Algemeen
Duinvogelmuur is niet echt een standaardplantje zoals je dat voorstelt bij een Vogelmuur. De kroonblaadjes zijn echt klein of ontbreken en de harige vruchtjes vallen meer op dan die kleine kroonblaadjes. Toch zij er meer verschillen met Vogelmuur (Stellaria media). Op het forum van waarnemingen.nl staat deze tabel. Deze is handig voor de verschillen met Vogelmuur (Stellaria media). Duinvogelmuur bloeit al vroeg, in Maart, April en Mei.
Er komen minstens 9 soorten Muur (Stellaria) in het wild voor in Nederland:
- Bosmuur (Stellaria nemorum) - zeldzaam
- Duinvogelmuur (Stellaria apetala) - algemeen
- Heggenvogelmuur (Stellaria neglecta) - zeldzaam
- Grasmuur (Stellaria graminea) - algemeen
- Grote muur (Stellaria holostea) - algemeen
- Moerasmuur (Stellaria alsine) - algemeen
- Vogelmuur (Stellaria media) - algemeen
- Watermuur (Stellaria aquatica/Myosoton aquaticum) - algemeen
- Zeegroene muur (Stellaria palustris) - algemeen
Verklaring wetenschappelijke naam
De officiële wetenschappelijke naam is Stellaria apetala (Dumort.) Piré
Stellaria komt van Stella (Latijn) en betekent "ster". Dit omdat de kroonblaadjes van dit plantje als een ster gerangschikt zijn. Natuurlijk is dit een algemene familiebenaming. Juist bij Duinvogelmuur zij nauwelijks of geen kroonblaadjes te zien.
Pallida is latein en betekent "bleek/geel-groen". Het geeft de kleur aan als de plant wordt waargenomen. Deze naam zie je bij veel buitenlandse namen terugkomen.
Apetala is afgeleid van het Grieks en betekent zonder bloembladen. Zoals beschreven bij de paragraaf Algemeen de kroonblaadjes van dit plantje zijn echt klein of ontbreken helemaal.
Meestal staat er achteraan de wetenschappelijke naam een afkorting. Dit is de afkorting van een wetenschapper/botanicus die deze plant deze plant heeft ontdekt/verzameld en tot details heeft beschreven. Soms staat er een tweede afkorting. Dan heeft een andere wetenschapper/botanist de plant nog beter beschreven en iets gewijzigd. De eerste naam komt dan tussen haakjes te staan. In dit geval is dit (Dumort.) Piré.
Dumort. staat voor Barthélemy Charles Joseph Du Mortier of du Mortier (3 april 1797 – 9 juli 1878). Hij was een Belgisch politicus en botanicus. De wetenschappelijke naam Stellaria apetala werd voor het eerst gepubliceerd in 1793 in de publicatie Nuova raccolta di opuscoli di autori siciliani door de Siciliaanse Franciscaan Bernardino da Ucria. Deze naam is lange tijd toegekend aan de bladloze planten van Stellaria media. Deze naam is weerlegd door Hügin in 2012. De soort werd door Mortier herschreven als Alsine pallida in de publicatie Florula belgica.
Piré. staat voor Louis Alexandre Henri Joseph Piré (1827-1887) was een Belgische botanicus . Hij bekleedde de functie van hoogleraar botanie aan de Université Libre de Bruxelles. In 1863 is de soort herschreven Stellaria pallida door Piré. Het verhaal hierna is mij nog onbekend en moet ik verder uitzoeken.
Meer
Zie ook de Nederlandse verklaring
Namen in andere talen
- Frysk: Bleke mier
- English: Lesser Chickweed
- Français: Mouron pâle
- Deutsch: Bleiche Sternmiere
- Espanõl: Pamplina
- Italiano: Centocchio pallido
- Svenska: Blekarv
- Norsk: Bleikarve
- Dansk: Bleg Fuglegræs
Verklaring Buitenlandse namen
De Engelse naam is Lesser Chickweed. Dit betekent "minder keukenkruid". Chickweed is een algemene Engelse term die wordt gebruikt voor kruid dat zowel wilde als kooivogels eten. Niet de kwaliteit van het vogelvoer maar het uiterlijk van dit plantje wordt bedoeld met de naam.
Voor de verspreiding van Duinvogelmuur in Engeland zie deze kaart.
De Franse naam is Mouron pâle. Mouron is de Franse benaming voor een soort Stellaria. Pâle betekent "bleek". Precies de omschrijving die wordt genoemd bij Planten in het nieuws.
De Duitse naam is Bleiche Sternmiere. Dit betekent "bleke stermuur", dus hetzelfde als de Franse naam.
Voor de verspreiding van Duinvogelmuur in Duitsland zie deze kaart.
De Spaanse naam is Pamplina. Dit betekent "vogelmuur". Maar de Spaanse naam voor Vogelmuur (Stellaria media) is Alsine en dit betekent ..."vogelmuur". Dus of er is een andere naam of de naam voor deze plant is mij onbekend.
In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt,
De Italiaanse naam is Centocchio pallido. Als je Centochio ontleedt krijg je Centos dat "honderd" betekent en Occhi dat "oog" betekent, dus "honderd ogen". Het gekke is dat bijna geen enkele site dit benoemt. Een stukje van dit geslacht bloemen (Stellaria) zou dus lijken alsof 'honderden' ogen je zouden aankijken. Meestal gaat de het verhaal over culinair of medisch gebruik of over het feit dat vogels er dol op zijn (meestal gaat het hier om Stellaria media (vogelmuur)). Pallido is het tweede gedeelte van de wetenschappelijke naam.
Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.
De Zweedse, Noorse en Deense naam is min of meer gelijk, Blekarv/Bleikarve. Blek/Bleik betekent "bleek" dat weer slaat op het uiterlijk van het plantje. Arv/Arve betekent letterlijk erfgoed maar het is een algemene Scandinavische term voor Kruid.
Voor de verspreiding van Duinvogelmuur in Zweden zie deze kaart.
De Deense naam is Bleg Fuglegræs. Zoals in de paragraaf Planten in het nieuws staat beschreven heet dit plantje dus ook letterlijk Bleek vogelmuur. Kennelijk is deze soort (en Vogelmuur zelf) te klein om fladstjerne te noemen zoals gebruikelijk bij dit geslacht.
Ecologie & Verspreiding
Ecologie
Bodem
Zonnige tot licht beschaduwde, open plaatsen (pionier) op droge, matig voedselrijke, humeuze of bemeste, stikstofrijke, vaak kalkrijke zandgrond.
Groeiplaats
Akkers, omgewerkte bermen, zeeduinen (duinbossen en duinstruwelen), grasland (open plekken in grasland, beweide zandduintjes), zanddijkjes, begraafplaatsen, voedselrijke zomen, gazons en aan de voet van bomen.
Verspreiding
Nederland
Algemeen in de duinen. Elders vrij zeldzaam, o.a. in het rivierengebied en langs het IJsselmeer in Gaasterland (Fryslân).
Vlaanderen
Plaatselijk algemeen in de Duinen. Elders zeer zeldzaam.
Wallonië
Zeer zeldzaam. Slechts enkele vondsten.
Wereld
Warme en gematigde streken in Europa, Azië en Noord-Afrika.
Planten in het nieuws
Verspreiding Stellaria apetala/pallida
FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten
