plant heeft ontdekt/verzameld en tot details heeft beschreven. Soms staat er een tweede afkorting. Dan heeft een andere wetenschapper/botanist de plant nog beter beschreven en iets gewijzigd. De eerste naam komt dan tussen haakjes te staan. In dit geval is dit Fisch.
Fisch. staat voor Friedrich Ernst Ludwig Fischer (20 februari 1782 - 17 juni 1854). Hij was een Russische botanicus , geboren in Duitsland . Hij was directeur van de botanische tuin van Sint-Petersburg van 1823 tot 1850. In 1812 beschreef hij Mimulus guttatus als eerste in de publicatie Catalogue du Jardin des plantes de S.E.
ex, een afkorting bij een auteurcitatie die aangeeft (in de plantkunde) dat de eerste auteur het taxon heeft beschreven, maar de tweede auteur de eerste geldige formele beschrijving heeft gegeven.
DC. staat voor Augustin Pyramus de Candolle (4 februari 1778 – 9 september 1841) was een Zwitsers botanicus. Hij publiceerde o.a het derde deel van de Flore française (1803-1815) toevertrouwde. De "Principes élémentaires de botanique", die werd uitgegeven als de toelichting op zijn werk, bevatte de eerste weergave van classificatieprincipes waarbij hij, in tegenstelling tot de kunstmatige methodes van Carolus Linnaeus, een natuurlijke methode volgde. In 1813 beschreef hij de soort formeel als Mimulus guttatus in de publicatie Catalogus Plantarum Horti Botanici Monspeliensis.
Meer
Zie ook de Nederlandse verklaring.
Namen in andere talen
- English: Monkeyflower
- Français: Mimule tacheté
- Deutsch: Gelbe Gauklerblume
- Espanõl: ?
- Italiano: Mimolo giallo
- Svenska: Gyckelblomma
- Norsk: Gjøglarblom
- Dansk: Åben Abeblomst
Verklaring buitenlandse namen
De Engelse naam is Yellow monkeyflower: Dit betekent "apenbloem". De naam heeft de bloem te danken aan het feit dat hij op het gezicht van een aap zou lijken (met heel veel fantasie!).
Voor de verspreiding van de Gele maskerbloem in Engeland zie deze kaart.
De Franse naam is Mimule tacheté: Dit betekent "gevlekte mimilus". Van alle soorten Mimilus (ongeveer 150) is dit de gevlekte.
De Duitse naam is Gelbe Gauklerblume Dit betekent "gele bedrieger". Dit is de letterlijke vertaling. Ik heb het nergens kunnen vinden maar een bedrieger kan iemand met een masker op (net zoals de Nederlandse naam) zijn. Meestal wordt de Duitse naam vertaald met "gele apenbloem".
Voor de verspreiding van Gele maskerbloem in Duitsland zie deze kaart.
De Spaanse naam is mij onbekend. Volgens mij komt deze plant (nog) niet voor in Spanje.
De Italiaanse naam is Mimolo giallo. Mimulo is de Italiaanse benaming voor het eerste gedeelte van de wetenschappelijke naam. Giallo betekent geel, de kleur van de bloem.
Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.
De Zweedse naam is Gyckelblomma. Dit betekent "bloem van de bedrog/pret/humor". Gyckel komt van Gycla dat "bedrog/tovernarij" betekent. De mogelijke verklaring staat bij de Duitse naam.
Deze plant komt niet of nauwelijks voor in Zweden.
De Noorse naam is Gjøglarblom. Dit betekent ongeveer het zelfde als de Zweedse naam, "bloem van de nar".
De Deense naam is Åben Abeblomst. Dit betekent "open aapbloem". Echt zeker weten die ik het niet. Maar waarschijnlijk zecht het woord "open" iets over de invlieg opening voor insecten.
Ecologie & Verspreiding
Ecologie
Bodem
Zonnige of soms licht beschaduwde plaatsen op vochtige tot natte, voedselrijke grond.
Groeiplaats
Waterkanten (langs sloten, vijvers en rivieren), moerassen en in krimpscheuren van droogvallende uiterwaarden.
Verspreiding
Nederland
Zeer zeldzaam ingeburgerd. Voornamelijk in het rivierengebied van Midden-Nederland.
Vlaanderen
Zeer zeldzaam ingeburgerd.
Wallonië
Zeer zeldzaam in de zuidelijke Ardennen.
Wereld
Oorspronkelijk uit westelijk Noord-Amerika (Rocky Mountains). Gele maskerbloem werd In 1814 geïntroduceerd in Schotland als sierplant en verwilderde vervolgens in delen van Europa. Ingeburgerd in West- en Midden-Europa.
Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL
Verspreiding Mimulus guttatus
FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten
