Myosotis laxa subsp. cespitosa/Myosotis scorpioides subsp. scorpioides (Zompvergeet-mij-nietje/Moerasvergeet-mij-nietje)

Zompvergeet-mij-nietje is echt een plant die je van dichtbij moet bekijken wil je er zeker van zijn dat hij het is. De plant lijkt vreselijk veel op andere Vergeet-mij-nietjes. O.a. op het Moerasvergeet-mij-nietje en het zeer zeldzame Weidevergeet-mij-nietje.  Zoveel dat bij veel buitenlandse namen er geen verschil wordt gemaakt tussen de namen van Zomp- en Moerasvergeet-mij-nietje vandaar dat deze twee planten op één pagina staan. Er zijn best wel duidelijke verschillen maar die staan alleen in een flora waar al die Vergeet-mij-nietjes in staan. En er is ook deze  zeer overzichtelijke tabel van het forum van waarnemingen.nl. Het Zompvergeet-mij-nietje bloeit in Mei tot en met Augustus.

Op de website van Flora van Nederland is een Videodeterminatie van deze plant te zien.

Er komen minstens 7 Vergeet-mij-nietjes (Myosotis) in het wild voor in Nederland:

• Akkervergeet-mij-nietje (Myosotis arvensis) - algemeen
• Bosvergeet-mij-nietje Myosotis sylvatica) - algemeen
• Ruw vergeet-mij-nietje (Myosotis ramosissima) - algemeen
• Stijf vergeet-mij-nietje (Myosotis stricta) - zeldzaam
• Veelkleurig vergeet-mij-nietje (Myosotis discolor) - algemeen
• Weidevergeet-mij-nietje (Myosotis scorpioides subsp. nemorosa) - zeer zeldzaam
• Zompvergeet-mij-nietje/Moerasvergeet-mij-nietje (Myosotis laxa subsp. cespitosa/Myosotis scorpioides subsp. scorpioides) - algemeen

De Determinatie hiervan is niet simpel. Een goede flora is in dit geval echt nodig.  Bekijk je deze plantjes van dichtbij (meestal met een loepje) dan valt meteen op dat ze zo vlakbij wel heel dicht behaard overkomen. Dit klopt want alle Vergeet-mij-nietjes behoren tot de Ruwbladigenfamilie (Boraginaceae)

De officiële wetenschappelijke naam is Myosotis laxa subsp. caespitosa (Schultz) Hyl. ex Nordh. of Myosotis scorpioides subsp. scorpioides L.

Myosotis komt van Myos (Grieks) en betekent "muis", en van Otis (Grieks) en betekent "oortjes". Beide omdat de bloem zachte beharing heeft en wat vorm betreft wel lijkt op een muizenoor.

Laxa is Latijn en betekent "los/wijd/open", waarom is mij nog niet bekend.

Subsp. is een afkorting van subspecies. Dit is Latijn en betekent letterlijk "onder de soort". Hiermee wordt bedoeld dat het geen losstaande soort is maar een iets afwijkende plant dan zijn/haar originele soort.

Caespitosa betekent "zodenvormend", waarom is mij ook nog niet bekend.

Scorpioides betekent "schorpioen/katapult".

Meestal staat er achteraan de wetenschappelijke naam een afkorting. Dit is de afkorting van een wetenschapper/botanicus die deze plant deze plant heeft ontdekt/verzameld en tot details heeft beschreven. Soms staat er een tweede afkorting. Dan heeft een andere wetenschapper/botanist de plant nog beter  beschreven en iets gewijzigd. De eerste naam komt dan tussen haakjes te staan. In dit geval is dit (Schultz) Hyl.

Schultz staat voor Karl Friedrich Schulz  (9 april 1766 - 27 juni 1837). Hij was een Duitse arts en botanicus. In 1819 beschreef hij de soort als Myosotis caespitosa in de publicatie Prodromi florae stargardiensis supplementum primum.

Hyl. staat voor Nils Hylander (24 oktober 1904 - 28 juli 1970). Hij was een Zweedse botanicus en mycoloog . Van november 1953 tot aan zijn dood was hij curator van de Uppsala University Botanical Garden. Na veel voorbereidend werk werd in 1953 het eerste deel van "Nordisk kärlväxtflora", de Scandinavische vaatplantenflora, gepubliceerd; de tweede volgde in 1966. De flora, die in vijf delen zou verschijnen, was grotendeels eenmanswerk en er werd met grote ambitie aan gewerkt. De Scandinavische vaatplantenflora kan worden beschouwd als het belangrijkste werk van Hylander en is nu al een internationaal standaardwerk. Hij heeft de soort herschreven als Myosotis laxa subsp. caespitosa maar ik kan nergens vinden waar en waneer en waarom Nordhagen dit anders heeft gedaan.

ex is een afkorting bij een auteurcitatie die aangeeft (in de plantkunde) dat de eerste auteur het taxon heeft beschreven, maar de tweede auteur de eerste geldige formele beschrijving heeft gegeven.

Nordh. staat voor Rolf Nordhagen (21 oktober 1894 - 8 maart 1979). Hij was een Noorse botanicus. Zijn grootste wetenschappelijke inspanningen waren op het gebied van plantensociologie. In 1940 herschreef hij de soort als Myosotis laxa subsp. caespitosa in de publicatie Norsk flora.

L. staat voor Carl Linnaeus. In 1753 beschreef hij der soort als Myosotis scorpioides in de Publicatie Species Plantarum.

Zie ook de Nederlandse verklaring

• English: Tufted Forget-me-not/Water Forget-me-not
• Français:  Myosotis cespiteux/Myosotis faux scorpion
• Deutsch: Rasen-Vergissmeinnicht
• Espanõl: Nomeolvides de agua
• Italiano: Nontiscordardimè cespitoso/Nontiscordardimé delle paludi
• Svenska: Sumpförgätmigej/Äkta förgätmigej
• Norsk: Dikeminneblom (ssp. caespitosa)/Bogeminneblom (ssp. laxa)/Engminneblom
• Dansk: Sump-Forglemmigej/Eng-Forglemmigej

De Engelse naam is Tufted Forget-me-not/Water Forget-me-not.  Voor het woord Tufted is de verklaring voor mij nog onbekend. Forget-me-not betekent natuurlijk Vergeet-mij-nietje. Je zou verwachten dat Tufted zoiets als water betekent (zoals bij de tweede naam) maar kennelijk is dit niet zo simpel.

De Franse naam is Myosotis cespiteux/Myosotis faux scorpion. Beide namen zijn de Franse benaming voor de wetenschappelijke naam. Voor het woord Faux (dat "vals" betekent) heb ik geen verklaring.

De Duitse naam is Rasen-Vergissmeinnicht. Rasen betekent "zoden/gazon". Vergissmeinnicht betekent natuurlijk "vergeet-mij-nietje". Het woord Zoden/Gazon lijkt mij te algemeen om iets specifieks te benadrukken en is volgens mij puur ter onderscheid.

De Spaanse naam is Nomeolvides de agua. Dit betekent "water-vergeet-mij-nietje".

In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Italiaanse naam is Nontiscordardimè cespitoso/Nontiscordardimé delle paludi. Nontiscordardimè betekent "vergeet mij niet" Cespito is de Italiaanse benaming voor het tweede gedeelte van de eerste wetenschappelijke naam. Delle paludi betekent "van het moeras".

Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Zweedse naam is Sumpförgätmigej/Äkta förgätmigej. Dit betekent "zompvergeet-mij-nietje/Echt vergeet-mij-nietje. Het Echt is puur ter onderscheid.

De Noorse naam is Dikeminneblom (ssp. caespitosa)/Bogeminneblom (ssp. laxa)/EngminneblomDikeminneblom (ssp. caespitosa)/Bogeminneblom (ssp. laxa)/Engminneblom. Dike betekent "modder/zomp". Minne betekent "geheugen" en Blom natuurlijk "bloem". Boge betekent "boog", waarom is mij onbekend.

De Deense naam is Sump-Forglemmigej/Eng-Forglemmigej. Dit betekent "zompvergeet-mij-nietje/weide vergeet-mij-nietje".

Ecologie

Bodem
Zonnige tot licht beschaduwde plaatsen op natte, voedselrijke (langs stromend water ook op voedselarmere) grond (zand, leem, zavel, veen en klei).

Groeiplaats
Nat grasland, moerassen (rietland, biezenvelden en drijftillen), waterkanten (o.a. aanspoelselgordels), bossen (moerasbossen en grienden), grazige ruigten, zoetwatergetijdengebied en zeeduinen (duinvalleien).

Verspreiding

Nederland
Algemeen.

Vlaanderen
Zeer zeldzaam.

Wallonië
Algemeen.

Wereld
Gematigde en koelere streken in Europa en Azië. Ingeburgerd in Noord-Amerika.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten