Vicia hirsuta (Ringelwikke)

Ringelwikke is een van de kleinste Wikke soorten die er is. Je loopt er zo voorbij en dat is zonde. Want de plant is mede door de harige vruchten uiterlijk erg mooi. Ringelwikke bloeit al in Mei, Juni en Juli.

Er komen minstens 11 soorten Wikke (Vicia) in het wild voor in Nederland:

• Bonte/zachte wikke (Vicia villosa) - Algemeen
• Gele wikke (Vicia lutea) - Zeldzaam
• Grote wikke  (Vicia grandiflora) - Zeer zeldzaam
• Heggenwikke (Vicia sepium) - Algemeen
• Ringelwikke (Vicia hirsuta) - Algemeen
• Lathyruswikke (Vicia lathyroides) - Vrij zeldzaam
• Tuinboon (Vicia faba) - Zeldzaam/Verwilderd
• smalle wikke (Vicia sativa subsp. angustifolia) - Algemeen
• Vierzadige wikke/Slanke wikke (Vicia tetrasperma) - Algemeen
• Voeder/Vergeten/Smalle wikke (Vicia sativa) - Algemeen
• Vogelwikke (Vicia cracca) - Algemeen

De officiële wetenschappelijke naam is Vicia hirsuta (L.) Gray

Vicia komt van Vincio (Latijn) en betekent "vlechten/winden/binden". Dit duidt op het groeigedrag van deze plantenfamilie.

Hirsuta komt van Hirsûtus (Latijn en betekent "ruig/ruw/behaard". Dit verwijst naar het harig karakter van de plant. Wat een beetje overdreven is. Alleen de vruchten zijn behaard.

Meestal staat er achteraan de wetenschappelijke naam een afkorting. Dit is de afkorting van een wetenschapper/botanicus die deze plant deze plant heeft ontdekt/verzameld en tot details heeft beschreven. Soms staat er een tweede afkorting. Dan heeft een andere wetenschapper/botanist de plant nog beter  beschreven en iets gewijzigd. De eerste naam komt dan tussen haakjes te staan. In dit geval is dit(L.) Gray.

L. staat voor Carl Linnaeus. In 1753 beschreef hij de soort als Ervum hirsutum in de publicatie Species Plantarum.

Gray staat voor Samuel Frederick Gray (10 december 1766 - 12 april 1828). Hij was een Britse botanicus , mycoloog en farmacoloog. In 1822 herschreef hij de soort als Vicia hirsuta in de publicatie Natural Arrangement of British Plants.

Zie ook de Nederlandse verklaring

• Frysk: Lyts wikje
• English: Hairy Tare
• Français: Vesce hérissée
• Deutsch: Behaarte Wicke
• Espanõl: ?
• Italiano: Veccia irsuta
• Svenska: Duvvicker
• Norsk: Tofrøvikke
• Dansk: Tofrøet vikke 

De Engelse naam is Hairy Tare. Hairy betekent natuurlijk "harig". Met een loep of macrolens is goed te zien dat alle delen van de plant aanliggende (platliggende) haren hebben. Het woord Tare is een beetje moeilijk. Eigenlijk betekent het "wikke" maar toch niet niet helemaal. Er zijn gek genoeg maar een paar soorten Wikke in Engeland die Tare heten. De exacte betekenis is mij dus onbekend.

De Franse naam is Vesce hérissée. Dit betekent gek genoeg "stekelige wikke" terwijl de haren op deze plant niet steken of klitten.

De Duitse naam is Behaarte Wicke. Dit betekent "behaaarde Wikke".

De Spaanse naam is Veza hirsuta. Dit is de Spaanse benaming voor de volledige wetenschappelijke naam.

In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Italiaanse naam is Veccia hirsuta. Veccia is de Italiaanse benaming het eerste gedeelte van de wetenschappelijke naam. Hirsuta is Latijn en betekent "behaard". 

Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Zweedse naam is Duvvicker. Dit betekent "duif-wikke". Waarom is mij onbekend.

De Noorse en Deense naam is nagenoeg gelijk, Tofrøvikke/Tofrøet vikke. Dit betekent "tweezadig Wikke". Niet elke Wikke soort heeft het zelfde aantal zaden Soms is het zo specifiek dat zelfs de wetenschappelijke naam het aantal zaden weergeeft zoals bij Vierzadige wikke/Gladde wikke (Vicia tetrasperma)

Ecologie

Bodem
Zonnige, open plaatsen (pionier)op droge tot matig droge, matig voedselrijke, zwak zure tot kalkhoudende grond (zand en leem).

Groeiplaats
Akkers (graanakkers en hakvruchtakkers), zeeduinen (laag duinstruweel), bosranden, kapvlakten, onder struiken in plantsoenen, dijken, bermen, grasland (schraal grasland), langs spoorwegen (spoorbermen), industrieterreinen, braakliggende grond en afgravingen (zandgroeven).

Verspreiding

Nederland
Algemeen in het oosten en midden van het land, in Zuid-Limburg, in Zeeland en in de Hollandse duinen. Elders zeldzamer.

Vlaanderen
Algemeen, maar vrij zeldzaam in de Polders.

Wallonië
Algemeen, maar vrij zeldzaam in de Ardennen.

Wereld
Ringelwikke komt oorspronkelijk uit Europa en Azië. Ingeburgerd in alle werelddelen, in gebieden met een gematigd klimaat en plaatselijk ook in de tropen.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten