Pastinaca sativa subsp. sativa (Pastinaak)

Als we het hebben over de Pastinaak dan bedoelen we de  Pastinaca sativa subsp. sativa. Want er bestaat ook een zeldzame ondersoort de Brandpastinaak (Pastinaca sativa subsp. uren). Van oudsher wordt Pastinaak gekweekt als groente (de wortel dan). In de tweede helft van April wordt er gezaaid en in November geoogst. De plant wordt onder andere gebruikt als ingrediënt van hutspot en maakte deel uit van de hutspot zoals die bij het Leidens ontzet van 1574 werd gegeten. Hij bloeit in Juli tot en met September.

Op de website van Flora van Nederland is een Videodeterminatie van deze plant te zien.

Er zijn twee verklaringen voor het woord Pastinaca:

1. Pastinaca komt van Pastinum (Latijn) en betekent "hak/hakvrucht" (een landbouwwerktuig). Dit is een machine die de, eetbare, wortels van de Pastinaak uit de grond haalt.
2. Pastinaca komt van Pastinare (Latijn) en betekent "uitgraven". Dit omdat de wortel eetbaar is.

Sativa (Latijn) betekent "gekweekt/verbouwd". Bedoeld wordt hiermee het gebruik van deze plant als voedsel (al sinds de tijd van de oude Grieken en Romijnen !!).

• English: Wild Parsnip
• Français: Panais
• Deutsch: Pastinake
• Espanõl: Chirivía, Pastinaca comune
• Italiano: Pastinaca comune
• Svenska: Palsternacka
• Norsk: Pastinakk
• Dansk: Pastinak

De Engelse naam is Wild Parsnip. Dit betekent "wilde parsnip". Patinaak is een veel gecultiveerde groente. Het is zo'n beetje de voorloper van de aardappel. Maar vaak komt deze plant, als ontsnapte plant, in het wild voor. Parsnip is een samenvoeging/strekking van Parsley wat "peterselie" betekent en Turnip wat "raap/knol" betekent. Beide vanwege het uiterlijk.

Voor de verspreiding van Pastinaca sativa subsp. sativa in Engeland zie deze kaart.

De Franse naam is Panais

De Duitse naam is Pastinake

De Spaanse naam is Chirivía

De Italiaanse naam is Pastinaca

De Zweedse naam is Vanlig palsternacka

Voor de verspreiding van Pastinaca sativa subsp. sativa in Zweden zie deze kaart.

De Noorse naam is Pastinakk

De Deense naam is Pastinak

In alle overige talen is er geen variatie en betekent het Patinaak

Ecologie

Bodem
Zonnige plaatsen op vochtige, matig voedselrijke tot voedselrijke, weinig of niet bemeste, kalkhoudende grond.

Groeiplaats
Bermen, dijken, zeeduinen (duinstruweel, duinvalleien en omgewerkte grond), ruigten, braakliggende grond, afgravingen (steen- en kleigroeven), grasland (vochtig, licht bemest grasland, hooiland, hellingen, en uiterwaarden), langs spoorwegen (spoorwegterreinen), industrieterreinen, mijnsteenbergen en waterkanten (kleiige sloten en kanalen).

Verspreiding

Nederland
Vrij algemeen, maar zeldzaam in Limburg, in het oosten en noordoosten en op de Waddeneilanden.

Vlaanderen
Algemeen in het kustgebied. Elders vrij zeldzaam.

Wallonië
Vrij algemeen in kalkgebieden (o.a. in Lotharingen). Elders zeldzaam.

Wereld
In het grootste deel van Europa, in West-Azië, Midden-Siberië en China. Ingeburgerd in Amerika en Australië.

Zie ook de Nederlandse verklaring.

• English: Wild Parsnip, Garden Parsnip
• Français: Panais
• Deutsch: Pastinake
• Espanõl: Chirivía
• Italiano: Pastinaca
• Svenska: Palsternacka, Vanlig palsternacka (var. sativa), Vildpalsternacka (var. sylvestris)
• Norsk: Pastinakk
• Dansk: Pastinak
• Suomalainen: Palsternakka

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten