Thymus serpyllum (Wilde/Kleine tijm)

Samen met Grote tijm (Thymus pulegioides) en enkele kruisingen en één zeldzaamheid zijn dit de enige Tijm (Thymus) soorten die in het wild voor komen in Nederland. WildeKleine tijm bloeit in Juni tot en met September.

De officiële wetenschappelijke naam is Thymus serpyllum L.

Er zijn meerdere verklaringen voor Thymus:

1. Thymus stamt waarschijnlijk af van het Griekse woord voor ontsmetten, vermoedelijk door het gebruik ervan als wierook en ontsmettingsmiddel.
2. Er wordt ook wel beweerd dat het afkomstig is van het Griekse thumus, dat "moed" betekent en veel tradities grijpen terug op deze eigenschap. Romeinse soldaten baadden bijvoorbeeld in tijm om er krachtiger van te worden.
3. Thumus komt van Thyos (Grieks) en betekent "geurig hout", wat natuurlijk betrekking heeft tot de geur van de plant.
4. Thymus komt van Thýô (Grieks) en betekent "rookoffer", wat ook weer verband houdt met de geur.
5. Een andere verklaring geeft als oorsprong het Egyptische 'tham', en dit zou een sterk geurende plant zijn die werd toegepast bij het mummificatieproces. Vervolgens werd dit woord (dat misschien een andere plant gold) door de Grieken omgevormd tot thýmbra.

Serpyllum is afgeleid van Serere (Latijn) en betekent "kruipen". In de Romeinse tijd kende men dit sterk naar Tijm ruikende/kruipende plantje ook al.

Meestal staat er achteraan de wetenschappelijke naam een afkorting. Dit is de afkorting van een wetenschapper/botanicus die deze plant deze plant heeft ontdekt/verzameld en tot details heeft beschreven. Soms staat er een tweede afkorting. Dan heeft een andere wetenschapper/botanist de plant nog beter  beschreven en iets gewijzigd. De eerste naam komt dan tussen haakjes te staan. In dit geval is dit L. Dit staat voor Carl Linnaeus. In 1753 beschreef hij Thymus serpyllum in de publicatie Species Plantarum.

Zie ook de Nederlandse verklaring.

• English: Wild Thyme
• Français: Thym serpolet
• Deutsch: Feldthymian
• Espanõl: Serpol, Tomillo
• Italiano: Timo selvatico o serpillo
• Svenska: Backtimjan
• Norsk: Smaltimian
• Dansk: Smalbladet Timian

Er zijn twee Engelse namen:

1. Breckland Thyme. Breckland is een Engels district in het graafschap Norfolk en is het gebied waar deze soort Tijm van origine vandaan komt.
2. Wild Thyme. Dit is de Engelse vertaling van de Nederlandse naam.

Voor de verspreiding van Wilde/Kleine tijm  in Engeland zie deze kaart

De Franse naam is Thym serpolet. Dit is de Franse benaming voor de wetenschappelijke naam.

De Duitse naam is Feldthymian. Dit betekent "veld/akker tijm".

De Spaanse en Italiaanse naam is mij onbekend.

De Zweedse naam is Backtimjan. De exacte betekenis is mij onbekend.

Voor de verspreiding van Wilde/Kleine tijm in Zweden zie deze kaart.

De Noorse en Deense naam is nagenoeg gelijk, Smaltimian/Smalbladet Timian. Dit betekent "smalle/smalbladige tijm". Dit is een kenmerk van Kleine tijm. Maar het verschil is zo minimaal dat een goede flora nodig is voor het verschil met Grote tijm (Thymus pulegioides)

Ecologie

Bodem
Zonnige, open plaatsen op droge, voedselarme, zwak zure, kalkarme zandgrond.

Groeiplaats
Struweelranden, zeeduinen, heide (grazige heiderandjes), grasland (ijl grasland), bermen (langs zandwegen) en langs de Maas op zandheuveltjes.

Verspreiding

Nederland
Zeldzaam in het oosten en midden van het land en zeer zeldzaam in Zuid-limburg, het rivierengebied en in de Hollandse duinen.

Vlaanderen
Zeldzaam in de Kempen. Elders uiterst zeldzaam. Sterk afgenomen.

Wallonië
Zeldzaam in Brabant. Elders zeer zeldzaam.

Wereld
Hoofdzakelijk in Noord-Europa, van Nederland, België en Midden-Duitsland tot Midden-Zweden en Noordwest-Rusland.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten