Algemeen
Een Leeuwentand-soort is nu echt zo'n kleine gele composiet waarbij gedetermineerd moet worden. Al die gele bloemen lijken best veel op elkaar en dan kom je er niet op door plaatjes te vergelijken. Er moet onder de bloem gekeken worden en met een loepje zijn al of niet haren te zien. Dit "probleem" is bekend en daarom heeft Floron een determineerhulp gemaakt om tot de goede soort te komen.
Op de website van Flora van Nederland is een Videodeterminatie van deze plant te zien.
Er komen minstens 3 soorten Leeuwentand (Leontodon/Scorzoneroides) in het wild voor in Nederland:
- Kleine leeuwentand (Leontodon saxatilis) - Algemeen
- Ruige leeuwentand (Leontodon hispidus) - Vrij zeldzaam
- Vertakte leeuwentand (Scorzoneroides autumnalis) Algemeen
Verklaring Wetenschappelijke naam
De officiële wetenschappelijke naam is Scorzoneroides autumnalis (L.) Moench
Alleen op de Italiaanse Wiki-pagina vond ik deze verklaring voor het woord Scorzoneroides. Het woord eidos komt uit het Grieks en betekent "gelijkaardig in uiterlijk", dus gelijkend op het geslacht Scorzoneroides.
Resultaten van moleculair moderne fylogenetische studies hebben aangetoond dat dit ondergeslacht geen gemeenschappelijke afstamming vormt met de rest van het geslacht Leontodon en daarom als een apart geslacht behandeld word.
Autumnalis is Latijn en betekent "herfst" dat verwijst naar het hoogtepunt van bloei van Vertakte leeuwentand. De oude wetenschappelijke naam voor deze plant was ook Leontodon autumnalis.
Meestal staat er achteraan de wetenschappelijke naam een afkorting. Dit is de afkorting van een wetenschapper/botanicus die deze plant deze plant heeft ontdekt/verzameld en tot details heeft beschreven. Soms staat er een tweede afkorting. Dan heeft een andere wetenschapper/botanist de plant nog beter beschreven en iets gewijzigd. De eerste naam komt dan tussen haakjes te staan. In dit geval is dit(L.) Moench
L. staat voor Carl Linnaeus. In 1753 beschreef hij de soort als Leontodon autumnalis in de publicatie Species Plantarum.
Moench staat voor Conrad Moench (15 augustus 1744 - 6 januari 1805) was een Duitse apotheker , chemicus en hoogleraar botanie aan de Universiteit van Marburg van 1786 tot aan zijn dood. In zijn vroege jaren volgde Moench nog steeds het toen nieuwe Linnaean-systeem, zoals in zijn werk uit 1777 Enumeratio plantarum indigenarum Hassiae . Maar later, bijvoorbeeld in zijn laatste grote werk Methodus uit 1794, sloot hij zich aan bij Gleditsch , die een systeem ontwikkelde op basis van de classificatie van de meeldraden. De titel van het boek van Moench zegt uitdrukkelijk "a staminum situ descriptionndi" (vertaald: volgens de positie van de meeldraden). Moench was dus een van de tegenstanders van Linnaeus' seksuele systeem voor planten. in dat werk uit 1749 herschreef hij de soort als Scorzoneroides autumnalis.
Meer
Zie ook de Nederlandse verklaring
namen in andere talen
Verklaring Buitenlandse namen
De Engelse naam is Autumn hawkbit. Dit betekent "herfst leeuwentand". Dit is de oude wetenschappelijke naam voor de Vertakte leeuwentand (Leontodon autumnalis). Deze naam is ontstaan omdat de plant zijn hoogtepunt van bloei heeft in de herfst, wat erg relatief is want dit is afhankelijk van de temperatuur. Hawkbit doet de suggestie ontstaan dat dit een Havikskruid is maar dit is absoluut een andere plant.
De Franse naam is Liondent d'automne. Dit betekent net als de Engelse naam "herfst leeuwentand".
De Duitse naam is Herbstlöwenzahn. Herbstlöwenzahn betekent ook weer "herfstleeuwentand".
De Spaanse naam is mij onbekend. Er zijn zoveel varianten dat ik de meest gebruikte naam niet ken.
In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.
De Italiaanse naam is Dente di leone ramoso. Dente di leone betekent natuurlijk "leeuwentand". Ramoso betekent "vertakt".
Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.
De Zweedse naam is Höstfibbla. Höst betekent "herfst". Fibbla word in sommige dialecten "Fibblor" genoemd. Het woord wordt vergeleken met het Noorse dialectische woord voor Katoen gras wat "Fivel" is en Paardebloem wat "Fibl" is. Katoen gras wordt in het IJslands "Fifa" genoemd . Het woord kan ook worden gerelateerd aan het Zweedse woord voor Pluisjes "fjun" en verwijst dan weer naar het woord Bloemenmand "Ulliga". Al met al niet eenduidig.
De Noorse naam is Vanlig føllblom. Gek genoeg betekent dit "gewone paardenbloem". Waarom is mij niet bekend.
De Deense naam is Høst-borst. Dit betekent "herfst borstelharen". Dit als variatie voor Leeuwentand n.a.v. de punten aan het eind van de kroonbladen.
Ecologie & Verspreiding
Ecologie
Bodem
Zonnige, vrij open plaatsen op matig droge tot vochtige, matig voedselrijke tot zeer voedselrijke, niet te zwaar bemeste, zwak zure tot kalkhoudende grond. Vaak op enigszins verstoorde plaatsen. De plant verdraagt vrij veel zout (allerlei grondsoorten, maar meer op minerale grond dan op veen. Ook op stenige plaatsen).
Groeiplaats
Afgravingen, braakliggende grond, zeeduinen (duinvalleien en laagblijvend duingrasland), hoge kwelders (schorren), tussen straatstenen, uiterwaarden, grasland (hooiland en weiland, met name beekdalweiden en langs weilandgreppels), bermen, dijken en rotsachtige plaatsen.
Verspreiding
Nederland
Zeer algemeen.
Vlaanderen
Algemeen, maar zeer algemeen in de Kempen.
Wallonië
Algemeen.
Wereld
In West- en Midden-Azië en in Europa, behalve in het zuidelijkste deel. Ingeburgerd in Noord-Amerika en Nieuw-Zeeland.
Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL
Verspreiding
FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten
