Viola reichenbachiana/Viola sylvestris (Donkersporig bosviooltje)

Dit is een zeldzame soort. Maar omdat dit viooltje ook vroeg in het voorjaar bloeit ontstaat er al snel verwarring. Het zou Bleeksporig bosviooltje (Viola riviniana) kunnen zijn of bijv. Maarts viooltje (viola odorata). Dus een betere flora is in dit geval best wel handig.  Bij de soortbeschrijving op de Floronsite staat ook Donkersporig bosiooltje kan verward worden met het Bleeksporig bosviooltje (Viola riviniana) en vormt daarmee dan een kruisingen (Viola x bavarica). Na de bloei is het niet goed mogelijk beide bosviooltjes en hun bastaard van elkaar te onderscheiden. Wat ik al zei Donkersporig bosviooltje bloeit in April en Mei.

Op de website van Flora van Nederland is een Videodeterminatie van deze plant te zien.

Er komen minstens 12 soorten Viooltjes (Viola) voor in Nederland:

• Akkerviooltje (Viola arvensis) - Algemeen
• Hondsviooltje (Viola canina) - Algemeen
• Driekleurig viooltje (Viola tricolor subsp. tricolor) - Algemeen
• Duinviooltje (Viola tricolor subsp. curtisii) - Zeldzaam
• Ruig viooltje (Viola hirta) - Zeldzaam
• Maarts viooltje (Viola odorata) - Algemeen
• Moerasviooltje (Viola palustris) (Viola palustris) - Algemeen
• Donkersporig bosviooltje (Viola reichenbachiana/Viola sylvestris) - Zeldzaam
• Bleeksporig bosviooltje (Viola riviniana) - Algemeen
• Zandviooltje (Viola rupestris) - Zeldzaam
• Melkviooltje (Viola stagnina/persicifolia - Zeer zeldzaam
• Tuinviooltje (Viola × wittrockiana) - Algemeen

De officiële wetenschappelijke naam is Viola reichenbachiana Jord. ex Boreau

Viola is Latijn en betekent "violet". Dit vanwege de violet/blauwe kleur van het bloemetje.

Reichenbachiana verwijst naar de Duitse bioloog Heinrich Gottlieb Ludwig Reichenbach (Leipzig, 8 januari 1793 - Dresden, 17 maart 1879). Hij was een Duitse natuuronderzoeker (zoöloog en botanicus). Hij leidde ook de door hem zelf opgerichte botanische tuin (Botanischer Garten der Technischen Universität Dresden). Als eerbetoon voor al zijn wetenschappelijk werk en vele publicaties is de wetenschappelijke naam van het Donkersporig bosviooltje (Viola reichenbachiana Jord. ex Bor.) naar hem vernoemd (een zogenaamd eponiem).

Meestal staat er achteraan de wetenschappelijke naam een afkorting. Dit is de afkorting van een wetenschapper/botanicus die deze plant deze plant heeft ontdekt/verzameld en tot details heeft beschreven. Soms staat er een tweede afkorting. Dan heeft een andere wetenschapper/botanist de plant nog beter  beschreven en iets gewijzigd. De eerste naam komt dan tussen haakjes te staan. In dit geval is dit Jord. ex Boreau

Jord. Dit staat voor Claude Thomas Alexis Jordan (29 oktober 1814  - 7 februari 1897) was een Franse botanicus en taxonoom. Tijdens zijn leven creëerde hij een van de grootste herbaria waarvan bekend is dat hij bestaat, aangezien hij exsiccatae-series (gedroogde verzamelingen)  verwierf van ongeveer 200 andere botanici.

ex, een afkorting bij een auteurcitatie die aangeeft (in de plantkunde) dat de eerste auteur het taxon heeft beschreven, maar de tweede auteur de eerste geldige formele beschrijving heeft gegeven

Boreau staat voor Alexandre Boreau (15 maart 1803 - 5 mei 1875) was een Franse apotheker en botanicus. Hij is de binominale autoriteit van planten zoals Polygonum arenastrum en Pulmonaria longifolia. Ook is hij verantwoordelijk voor tientallen!! publicaties. In 1857 beschrijft hij Viola reichenbachiana Jord. in de publicatie Flore du Centre de la France.

Zie ook de Nederlandse verklaring

• English: Early Dog-violet
• Français: Violette des bois
• Deutsch: Hain-Veilchen
• Espanõl: Violeta de monte
• Italiano: Viola silvestre
• Svenska: Lundviol
• Norsk: Lundfiol
• Dansk: Skovviol

De Engelse naam is Early Dog-violet. Early betekent "vroeg". Dit slaat op het feit dat dit één van de eerste Viooltjes is dat bloeit. Alleen het Maarts viooltje (viola odorata) is eerder. Het Honds (dog) deel van het woord wil zeggen dat dit het enige Viooltje is dat nergens geschikt voor was (niet als geneesmiddel en niet voor parfum e.d.).

Voor de verspreiding van Donkersporig bosviooltje in Engeland zie deze kaart.

De Franse naam is Violette des bois. Dit betekent "viooltje van het bos. Dit geeft aan dat het plantje de voorkeur geeft aan een plek met veel schaduw.

De Duitse naam is Hain-Veilchen. Hain betekent "bosje", dus liefst ook een beschaduwde omgeving.

Voor de verspreiding van Donkersporig bosviooltje in Duitsland zie deze kaart.

De Spaanse naam is Violeta de monte. Dit betekent "bergviooltje. Een beetje vreemde naam als je ook ziet dat de Catalaanse naamviola silvestre dat "bosviooltje" betekent. Ik ga er maar van uit dat de laatste de meest gebruikte (en logische) naam is. 

In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt,

De Italiaanse naam is Viola silvestre. Dit betekent ook "bosviooltje. Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. De hier genoemde naam kan ook nog varianten hebben. 

Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Zweedse, Noorse en Deense naam is min of meer gelijk. Lundvol/Lundfiol/Skovviol. Dit betekent alle "bosviooltje.

Voor de verspreiding van Donkersporig bosviooltje in Zweden zie deze kaart.

Ecologie

Bodem
Beschaduwde plaatsen op vochtige, voedselarme tot matig voedselrijke, neutrale tot kalkrijke grond (mergel, leem, löss en klei).

Groeiplaats
Bossen (kalkrijke loofbossen en hellingbossen), struwelen, heggen en waterkanten (afkalvende bosbeekoevers).

Verspreiding

Nederland
Vrij zeldzaam in Zuid-Limburg, zeldzaam in het IJsseldal, in Twente en in de Achterhoek. Elders zeer zeldzaam.

Vlaanderen
Vrij algemeen in de Leemstreek en de Voerstreek. Elders veel zeldzamer.

Wallonië
Vrij algemeen, maar zeer zeldzaam in de Ardennen.

Wereld
West-, Midden- en Zuidoost-Europa en in de Kaukasus.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten