Kleine Wiesenraute (Thalictrum minus) 6181


Algemeen

Kleine ruit is het zeldzamere broertje/zusje van de Poelruit  (Thalictrum flavum). Zowel letterlijk, dus echt kleiner en veel minder "vol", als veel zeldzamer. De plant is alleen in een gedeelte van het Nederlands duingebied te vinden en in een gedeelte van het Rivierengebied. Kleine ruit bloeit alleen maar in Juni en Juli.

Er komen minstens 3 Ruit (Thalictrum) soorten in het wild voor in Nederland:

  • Akeleiruit (Thalictrum aquilegiifolium) - zeldzaam
  • Kleine ruit (Thalictrum minus) - zeldzaam
  • Poelruit (Thalictrum flavum) - algemeen

Verklaring wetenschappelijke naam

De officiële wetenschappelijke naam is Thalictrum minus L.

Er zijn twee verklaringen voor Thalictrum: 

  1. Thalictrum komt van Thallus (Latijn). Dit betekent "groene stengel".
  2. Omwille van de zwavelgele bloemen en het grijsgroene blad van de in Zuidwest Europa en Noordwest Afrika inheemse ondersoort Thalictrum flavum ssp.glaucum, wordt ook wel gedacht aan een volksetymologische omvorming van 'Thalássios' (Grieks) wat "zeegroen" betekent en íkteros (Grieks) wat "geelzucht" betekent. Maar zekerheid is hierover dus absoluut niet (deze verklaring is een citaat van Anne Tanne.be.

Minus komt uit het Latijn en betekent "klein".

Meestal staat er achteraan de wetenschappelijke naam een afkorting. Dit is de afkorting van een wetenschapper/botanicus die deze plant deze plant heeft ontdekt/verzameld en tot details heeft beschreven. Soms staat er een tweede afkorting. Dan heeft een andere wetenschapper/botanist de plant nog beter  beschreven en iets gewijzigd. De eerste naam komt dan tussen haakjes te staan. In dit geval is dit L. Dit staat voor Carl Linnaeus. In 1753 beschreef hij Thalictrum minus in de publicatie Species Plantarum.

   

Meer

Zie ook de Nederlandse verklaring

Namen in andere talen

  • English: Lesser Meadow-rue
  • Français: Petit pigamon
  • Deutsch: Kleine Wiesenraute
  • Espanõl: ?
  • Italiano: Pigamo minore
  • Svenska: Kustruta
  • Norsk: Kystfrøstjerne
  • Dansk: Bugtet Frøstjerne

Verklaring Buitenlandse namen

De Engelse naam is Lesser Meadow-rue. Dit betekent letterlijk "mindere weide-ruit".  Alle Thalictrumsoorten heten in Engeland Meadow-rue. Er komen nog twee andere Ruit-soorten voor in Engeland. De Akeleiruit (French meadow-rue=Thalictrum aquilegiifolium) en de Poelruit (Common Meadow-rue=Thalictrum flavum). Rue betekent "ruit". Waarschijnlijk naar de vorm van de stengelbladeren, alhoewel ik dit nog nooit heb gelezen.

Voor de verspreiding van de Poelruit in Engeland zie deze kaart.

Voor de verspreiding van de Akeleiruit in Engeland zie deze kaart.

Voor de verspreiding van de Kleine ruit in Engeland zie deze kaart.

De Franse naam is Petit pigamon. Dit betekent "kleine pigamon". Pigamon komt van het Griekse Puggnumi dat "fixeren/stollen" betekent. Dit heeft betrekking tot de eigenschappen van de plant die het bloed doet stollen.

De Duitse naam is Kleine Wiesenraute Dit betekent "kleine weidenruit". Het is de Duitse variant op de Engelse naam.

De Spaanse naam is mij onbekend. Er zijn wel waarnemingen in Spanje

De Italiaanse naam is Pigamo minore. Dit betekent "kleine pigamon". De verklaring staat bij de Franse naam.

Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Zweedse naam is Kustruta. Dit betekent "kust-ruit". De meeste waarnemingen in Zweden zijn, vergeleken de Poelruit (Thalictrum flavum), aan de kust. Dit is goed te zien op het verspreidingskaaartje.

Voor de verspreiding van Kleine ruit in Zweden zie deze kaart.

Voor de verspreiding van Poelruit in Zweden zie deze kaart.

De Noorse en Deense naam is nagenoeg gelijk, Bugtet Frøstjerne/Kystfrøstjerne. Dit betekent "kust/baai sterzaad". Ook de Noorse en Deense naam (net als de Zweedse naam) verwijzen naar de voorkeur van groeiplaats, de kust. Het zaad (Frø), als het nog in zaaddozen zit aan de plant, is stervormig! (stjerne betekent "ster").

Ecologie & Verspreiding

Ecologie

Bodem
Zonnige tot meestal licht beschaduwde plaatsen op droge, humushoudende, vrij voedselarme, zwak zure tot meestal basische, kalkhoudende grond (zand en stenige plaatsen).

Groeiplaats
Zeeduinen (duinhellingen, binnenduinbossen, duinstruwelen, duingrasland en duinvalleien), rivierduinen, rivierdijken, rotsachtige plaatsen, waterkanten (soms langs beekoevers), bossen (lichte bossen), bosranden en heggen (kalkrijke zomen).

Verspreiding

Nederland
Vrij zeldzaam in de Zuid-Hollandse en Zeeuwse duinen en zeldzaam in het rivierengebied, de Noord-Hollandse duinen en op de Waddeneilanden. Elders zeer zeldzaam.

Vlaanderen
Vrij algemeen in het kustgebied. Elders zeer zeldzaam.

Wallonië
Vroeger zeer zeldzaam.

Wereld
Gematigde en koele streken in Europa, Azië en Afrika.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Verspreiding Thalictrum minus

Verspreiding Kleine ruit

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten