Witte klaverzuring (Oxalis acetosella)

Het blad van o.a de Witte klaverzuring is het nationale embleem van Ierland O.a want de Irish shamrock (zoals het origineel embleem heet) is samengesteld uit meerdere Klaversoorten zoals in het volgende artikel te lezen is. Dit wil dus niet zeggen dat deze plant onderdeel is van de Klaverfamilie. De Klaverzuringen hebben een eigen familie, de Oxalidaceae. Witte klaverzuring bloeit al in April en Mei.

Op de website van Flora van Nederland is een Videodeterminatie van deze plant te zien.

Er komen minstens 6 Klaverzuring (Oxalis) soorten in Nederland voor:

• Gehoornde klaverzuring (Oxalis corniculata) - algemeen/verwilderde tuinplant
• Knobbelklaverzuring (Oxalis dillenii) - zeldzaam/verwilderde tuinplant of aangeplant
• Knolklaverzuring (Oxalis articulata) - zeldzaam/verwilderde tuinplant
• Stijve klaverzuring (Oxalis stricta) - algemeen
• Stippelklaverzuring (Oxalis debilis) - zeldzaam/ingeburgerd sinds 2000
• Witte klaverzuring (Oxalis acetosella) - algemeen/soms ingezaaid

Wit natuurlijk vanwege de bloemkleur en omdat er ook een  gele klaverzuring-soort, Oxalis stricta (Stijve klaverzuring) bestaat.

Volgens veel Etymologen is de herkomst van het woord Klaver onzeker. Het kwam al voor in het Middelnederlands (tussen 1200 en 1500) als Klever en Clavere. Het woord zou ook afgeleid kunnen zijn van het Oudgermaanse Cloefre, wat wil zeggen Splitsen of Klieven en dat zou slaan op het in drieén gespleten blad.

Het woord Zuring komt omdat de plant veel oxaalzuur en kaliumoxalaat in zich heeft ter zelfbescherming.De plant is absoluut geen onderdeel van het Zuring geslacht (Rumex).

Zie ook de wetenschappelijke verklaring.

• Frysk: Wite soere klaver
• English: Wood-sorrel
• Français: Pain de coucou, Oxalis petite oseille
• Deutsch: Wald-Sauerklee
• Espanõl: Acederilla
• Italiano: Oxalis acetosella
• Svenska: Harsyra
• Norsk: Gjøksyra
• Dansk: Skovsyre

De Engelse naam is Wood-sorrel. Dit betekent "boszuring". Het woord Bos geeft aan dat deze plant schaduwminnend is. Het woord zuring is puur de letterlijke vertaling van het tweede gedeelte van de wetenschappelijke naam. Witte klaverzuring maakt absoluut geen onderdeel uit van de Zuringfamilie.

Er zijn twee Franse namen:

1. Pain de coucou. Dit betekent "koekoeksbrood". De plant bloeit als de koekoek arriveert. Met het brood zou eventueel het zaad van deze plant zijn die o.a. door deze vogel werd/wordt verspreid.
2. Oxalis petite oseille. Oxalis is het eerste gedeelte van de wetenschappelijke naam. De woorden Petite oseille betekenen "kleine zuring". Dit woord uitgelegd bij de Engelse naam. Witte klaverzuring is natuurlijk kleiner dan een "gewone" zuring.

De Duitse naam is Wald-Sauerklee. Dit betekent "bos klaverzuring", Bijna net zoals de Engelse naam.

De Spaanse naam is Acederilla. De exacte betekenis is mij onbekend.

In Spanje kent men minstens vier namen voor elke plant. De algemene volksnaam, de Catalaanse naam (Provincie in Noord+Oost Spanje tegen de Pyreneeën aan), de Gallische naam (provincie in Noord-West-Spanje) en de Baskische naam (provincie in West-Spanje tegen de Pyreneeën aan). Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Italiaanse naam is Acetosella dei boschi. Dit is een combinatie van het tweede gedeelte van de wetenschappelijke naam en de twee woorden Dei boschi die "van het bos" betekenen. Deze Acetocella is een echte schaduwminnende plant.

Er is niet één specifieke Italiaanse naam voor een plant, dit verschilt per regio. Er is een algemene volksnaam en ook nog een variatie of een volledige andere naam in een van de 17 provincies. Ik heb de meest voorkomende algemene naam gebruikt.

De Zweedse naam is Harsyra. Dit betekent letterlijk "haarzuring". Het voorvoegsel Har komt in Zweden bij meer planten voor (o.a. bij Akkerkool (Lapsana communis) om aan te geven dat de plant niet geschikt is voor consumptie maar alleen geschikt is voor Harige dieren. Ook een mogelijke verklaring is dat in Zweden zijn minstens 20 namen voor deze plant en deze naam zou willekeurig ontstaan zijn.

Voor de verspreiding van Witte klaverzuring in Zweden zie deze kaart.

De Noorse naam is Gjøksyra. Dit betekent "koekoeks zuring. Dus ook dat als deze "zuring" bloeit is de koekoek gearriveerd in het land.

De Deense naam is Skovsyre. Dit betekent "boszuring", net als de Engelse naam.

Ecologie

Bodem
Beschaduwde plaatsen op vochtige, matig voedselarme tot voedselrijke, zwak zure tot bijna neutrale, humeuze grond met vrij veel strooisel (zand, leem, stenige grond en mergel).

Groeiplaats
Bossen (loofbossen, hellingbossen en bronbossen, met name aan de voet van hellingen), bosranden, heggen, op boomstronken, waterkanten (langs beschaduwde greppels en sloten), rotsen en bermen (beschaduwde plaatsen).

Verspreiding

Nederland
Vrij algemeen in Zuid-Limburg en in het oosten, vrij zeldzaam in Drenthe, Zuidoost-Groningen, Overijssel en Midden-Nederland, zeldzaam in Noord-Brabant, Noord-Limburg en Zuidoost-Fryslân en zeer zeldzaam in de Hollandse duinen en in laagveengebieden.

Vlaanderen
Vrij algemeen. Het meest in de Leemstreek, de Zandleemstreek en de Voerstreek.

Wallonië
Algemeen. Het meest ten zuiden van de lijn Samber en Maas.

Wereld
Koele en gematigde streken in Europa en Azië.

Bron: Wilde-planten.nl / Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

FLORON Verspreidingsatlas vaatplanten