Algemeen
Er zijn twee typische kenmerken van deze plant die nergens met nadruk worden beschreven. Ten eerste de geur. De bloem heeft zo'n typische geur dat je hem nooit meer vergeet. Ten tweede de bladvorm. Ik ben eigenlijk geen enkele andere wilde plant met deze bladvorm. In Nederland komt ook nog de veel zeldzamere Kleine ruit (Thalictrum minus) voor. Zowel de Poelruit als de Kleine ruit worden meestal waargenomen zonder kroonblaadjes. Deze waren er wel maar vallen snel af. Poelruit bloeit in Juni en Juli.
Op de website van Flora van Nederland is een Videodeterminatie van deze plant te zien.
Er komen minstens 3 Ruit (Thalictrum) soorten in het wild voor in Nederland:
- Akeleiruit (Thalictrum aquilegiifolium) - zeldzaam
- Kleine ruit (Thalictrum minus) - zeldzaam
- Poelruit (Thalictrum flavum) - algemeen
Verklaring Wetenschappelijke naam
De officiële wetenschappelijke naam is Thalictrum flavum L.
Er zijn twee verklaringen voor Thalictrum:
- Thalictrum komt van Thallus (Latijn). Dit betekent "groene stengel".
- Omwille van de zwavelgele bloemen en het grijsgroene blad van de in Zuidwest Europa en Noordwest Afrika inheemse ondersoort Thalictrum flavum ssp.glaucum, wordt ook wel gedacht aan een volksetymologische omvorming van 'Thalássios' (Grieks) wat "zeegroen" betekent en íkteros (Grieks) wat "geelzucht" betekent. Maar zekerheid is hierover dus absoluut niet (deze verklaring is een citaat van Anne Tanne.be.
Flavum komt van Flavus (Latijn) en betekent "goudgeel/blond". Beide slaan natuurlijk op deze mooie plant met de overigens, haast nooit genoemde, aparte geur.
Meestal staat er achteraan de wetenschappelijke naam een afkorting. Dit is de afkorting van een wetenschapper/botanicus die deze plant deze plant heeft ontdekt/verzameld en tot details heeft beschreven. Soms staat er een tweede afkorting. Dan heeft een andere wetenschapper/botanist de plant nog beter beschreven en iets gewijzigd. De eerste naam komt dan tussen haakjes te staan. In dit geval is dit L. Dit staat voor Carl Linnaeus. In 1753 beschreef hij Thalictrum flavum in de publicatie Species Plantarum.
Meer
Zie ook de Nederlandse verklaring.
Namen in andere talen
- English: Common Meadow-rue
- Français: Pigamon jaune
- Deutsch: Gelbe Wiesenraute
- Espanõl:
- Italiano: Pigamo giallo
- Svenska: Ängsruta
- Norsk: Gul frøstjerne
- Dansk: Gul Frøstjerne
verklaring Buitenlandse namen
De Engelse naam is Common Meadow-rue. Dit betekent letterlijk "gewone weide ruit". Alle Thalictrumsoorten heten in Engeland Meadow-rue. Er komen nog twee andere Ruitsoorten voor in Engeland. De Akeleiruit (French meadow-rue=Thalictrum aquilegiifolium) en de Kleine ruit (Lesser meadow-rue=Thalictrum minus). Rue betekent "ruit". Waarschijnlijk naar de vorm van de stengelbladeren, alhoewel ik dit nog nooit heb gelezen.
Voor de verspreiding van Thalictrum flavum in Engeland zie deze kaart.
Voor de verspreiding van Thalictrum aquilegiifolium in Engeland zie deze kaart.
Voor de verspreiding van Thalictrum minus in Engeland zie deze kaart.
De Franse naam is Pigamon jaune. Pigamon komt van het Griekse Puggnumi dat "fixeren/stollen" betekent. Dit heeft betrekking tot de eigenschappen van de plant die het bloed doet stollen. Jaune betekent "geel", de kleur van de bloem.
De Duitse naam is Gelbe Wiesenraute. Dit betekent "gele weidenruit". Het is eigenlijk een kleine variant op de Engelse naam.
De Spaanse naam is mij onbekend.
In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.
De Italiaanse naam is Pigamo giallo. Pigamo is afgeleid van het Latijnse Pégamon en op zijn beurt weer van het Grieks afgeleid, met de betekenis van "bron", verwijzend naar de vochtige omgevingen waar de plant voorkeur aan geeft. Aangezien ik deze verklaring maar één keer ben tegengekomen is de echte verklaring mij onbekend. giallo betekent "geel" de kleur van deze plant. Er zijn verscheidene andere soorten Thalicrum en die hebben andere kleuren.
Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.
De Zweedse naam is Ängsruta. Dit betekent ook "weideruit".
Voor de verspreiding van Thalictrum flavum in Zweden zie deze kaart.
De Noorse en Deense naam is gelijk, Gul frøstjerne. Dit betekent "geel sterzaad. Het zaad (Frø), als het nog in zaaddozen zit aan de plant, is stervormig! (stjerne betekent "ster").
Ecologie & Verspreiding
Ecologie
Bodem
Zonnige tot licht beschaduwde plaatsen op natte tot zeer vochtige, matig voedselrijke tot voedselrijke, humeuze en vaak kalkhoudende grond.
Groeiplaats
Moerassen (rietland), waterkanten (langs rivieren, beken, kanalen, sloten, vijvers, laagveenplassen, spoorsloten, tichelgaten en in beek- en rivierdalen), ruigten (natte ruigten, verruigde rietvegetaties, strooiselruigten), grasland (drassig grasland), bermen, bossen en bosranden (grienden en wilgenbossen).
Verspreiding
Nederland
Vrij algemeen in laagveengebieden, in het rivierengebied, in het noordelijk zeekleigebied en in Noord-Brabant en vrij zeldzaam in het oosten en midden van het land, in Zeeland en in de Hollandse duinen. Elders zeer zeldzaam.
Vlaanderen
Algemeen in de Maasvallei en vrij algemeen in de Vlaamse zandstreek. Elders vrij zeldzaam tot zeldzaam.
Wallonië
Vrij zeldzaam langs de Maas en zijn zijrivieren. Elders zeldzaam tot zeer zeldzaam.
Wereld
In bijna heel Europa, in West- en Midden-Siberië en in Noordwest-Afrika.
Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL
Verspreiding Thalictrum flavum
FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten
