Algemeen
Duinvogelmuur is niet echt een standaardplantje zoals je dat voorstelt bij een Vogelmuur. De kroonblaadjes zijn echt klein of ontbreken en de harige vruchtjes vallen meer op dan die kleine kroonblaadjes. Toch zij er meer verschillen met Vogelmuur (Stellaria media). Op het forum van waarnemingen.nl staat deze tabel. Deze is handig voor de verschillen met Vogelmuur (Stellaria media). Duinvogelmuur bloeit al vroeg, in Maart, April en Mei.
Er komen minstens 9 soorten Muur (Stellaria) in het wild voor in Nederland:
- Bosmuur (Stellaria nemorum) - zeldzaam
- Duinvogelmuur (Stellaria apetala) - algemeen
- Heggenvogelmuur (Stellaria neglecta) - zeldzaam
- Grasmuur (Stellaria graminea) - algemeen
- Grote muur (Stellaria holostea) - algemeen
- Moerasmuur (Stellaria alsine) - algemeen
- Vogelmuur (Stellaria media) - algemeen
- Watermuur (Stellaria aquatica/Myosoton aquaticum) - algemeen
- Zeegroene muur (Stellaria palustris) - algemeen
Verklaring wetenschappelijke naam
De officiële wetenschappelijke naam is Stellaria apetala Ucria ex Roem.
Stellaria komt van Stella (Latijn) en betekent "ster". Dit omdat de kroonblaadjes van dit plantje als een ster gerangschikt zijn. Natuurlijk is dit een algemene familiebenaming. Juist bij Duinvogelmuur zij nauwelijks of geen kroonblaadjes te zien.
Pallida is latein en betekent "bleek/geel-groen". Het geeft de kleur aan als de plant wordt waargenomen. Deze naam zie je bij veel buitenlandse namen terugkomen.
Apetala is afgeleid van het Grieks en betekent zonder bloembladen. Zoals beschreven bij de paragraaf Algemeen de kroonblaadjes van dit plantje zijn echt klein of ontbreken helemaal.
Meestal staat er achteraan de wetenschappelijke naam een afkorting. Dit is de afkorting van een wetenschapper/botanicus die deze plant deze plant heeft ontdekt/verzameld en tot details heeft beschreven. Soms staat er een tweede afkorting. Dan heeft een andere wetenschapper/botanist de plant nog beter beschreven en iets gewijzigd. De eerste naam komt dan tussen haakjes te staan. In dit geval is dit Ucria ex Roem.
Placido Michele Aurifici, beter bekend als Bernardino da Ucria (9 april 1739, in Ucria , Sicilië - 29 januari 1796). Hij was een Siciliaanse monnik en botanicus. Als enthousiaste leerling van Carl Linnaeus was hij verantwoordelijk voor de inrichting van het oorspronkelijke gedeelte van de tuin (de universiteits tuin van Palermo) op basis van het Linneaanse classificatiesysteem. In 1789 publiceerde Bernardino zijn belangrijkste werk, Hortius regius panormitanus , een catalogus van de planten in de Botanische Tuin, met aantekeningen over hun wilde oorsprong op Sicilië en, waar van toepassing, hun medicinale toepassingen. Drie jaar later publiceerde hij Plantae ad Linnaeanum opus addendae , een kort pamflet waarin hij 32 nieuwe plantensoorten beschreef.
ex, een afkorting bij een auteurcitatie die aangeeft (in de plantkunde) dat de eerste auteur het taxon heeft beschreven, maar de tweede auteur de eerste geldige formele beschrijving heeft gegeven.
Roem staat voor Johann Jacob Roemer (8 Januari 1763, Zurich – 15 Januari 1819). Hij was een arts en hoogleraar botanie in Zürich , Zwitserland maar hij was ook een entomoloog. Samen met de Oostenrijkse botanicus Joseph August Schultes publiceerde hij de 16e editie van Carl Linnaeus ' Systema Vegetabilium. In 1793 werd hij verkozen tot buitenlands lid van de Koninklijke Zweedse Academie van Wetenschappen . Het botanische geslacht Roemeria uit de familie Papaveraceae is naar hem vernoemd.
Meer
Zie ook de Nederlandse verklaring
Namen in andere talen
- Frysk: Bleke mier
- English: Lesser Chickweed
- Français: Mouron pâle
- Deutsch: Bleiche Sternmiere
- Espanõl: Pamplina
- Italiano: Centocchio pallido
- Svenska: Blekarv
- Norsk: Bleikarve
- Dansk: Bleg Fuglegræs
Verklaring Buitenlandse namen
De Engelse naam is Lesser Chickweed. Dit betekent "minder keukenkruid". Chickweed is een algemene Engelse term die wordt gebruikt voor kruid dat zowel wilde als kooivogels eten. Niet de kwaliteit van het vogelvoer maar het uiterlijk van dit plantje wordt bedoeld met de naam.
Voor de verspreiding van Duinvogelmuur in Engeland zie deze kaart.
De Franse naam is Mouron pâle. Mouron is de Franse benaming voor een soort Stellaria. Pâle betekent "bleek". Precies de omschrijving die wordt genoemd bij Planten in het nieuws.
De Duitse naam is Bleiche Sternmiere. Dit betekent "bleke stermuur", dus hetzelfde als de Franse naam.
Voor de verspreiding van Duinvogelmuur in Duitsland zie deze kaart.
De Spaanse naam is Pamplina. Dit betekent "vogelmuur". Maar de Spaanse naam voor Vogelmuur (Stellaria media) is Alsine en dit betekent ..."vogelmuur". Dus of er is een andere naam of de naam voor deze plant is mij onbekend.
In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt,
De Italiaanse naam is Centocchio pallido. Als je Centochio ontleedt krijg je Centos dat "honderd" betekent en Occhi dat "oog" betekent, dus "honderd ogen". Het gekke is dat bijna geen enkele site dit benoemt. Een stukje van dit geslacht bloemen (Stellaria) zou dus lijken alsof 'honderden' ogen je zouden aankijken. Meestal gaat de het verhaal over culinair of medisch gebruik of over het feit dat vogels er dol op zijn (meestal gaat het hier om Stellaria media (vogelmuur)). Pallido is het tweede gedeelte van de wetenschappelijke naam.
Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.
De Zweedse, Noorse en Deense naam is min of meer gelijk, Blekarv/Bleikarve. Blek/Bleik betekent "bleek" dat weer slaat op het uiterlijk van het plantje. Arv/Arve betekent letterlijk erfgoed maar het is een algemene Scandinavische term voor Kruid.
Voor de verspreiding van Duinvogelmuur in Zweden zie deze kaart.
De Deense naam is Bleg Fuglegræs. Zoals in de paragraaf Planten in het nieuws staat beschreven heet dit plantje dus ook letterlijk Bleek vogelmuur. Kennelijk is deze soort (en Vogelmuur zelf) te klein om fladstjerne te noemen zoals gebruikelijk bij dit geslacht.
Ecologie & Verspreiding
Ecologie
Bodem
Zonnige tot licht beschaduwde, open plaatsen (pionier) op droge, matig voedselrijke, humeuze of bemeste, stikstofrijke, vaak kalkrijke zandgrond.
Groeiplaats
Akkers, omgewerkte bermen, zeeduinen (duinbossen en duinstruwelen), grasland (open plekken in grasland, beweide zandduintjes), zanddijkjes, begraafplaatsen, voedselrijke zomen, gazons en aan de voet van bomen.
Verspreiding
Nederland
Algemeen in de duinen. Elders vrij zeldzaam, o.a. in het rivierengebied en langs het IJsselmeer in Gaasterland (Fryslân).
Vlaanderen
Plaatselijk algemeen in de Duinen. Elders zeer zeldzaam.
Wallonië
Zeer zeldzaam. Slechts enkele vondsten.
Wereld
Warme en gematigde streken in Europa, Azië en Noord-Afrika.
Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL
Planten in het nieuws
Verspreiding Stellaria apetala/pallida
FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten
