Potentilla indica (Schijnaardbei)

Zoals al bij de paragraaf Verklaring Nederlandse naam al beschreven smaakt die vrucht/aardbei nergens naar en bestaat deze plant alleen maar omdat het een sierplant was/is. Eerst in in Zuid-Oost Azië, in 1950 ook in België. Daarna heeft de Schijnaardbei zich uitgebreid in de rest van Europa. Doordat deze plant zich zo makkelijk verspreid (o.a. door vogels) word hij overal waargenomen. En omdat Schijnaardbei erg makkelijk te verwarren is met Bosaardbei (Fragaria vesca), zeker als de plant niet bloeit, is hij moeilijk te herkennen. Maar er zijn wel degelijk verschillen. In een flora of op internet zijn deze verschillen gemakkelijk te vinden. Schijnaardbei bloeit vanaf Mei tot en met Oktober.

Op de website van Flora van Nederland is een Videodeterminatie van deze plant te zien.

Er komen minstens 13 soorten Ganzerik (Potentilla) in het wild voor in Nederland:

• Aardbeiganzerik (Potentilla sterilis) - zeldzaam
• Kruipganzerik (Potentilla anglica) - algemeen
• Liggende ganzerik (Potentilla supina) - vrij zeldzaam
• Middelste ganzerik (Potentilla intermedia) - vrij zeldzaam
• Noorse ganzerik (Potentilla norvegica) - vrij zeldzaam
• Rechte ganzerik (Potentilla recta) - vrij zeldzaam
• Schijnaardbei (Potentilla indica) - algemeen
• Tormentil (Potentilla erecta) - algemeen
• Vijfvingerkruid (Potentilla reptans) - algemeen
• Viltganzerik (Potentilla argentea) - algemeen
• Voorjaarsganzerik (Potentilla verna/Potentilla tabernaemontani) - zeldzaam
• Wateraardbei (Comarum palustre /Potentilla palustris) - algemeen
• Zilverschoon (Potentilla anserina) - algemeen

De officiële wetenschappelijke naam is Potentilla indica (Andrews) Th. Wolf

Potentilla komt van Potens (Latijn) en betekent "krachtig". Dit vanwege de geneeskrachtige werking.

Indica (Latijn) betekent letterlijk "van Indië". Dit geeft ongeveer aan dat de plant uit zuid-oost Indië komt. Hij is niet inheems.

Meestal staat er achteraan de wetenschappelijke naam een afkorting. Dit is de afkorting van een wetenschapper/botanicus die deze plant deze plant heeft ontdekt/verzameld en tot details heeft beschreven. Soms staat er een tweede afkorting. Dan heeft een andere wetenschapper/botanist de plant nog beter  beschreven en iets gewijzigd. De eerste naam komt dan tussen haakjes te staan. In dit geval is dit (Andrews) Wolf.

Andrews staat voor Henry Cranke Andrews (1794 - 1830). Hij was een Engelse botanicus en een kunstenaar die planten illustreerde. De publicatie van Kew , Curtis' Botanical Magazine , schreef dat het werk van Andrews zeer nauwkeurig was. De afbeeldingen van Andrews hebben een meer artistieke aantrekkingskracht in vergelijking met de publicaties van zijn rivaal, die meer gericht waren op wetenschappelijke beschrijvingen. In 1807 beschreef hij de soort als Fragaria indica in de publicatie Botanists' Repository, for New, and Rare Plants.

Th. Wolf staat voor Franz Theodor Wolf (13 februari 1841 - 22 juni 1924) was een Duitse natuuronderzoeker die aan het eind van de negentiende eeuw de Galápagos-eilanden bestudeerde . Wolf Island (Wenman Island) is naar hem vernoemd. De piek Volcán Wolf op Isabela Island is ook naar hem vernoemd. Hij werd geboren in Bartholomä (in de Ostalbkreis). In 1904 herschreef hij de soort als Potentilla indica in de publicatie Synopsis der Mitteleuropaischen Flora.

Zie ook de Nederlandse verklaring.

• Frysk: Falske ierdbei
• English: Mock strawberry, Indian strawberry, False strawberry
• Français: Potentilla couchée
• Deutsch: Indische Scheinerdbeere
• Espanõl: Falsa fresa
• Italiano: Duchesnea indica
• Svenska: Skensmultron
• Norsk: Hengejordbær
• Dansk: Indisk prydjordbær

Er zijn drie Engelse namen

1. Mock strawberry. Dit betekent "zogenaamde aardbei". De schijnvrucht van deze plant lijkt op een aardbei maar is het totaal niet. De aardbei is wel dezelfde familie (Rosaceae) maar een andere soort.
2. Indian strawberry. Het is de Engelse versie van de wetenschappelijke naam.
3. False strawberry. Dit betekent "valse aardbei". Dus ongeveer het zelde als de eerste naam.

Voor de verspreiding van Schijnaardbei in Engeland zie deze kaart.

De Franse naam is Duchesnea indica. Duchesnea is een eerbetoon aan Antoine Nicolas Duchesne , botanicus auteur van een boek over de natuurlijke geschiedenis van aardbeien. Indica is weer een verwijzing naar het tweede deel van de wetenschappelijke naam.

De Duitse naam is Indische Scheinerdbeere. Dit betekent "indische schijnaardbei".

De Spaanse naam is Falsa fresa. Dit betekent "valse aardbei", precies wat het is!

De Italiaanse naam is Duchesnea indica. Het woord Duchesnea wordt bij de Franse naam uitgelegd. Het woord Indica wordt bij het tweede gedeelte van de wetenschappelijke naam uitgelegd. Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. De hier genoemde naam kan ook nog varianten hebben.

De Zweedse naam is Skensmultron. Sken betekent "schijn" en Smultron betekent "aardbei", dus ook "schijnaardbei".

Voor de verspreiding van Schijnaardbei in Zweden zie deze kaart.

De Noorse naam is Hengejordbær. Henge betekent letterlijk "vastmaken". In de letterlijke betekenis dus eigenlijk "wurgen/verstikken". Naar mij weten zijn de wortels van de Schijnaardbei niet sterker of "agressiever" dan die van de tuinaardbei. Deze heet Hagejordbear. Hage betekent "tuin" en jordbear betekent "aardbei". Dus dient Henge meer ter onderscheid.

De Deense naam isIndisk prydjordbær. Dit betekent "Indische schijnaardbei".

Ecologie

Bodem
Halfbeschaduwde tot beschaduwde plaatsen op vochtige, voedselrijke grond.

Groeiplaats
Tuinen, grasland (gazons), in de voegen van straatstenen, bossen (loofbossen en langs bospaadjes), struwelen, plantsoenen en parken.

Verspreiding

Nederland
Verspreid door het land. Ingeburgerd tussen 1950 en 1974.

Vlaanderen
Sinds de jaren vijftig van de twintigste eeuw op een aantal plaatsen ingeburgerd. Het meest rondom Brussel.

Wallonië
Niet in Wallonië.

Wereld
Oorspronkelijk uit berggebieden in Zuidoost-Azië. Elders ingeburgerd.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten