Rumex thyrsiflorus (Geoorde zuring)

Als je deze plant tegenkomt is determinatie helemaal niet zo gemakkelijk. Geoorde zuring lijkt namelijk veel op Veldzuring (Rumex acetosa) en komt ook nog voor in dezelfde omgeving. De plant is pas in de negentiende eeuw voor het eerst waargenomen en gedocumenteerd maar pas in de twintigste eeuw erkend als een aparte soort. Alleen het tijdstip in het seizoen en sommige kenmerken geven uitsluitsel. En dan nog blijken er soms hybride vormen (kruisingen) voor te komen.

Om toch een goed inzicht te krijgen in deze familie staat op het YouTube-kanaal van Floron een lezing over o.a. de Zuring-soorten (Rumex). Later in deze video staat een uitleg over het Duizendknoopgeslacht (Persicaria, Fallopia en Polychonum)

Om deze zeer verhelderende video compleet te maken is hier nog een tabel van het forum van waarnemingen.nl met de verschillen tussen Veld-, Geoorde- en Tuinzuring.

Geoorde zuring bloeit in Juni, juli en augustus.

Op de website van Flora van Nederland is een Videodeterminatie van deze plant te zien.

Er komen minstens 11 Zuring (Rumex) soorten in het wild voor in Nederland en bijna alle zijn algemeen dus een goede flora is zeker nodig:

• Bermzuring (Rumex crispus × obtusifolius) - Algemeen
• Bloedzuring (Rumex sanguineus) - Algemeen
• Geoorde zuring (Rumex thyrsiflorus) - Vrij zeldzaam
• Goudzuring (Rumex maritimus) - Algemeen
• Kluwenzuring (Rumex conglomeratus) - Algemeen
• Krulzuring (Rumex crispus) -Algemeen
• Moeraszuring (Rumex palustris) - Algemeen
• Ridderzuring (Rumex obtusifolius) - Algemeen
• Schapenzuring (Rumex acetosella) - Algemeen
• Veldzuring (Rumex acetosa) - Algemeen
• Waterzuring (Rumex hydrolapathum) - Algemeen

De officiële wetenschappelijke naam is Rumex thyrsiflorus Fingerh. 

Er zijn twee verklaringenvoor Rumex:

1. Rumex (Latijn) betekent "lans/spies" wat duidt op de pijlvormige bladeren van sommige soorten zuring.
2. De naam rumex kan ook afgeleid zijn van Rhyma (Grieks) wat "stroom" betekend. Dit omdat veel soorten rumex groeien op vochtige plaatsen.

Thyrsiflorus komt van Thyrsus. Een Thyrsus / θɜːrsəs / of Thyrsos / θɜːrˌsɒs / ( Oudgrieks : θύρσος) was een staf in de vorm van Reuze venkel ( Ferula communis ), bedekt met klimop en wijnstokken (de wijnstokfamilie (Vitaceae) en andere bladeren, soms omwonden met taeniae (linten) en aan de top een dennenappel of een stel wijnbladeren en druiven of klimopbladeren en bessen, gedragen tijdens Helleense (oud-Griekse) feesten en religieuze ceremonies. Florus komt van Flora en is Latijn en betekent natuurlijk "bloem". Alleen in sommige stadia van bloei kan je een soort rode pluim (de Thyrsusvorm) op een donkere stengel zien.

Meestal staat er achteraan de wetenschappelijke naam een afkorting. Dit is de afkorting van een wetenschapper/botanicus die deze plant deze plant heeft ontdekt/verzameld en tot details heeft beschreven. Soms staat er een tweede afkorting. Dan heeft een andere wetenschapper/botanist de plant nog beter beschreven en iets gewijzigd. De eerste naam komt dan tussen haakjes te staan. In dit geval Fingerh.

Fingerh. staat voor Carl Anton Fingerhuth (20 december 1798/6 oktober 1802 - 3 juni 1876). Hij was een Duitse arts en botanicus. Hij is de eerste die talrijke botanische taxa beschrijft, mede samen met zijn vriend Mathias Joseph Bluff , met wie hij samen enkele geschriften publiceerde en voor wie hij na zijn vroege dood een overlijdensadvertentie maakte en publiceerde. Hij was de eerste die talrijke botanische taxa beschrijft, mede samen met zijn vriend Mathias Joseph Bluff. In 1829 beschreef hij Rumex thyrsiflorus voor het eerst in de publicatie Linnaea; Ein Journal für die Botanik in ihrem ganzen Umfange.

Zie ook de Nederlandse verklaring

• Frysk: Krolblêdsurk
• English: ?
• Français: Patience à fleurs en thyrse,
• Deutsch: Rispen-Sauer-Ampfer
• Espanõl: Acedera de lagarto
• Italiano: Romice tirsifloro
• Svenska: Stor ängssyra
• Norsk: Storsyre
• Dansk: Dusk-syre

De Engelse naam is mij onbekend. Er zijn ook geen waarnemingen.

De Franse naam is Patience à fleurs en thyrse. Patience zou afgeleid zijn van het Latijnse lapathum. Dit bekekent "zuring", een algemene naam voor een Rumex-soort (Zuring-soort). Het komt van het Oudgriekse λάπαθον (Lápathon). À fleurs en thyrse betekent "met Thyrsus-vormige bloemen, ook weer een verwijzing naar het tweede gedeelte van de wetenschappelijke naam.

De Duitse naam is Rispen betekent "pluim". Dit is de Duitse benaming voor het tweede gedeelte van de wetenschappelijke naam. Sauer en Ampfer beteken "zuur/zuring". Ampfer is een oud Duits woord dat "scherp/zuur/bitter" betekent. De bladeren van alle Zuring-soorten (Rumex) smaken zuur/bitter door de aanwezigheid van oxaalzuur en tannine in de bladeren. Sommige soorten zijn te zuur om te eten maar andere soorten worden gekweekt als bladgroente of voor het gebruik als kruid. Het woord Ampfer word in Duitsland gebruikt voor planten uit het Rumex (Zuring)-geslacht. 

Voor de verspreiding van Geoorde zuring in Duitsland zie deze kaart.

De Spaanse naam is Acedera de lagarto. Dit betekent "zuring van de hagedis". Waarom hagedis is mij onbekend.

De Italiaanse naam is Romice tirsifloro. Romice is de Italiaanse benaming voor Rumex. Het is de Italiaanse naam voor elke soort uit het Zuring-geslacht. Dit woord word bij het eerste gedeelte van de wetenschappelijke naam uit gelegd. Tirsofloro is de Italiaanse benaming voor het tweede gedeelte van de wetenschappelijke naam.

De Zweedse, Noorse en Deense naam is min of meer gelijk, Stor ängssyra/Storsyre/Dusk-syre. Dit betekent "Grote zuring/Grote zuring/Kwast (pluim) zuring".

Er zijn geen waarnemingen van Geoorde zuring in Zweden.

Ecologie

Bodem
Zonnige plaatsen op matig vochtige tot matig droge, matig voedselrijke tot voedselrijke, kalkhoudende, grazige grond (zand, rivierklei en zavel).

Groeiplaats
Grasland (weiland, vochtig, bemest grasland en ruig grasland langs rivieren), bermen, ruigten, waterkanten (rivieroevers), rivierdijken en langs spoorwegen (spoordijken).

Verspreiding

Nederland
Plaatselijk vrij algemeen in het rivierengebied. Elders zeer zeldzaam, o.a. in Zeeland.

Vlaanderen
Zeldzaam ingeburgerd. Het meest in de Maasvallei en de oostelijke Kempen.

Wallonië
Zeer zeldzaam ingeburgerd.

Wereld
Siberië, Oost- en Midden-Europa en een deel van West-Europa. Westelijk tot in Nederland.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten